به گزارش دانشجو اینترنشنال، جشنواره فیلم فجر از صبح امروز دوشنبه ۱۱ بهمن ماه به چهلمین سال خود وارد و در قد و قامت جوانی پرتجربه میزبان علاقه مندان به سینما شد. اگر اکران فیلم ها و حواشی مربوط به این فستیوال بزرگ ملی سینما را فاکتور بگیریم، یکی از مهمترین بخش های این جشنواره، نقدهای منتقدان و کارشناسان به این جشنواره است که حال و هوای متفاوتی به جشنواره می دهد.
در ادامه به 3 نقدی که در روز نخست جشنواره نگاشته شد، می پردازیم.
عدالت برای همه در محله بازنده‌ها
مرد بازنده هفتمین فیلم محمد حسین مهدویان با همه آثارش متفاوت است و این تمایز با جسارت در محتوای ملتهب و تغییر ژانر نمود پیدا کرده و تبدیل به مهمترین ویژگی اثر می‌شود.
مردبازنده یک نئونوآر با گرایشات کاملا کلاسیک است که بر پیچیدگی‌های روانی شخصیت‌هایش استوار است. آخرین ساخته محمد حسین مهدویان اثری جنایی و ساختارشکن متکی بر استعاره‌های و المان‌های ژنریک است که فیلم را به شدت متفاوت و برجسته می‌کند. فیلم با تاکید ویژگی فردی کاراگاه پلیس بر بروز رنج‌های درونی او صحه می‌گذارد.
کاراگاه جستجوگر فیلم غیر از ویژگی‌های روانی فردی که در درام بسیار موثر است دارای نمودهایی بیرونی هست. مثل دندان عفونی و مصائبی که در روابط او با سینا تنها پسرش تجربه می‌کند. همه این مصائب به علاوه وظیفه‌های شغلی و اجتماعی موقعیتی است تا اراده قوی و تسلیم ناپذیر کاراگاه خسرواحمدی را در روندی دراماتیک به بوته آزمایش گذارد.
در ادامه این نقد آمده است: نوعی بی‌تفاوتی‌های احساسی تاثیر پذیرفته از محیط و نتایج وحشتاکی که از سبقه شخصیت محوری متوفی در لایه‌های مختلف روایی تنیده شده نوعی کنکاش‌گرایی را حول چند شخصیت شکل می‌دهد. این آزمایش‌ها فقط برای کارگاه پلیس طراحی نشده، بلکه شهاب کاراکتر به قتل رسیده فیلم نیز مشمول این آزمایش‌ها و پرسشگری واقع می‌شود.
جواد عزتی، کاراگاه خسروی فیلم در چیدمان روایتی جستجوگر ناخواسته جیک گیتِس در محله چینی‌ها را به ذهن متبادر می‌کند. البته ظاهر خسته و روان‌پریش‌تر احمدی تفاوت‌هایی این دو کاراکتر را برجسته می‌کند، اما خط روایت و موقعیتی که این دو شخصیت در آن قرار می‌گیرند چندان متفاوت نیست.
مهدویان دیدگاه روشنفکرانه‌ای را چاشنی این جستجوگری می‌کند؛ نمایش نوعی از تنهایی زودرس در مورد کاراگاه احمدی، بیگانگی و تهی بودن زندگی در میانسالی و عدم پایبندی مقتول در روابط خانوادگی، لایه‌های فرعی، شاخ و برگ‌ها فراوانی را در فیلم می‌افزاید.
عزتی بازیگر تمام ناشدنی سینمای ایران است که از حیث اجرا و ایفای نقش‌های متفاوت ممتازترین روزهای خود را پشت سر می‌گذارد. مجیدنوروزی با اینکه نقش مکمل را در این فیلم اجرا می‌کند اما پتانسیل نادیده‌گرفته شده تری از خود به اجرا می‌گذارد و شاید بتوان او را به عنوان استعدادی دیرشناخته شده و هدر رفته در سینما در فیلم مرد بازنده کشف کرد.
چه کسانی روی فرش قرمز قدم می گذارند
شهرام خرازی‌ها، منتقد سینما، نقد خود را در نخستین روز برگزاری جشنواره چهلم فجر متفاوت مطرح می کند و می گوید: در سینمای جمهوری اسلامی ایران با ستاره‌سالاری مبارزه می‌کنیم، این کار یعنی مخفی کردنِ اطلاعات داستانی فیلم‌ها که باعث می‌شود نه تنها مردم نمی‌دانند که ژانر فیلم چیست بلکه از روی هنرپیشه، فیلم را انتخاب می‌کنند نه از روی ژانر یا سوژه فیلم!
این منتقد سینما تاکید می کند که اگر امروز یکی از مردم بخواهد از سایت‌ها، فیلم‌های جشنواره را بخرد نه عکسی دارد و نه خلاصه داستان و نه جزئیاتی؛ خبرنگاران از سال ها قبل مورد تمسخر تهیه‌کننده‌ها قرار می‌گیرند به خاطر آنکه جملات مبهم و گنگی از داستان را به آنها می‌دهند و در رسانه خود منتشر می‌کنند. خلاصه داستان فیلم‌ها تا قبل از اکران را که می‌خوانی چیزی از فیلم دستگیر شما نمی‌شود. زمانی که هیج اطلاعاتی از فیلم ندارم چگونه می‌توانم فیلم را انتخاب کنم.
خرازی ها درباره نشست های مطبوعاتی جشنواره بر این باور است که در این جلسات، حضور سناریست و تهیه‌کننده امکان دارد کافی باشد. چون سؤالاتی که در جشنواره پرسیده می‌شود متوجه سناریست است.
وی همچنین از سوی دیگر اعتقاد دارد تجربه نشان داده افرادی در نشست‌های برخی فیلم‌ها می‌آیند و سؤالاتی می‌پرسند که نشان می‌دهد حامی و طرفدار فیلم‌اند و با پرسش‌های شان به پیشبرد تبلیغاتی فیلم از راه جشنواره فیلم فجر کمک می‌کنند.
منتقد سینما همچنین خوشحالی خود را از حذف فرش قرمز بیان می کند و می گوید: خوشحالم از اینکه گروه جدید جشنواره فیلم فجر فرش قرمز را نیز حذف کرده‌اند. در گذشته عمدی در آن بوده که همان فرهنگ ستاره‌سالاری پابرجا باشد. زمانی که می‌خواهیم فرش قرمز پهن کنیم باید ببینیم که آیا عوامل شایسته روی این فرش قرمز قدم برمی‌دارند و بعد هم خروجی آن چیست. آوردن این افراد روی فرش قرمز، دعوت به سلفی گرفتن با آنها است. جای تأسف است که روشنفکران، منتقدین و خبرنگاران جا افتاده و حتی عکاسان حرفه‌ای می‌خواهند با یک ولعی بروند و با افرادی که روی فرش قرمز آمده‌اند عکس بگیرند.
خرازی ها در خصوص حضور فیلمسازان اولی و جوان هم تاکید می کند: از خروجی‌ها معلوم است که هیأت انتخاب باید برای هر ژانر یک فیلم حداقل انتخاب می‌کردند؛ اکشن، اجتماعی، ملودرام، جنگی، سیاسی و کمدی داریم. شاید هم فیلم انیمیشن، کودک و نوجوان می‌توانستیم داشته باشیم اما این اتفاق نیفتاده است. شاید به خاطر اینکه فیلمی در این گونه به جشنواره نیامده است.
وی درباره پیش بینی اهدای سیمرغ هم بر این باور است که جواد عزتی در فیلم مرد بازنده احتمال دارد در سیمرغی‌های امسالِ جشنواره فجر باشد و قفل سیمرغ نگرفتن‌هایش شکسته می‌شود. شاید در بخشِ کارگردانی هم مسعود کیمیایی کاندید می‌شد اگر انصراف نمی‌داد. پژمان جمشیدی در علفزار ممکن است کاندید شود. از لحاظ فیلمبرداری، فیلم دسته دختران ممکن است کاندید شود.
«بیرو»؛ژانری جسورانه
علی کریمی، از فعالان حوزه رسانه در نخستین روز از برگزاری جشنواره فیلم فجر درباره فیلم بیرو، نوشته است: این فیلم، جسورانه وارد ژانری شده که پیش از این کمتر مورد توجه فیلمسازان کشور قرار گرفته بود. بیان زندگی فوتبالیستی که هم زندگی قهرمانانه‌ای دارد و البته همچنان در عرصه فوتبال در اوج دوران خود به سر می‌برد، بدون توجه به معایب ریز و درشت فیلم، نکته مثبتی به نظر می‌رسد.
این منتقد تاکید می کند: زندگی علیرضا بیرانوند دروازه‌بان شماره یک تیم ملی فارغ از زندگی حرفه‌ای این فوتبالیست، دارای شگفتی‌ها و عجایب فراوانی بود که پیش از ورود او به دنیای حرفه‌ای فوتبال، رقم خورده است. نکته سنجی فیلمنامه نویس زمانی نمود بیشتری پیدا می‌کند که نه فقط روی دوران درخشان شخصیت اصلی در فوتبال حرفه‌ای بلکه زمانی که هنوز روزهای خوب فرا نرسیده بود و اندک امیدی به موفقیت او نبود زوم می‌کند.
به باور کریمی، «بیرو» از سادگی‌های زندگی معمولی روستایی و جوانی که سودای فوتبالیست شدن دارد، آغاز می‌شود و گام به گام با سختی‌هایی که شخصیت اصلی داستان تجربه می‌کند، همراه می‌شود. مخاطب با همه این سختی‌ها احساس رنج می‌کند و در پایان به موفقیت دروازه‌بان شماره یک تیم ملی با توجه به رنج‌هایی که متحمل شده، افتخار می‌کند.
به گزارش دانشجو اینترنشنال، چهلمین جشنواره فیلم فجر با حضور ۲۲ فیلم در بخش «سودای سیمرغ»، ۱۰ فیلم در بخش «فیلم کوتاه» و هشت فیلم در بخش «مستند» از ۱۱ تا ۲۲ بهمن به دبیری مسعود نقاش‌زاده در برج میلاد به عنوان کاخ جشنواره، برگزار می‌شود.
فیلم‌های این دوره از جشنواره در سینماهای ۳۱ استان در سراسر کشور اکران خواهد شد.
