مسمومیت غذایی، نوعی بیماری است که از طریق خوردن غذاهای آلوده یا فاسد وارد بدن می‌شود. این بیماری علائمی دارد و معمولا با حالت تهوع، اسهال و استفراغ همراه است.
مسمومیت یک بیماری شایع است و سالانه افراد زیادی را در سراسر دنیا دچار می‌کند. این بیماری یک یا دو روز طول می‌کشد و با مشاوره پزشک بهبود می‌یابد.
در این مقاله در مورد مسمومیت غذایی صحبت می‌کنیم و اطلاعاتی در مورد علائم بیماری و درمان آن در اختیارتان قرار می‌دهیم. با بخش سلامت دانش جوین همراه ما باشید.
علل مسمومیت غذایی
مسمومیت زمانی اتفاق می‌افتد که شما مواد غذایی آلوده را مصرف کنید. مواد غذایی آلوده حاوی باکتری، ویروس، انگل یا سم هستند و در سیستم گوارشی بدن مشکل ایجاد می‌کنند.
باکتری‌هایی مانند لیستریا، کمپیلوباکتر، سالمونلا و ای کولی یا ویروس‌هایی مانند نوروویروس، از جمله اصلی‌ترین عوامل مسمومیت غذایی به شمار می‌آیند.
آلوده بودن غذا و تولید باکتری دلایل متعددی دارد. این دلایل عبارتند از:
- گوشتی که به طور کامل پخته نشده باشد.
- غذایی که از قبل پخته شده و در هنگام سرو گرم نشده باشد.
- غذایی که به مدت طولانی بیرون از یخچال و در دمای بالا مانده باشد.
- غذاهای آماده‌ای که تاریخ مصرفشان گذشته است.
دقت داشته باشید، علاوه بر مواد غذایی، آلوده بودن دست‌ها در هنگام تهیه غذا یا خوردن آن نیز ممکن است باعث مسمومیت و حالت تهوع بعد از آن شود. بنابراین، قبل از تهیه غذا دست‌ها، ظروف و وسایلی که با غذا در ارتباط هستند را به خوبی بشویید تا از آلودگی غذا جلوگیری کنید.
علائم مسمومیت غذایی
علائم مسمومیت غذایی چند ساعت پس از خوردن غذای آلوده آغاز می‌شود و ممکن است تا چند روز بعد نیز ادامه داشته باشد. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حالت تهوع
- اسهال و استفراغ
- تب و لرز
- احساس ضعف
- گرفتگی معده
- از دست دادن اشتها
در اغلب موارد فرد مسموم احساس حالت تهوع دارد و سپس اسهال و استفراغ شروع می‌شود. مسمومیت غذایی بیماری سختی نیست، اما ممکن است برای کودکان خردسال، افراد مسن، زنان باردار و کسانی که دارای بیماری زمینه‌ای هستند، خطرناک باشد.
با توجه به این موارد، توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم بیماری، حتما سریعا با پزشک خود تماس بگیرید و به توصیه‌های او گوش دهید.
درمان مسمومیت غذایی
مسمومیت غذایی ناراحتی زیادی برای انسان ایجاد می‌کند، اما نگران‌کننده نیست. این بیماری با استراحت و رعایت برخی نکات در عرض چند روز بهبود می‌یابد و در موارد شدیدتر ممکن است تا چند هفته ادامه داشته باشد.
اگر دچار مسمومیت شدید، نکات زیر را رعایت کنید تا هرچه سریع‌تر سلامت خود را به دست آورید. راهکارهای درمانی مسمومیت غذایی عبارتند از:
-
مایعات زیاد بنوشید
اسهال و استفراغ باعث می‌شود آب زیادی از دست بدهید. بنابراین، باید مایعات زیاد بنوشید تا آب از دست رفته را جبران کنید.
زمانی که دچار مسمومیت غذایی هستید از مصرف الکل، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و نوشابه‌های گازدار خودداری کنید.
-
غذاهای ملایم بخورید
از خوردن غذاهای سنگین، چرب و ادویه‌دار خودداری کنید. غذاهای آبکی بهترین گزینه است، اما اگر دوست دارید غذای جامد بخورید، بهتر است غذایی ساده و سبک میل کنید.
سس سیب، برنج، نان تست، سیب زمینی و هویج پخته شده، بلغور جو دوسر، سفیده تخم‌مرغ، سیب و موز گزینه‌های مناسبی هستند. سس سیب معده را آرام می‌کند و باعث درمان اسهال می‌شود.
-
غذاهای آبدار را امتحان کنید
در این شرایط بدن شما با کمبود مواد غذایی مواجه است. بنابراین، توصیه می‌شود در کنار نوشیدن مایعات، غذاهایی با آب زیاد را نیز امتحان کنید. کرفس، گوجه فرنگی، بادمجان، تربچه، توت فرنگی، خیار و هندوانه از این دست غذاها هستند.
میوه ها و سبزیجات حدود 80 تا 95 درصد آب دارند و دارای قند طبیعی، ویتامین A، B و C و مواد معدنی مانند پتاسیم و منیزیم هستند.
-
چای زنجبیل یا نعناع بنوشید
چای گیاهی اثرات بد مسمومیت را از بین می‌برد و حالت تهوع و درد معده را کاهش می‌دهد. چای زنجبیل یا نعناع از جمله بهترین نوشیدنی‌هایی است که می‌توانید در مدت بیماری خود مصرف کنید.
-
استراحت کنید
مسمومیت با اسهال و استفراغ همراه است و علائمی چون سرگیجه، خستگی و ضعف را به دنبال دارد. توصیه می‌شود چند روزی مرخصی بگیرید و به خوبی استراحت کنید. استراحت کافی باعث می‌شود تا بدنتان انرژی لازم برای مبارزه با عفونت ایجاد شده را به دست آورد و بهبودی‌تان را سرعت بخشد.
به طور کلی می‌توان گفت، مسمومیت غذایی درمان خاصی ندارد و با استراحت بهبود می‌یابد. بنابراین، نیاز نیست به پزشک مراجعه کنید و می‌توانید با رعایت نکات مطرح شده سلامتی خود را به دست آورید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
مسمومیت غذایی با استراحت، نوشیدن مایعات زیاد و مراقبت بهبود می‌یابد و نیاز به پزشک ندارد، اما اگر در یکی از دسته‌های زیر قرار دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
- اگر زیاد استفراغ میکنید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. پزشک یک داروی ضد استفراغ تجویز می‌کند و باعث کنترل آن می‌شود.
- اگر دچار بیماری‌هایی چون سرطان یا اچآیوی هستید و سیستم ایمنی ضعیفی دارید.
- اگر آب زیادی از دست دادهاید و ضربان قلب سریع و نامنظمی دارید.
- اگر تب بسیار بالایی دارید یا در ادرار یا مدفوع خود خون مشاهده میکنید.
- اگر بینایی‌تان آسیب دیده است یا در سخن گفتن دچار مشکل هستید.
- بانوان باردار، نوزادان و افراد بالای 60 سال نیز در صورت بروز مسمومیت باید سریعا به پزشک مراجعه کنند.
نکات مهم برای جلوگیری از مسمومیت غذایی
چند نکته وجود دارد که با رعایت آن‌ها می‌توانید از مسمومیت پیشگیری کنید. این نکات عبارتند از:
- دست‌هایتان را بشویید. قبل از تهیه و خوردن غذا، بعد از رفتن به توالت و بعد از دست زدن به حیوانات خانگی حتما دست خود را با آب گرم و صابون بشویید.
- به تاریخ مصرف مواد دقت کنید و اگر گذشته است، آن را دور بریزید. محصولات حاوی گوشت یا لبنیات از اهمیت بالاتری برخوردار هستند.
- مواد غذایی را به درستی بپزید. اگر غذا را از قبل پخته‌اید، قبل از مصرف آن را گرم کنید.
- اگر مقداری از غذایتان باقی مانده است، آن را به حال خود رها نکنید. غذا را در ظرف مناسب بریزید و در یخچال بگذارید.
- برچسب مواد غذایی را مورد بررسی قرار دهید و نکات مطرح شده را رعایت کنید. معمولا دمای مناسب و شرایط نگهداری بر روی بسته مواد نوشته می‌شود.
- دمای یخچال را زیر 5 درجه سانتی‌گراد نگه دارید. دمای زیر 5 درجه از رشد و تکثیر میکروب‌های مضر جلوگیری می‌کند.
در این مقاله در مورد مسمومیت غذایی صحبت کردیم و علل مسمومیت و راهکار درمانی آن را نیز بیان نمودیم. مسمومیت یک بیماری رایج است که در اثر خوردن غذاهای آلوده و فاسد ایجاد می‌شود.
این بیماری مشکلی برای انسان ایجاد نمی‌کند و پس از چند روز بهبود می‌یابد. مسمومیت درمان خاصی ندارد. کافیست کمی استراحت کنید و به مقدار کافی آب بنوشید. نوشیدن مایعات سموم را از بدن خارج می‌کند و بیماری را از بین می‌برد.
