چیلر و هواساز دو دستگاه مهم در سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی هستند که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. در حالی که این دو دستگاه از نظر عملکرد و کاربرد تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند.
چیلر
چیلر دستگاهی است که برای تولید آب سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با استفاده از سیکل تبرید تراکمی یا جذبی، گرما را از آب گرفته و آن را سرد می‌کند. آب سرد تولید شده توسط چیلر سپس توسط پمپ به هواساز ارسال می‌شود. چیلر هوا خنک نوعی چیلر تراکمی است که در آن از هوا برای خنک کردن کندانسور استفاده می‌شود. این نوع چیلر به دلیل سادگی و عدم نیاز به آب (به عنوان قسمت سرد کننده)، در محیط هایی که محدودیت منابع آبی وجود دارد و یا در برخی از برنامه ها و نیازمندی های صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می گیرند.
در چیلر هوا خنک، گرمای مبرد در کندانسور توسط هوای محیط دفع می‌شود. این امر توسط فن‌هایی که در کندانسور قرار دارند انجام می‌شود. آب سرد تولید شده توسط چیلر سپس توسط پمپ به هواساز ارسال می‌شود. مزایای چیلر هوا خنک سادگی، هزینه پایین، سهولت نصب و نگهداری، و عدم نیاز به آب است. همچنین، این نوع چیلر نسبت به چیلر آب خنک، فضای کمتری اشغال می‌کند. از چیلر هوا خنک می‌توان در ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی و سایر ساختمان‌ها استفاده کرد.
هواساز
هواساز دستگاهی است که برای توزیع هوای سرد یا گرم در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه دارای فیلتر، کویل، فن و سایر تجهیزات مورد نیاز برای تصفیه، سرمایش یا گرمایش هوا است. از انواع آن می توان به هواساز هایژنیک و استاندارد اشاره کرد.
هواساز هایژنیک
هواساز هایژنیک یک دستگاه تهویه مطبوع مرکزی بهداشتی است که برای تولید هوای پاک و استریل مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد هواساز هایژنیک در بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها، صنعت داروسازی و صنایع الکترونیکی و سایر فضاهای حساس با کاربری‌های متنوع دیگر است. هواساز هایژنیک با استفاده از فیلترهای مخصوص، سیستم‌های ضد عفونی و سایر تجهیزات، هوای ورودی به محیط را تا حد بسیار بالایی پاکسازی می‌کند. این امر برای حفظ سلامت افراد در فضاهای حساس ضروری است.
هواساز هایژنیک از سه قسمت عمده فیلتر باکس، کویل سکشن و فن باکس تشکیل شده است. فیلتر باکس در هواساز هایژنیک از فیلترهای مخصوصی مانند فیلتر هپا و اولپا استفاده می‌شود که می‌توانند ذرات معلق در هوا را تا حد بسیار بالایی فیلتر کنند. کویل سکشن در هواساز هایژنیک برای سرمایش یا گرمایش هوا استفاده می‌شود. فن باکس در هواساز هایژنیک وظیفه توزیع هوای سرد یا گرم در محیط را بر عهده دارد.
هواساز استاندارد
هواساز استاندارد یکی از انواع هواسازها است که به طور گسترده در سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع هواسازها دارای مشخصات فنی و عملکردی یکسانی هستند و از قطعات و تجهیزات استانداردی ساخته می‌شوند. ویژگی هواساز استاندارد شامل ظرفیت هوادهی، نحوه نصب، وضعیت فن، نوع کویل و بدنه است. هواسازهای استاندارد در ساختمان‌های مسکونی، تجاری، صنعتی و اداری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تفاوت های چیلر و هواساز
تفاوت‌های اصلی چیلر و هواساز در موارد زیر خلاصه می‌شود:
عملکرد
چیلر و هواساز دو دستگاه مهم در سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی هستند که عملکرد متفاوتی دارند. چیلر دستگاهی است که برای تولید آب سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با استفاده از سیکل تبرید تراکمی یا جذبی، گرما را از آب گرفته و آن را سرد می‌کند. آب سرد تولید شده توسط چیلر سپس توسط پمپ به هواساز ارسال می‌شود.
هواساز دستگاهی است که برای توزیع هوای سرد یا گرم در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه دارای فیلتر، کویل، فن و سایر تجهیزات مورد نیاز برای تصفیه، سرمایش یا گرمایش هوا است. در یک جمله، عملکرد چیلر تولید آب سرد و عملکرد هواساز توزیع هوای سرد یا گرم است.
در اینجا یک مثال ساده برای توضیح عملکرد این دو دستگاه آورده شده است:
فرض کنید یک چیلر در یک ساختمان قرار دارد. این چیلر با استفاده از سیکل تبرید، گرما را از آب گرفته و آن را سرد می‌کند. آب سرد تولید شده توسط چیلر سپس توسط پمپ به هواساز ارسال می‌شود.هواساز دارای یک کویل است که آب سرد از آن عبور می‌کند. هوای گرم از اطراف کویل عبور می‌کند و گرمای خود را به آب سرد می‌دهد. هوای سرد شده سپس توسط فن به داخل ساختمان دمیده می‌شود. بنابراین، چیلر با تولید آب سرد، کار اصلی خود را انجام می‌دهد. هواساز نیز با توزیع هوای سرد، کار اصلی خود را انجام می‌دهد.
تجهیزات
تجهیزات چیلر شامل موارد زیر است:
- کمپرسور: کمپرسور وظیفه فشرده سازی مبرد و افزایش فشار آن را بر عهده دارد.
- کندانسور: کندانسور وظیفه انتقال گرمای مبرد به محیط بیرون را بر عهده دارد.
- اواپراتور: اواپراتور وظیفه جذب گرما از آب و خنک کردن آن را بر عهده دارد.
- شیر انبساط: شیر انبساط وظیفه کاهش فشار مبرد و تبدیل آن به حالت بخار را بر عهده دارد.
تجهیزات هواساز شامل موارد زیر است:
- فیلتر: فیلتر وظیفه تصفیه هوا و حذف گرد و غبار و سایر آلاینده‌ها را بر عهده دارد.
- کویل: کویل وظیفه انتقال گرما یا سرما از هواساز به هوا را بر عهده دارد.
- فن: فن وظیفه دمیدن هوا از هواساز به محیط را بر عهده دارد.
در سیستم تهویه مطبوع مرکزی، آب سرد تولید شده توسط چیلر به هواساز ارسال می‌شود. آب سرد در کویل هواساز جریان می‌یابد و گرمای هوا را می‌گیرد. هوای سرد شده سپس توسط فن هواساز در محیط پخش می‌شود.
کاربرد
کاربرد چیلر: چیلر در سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی کاربرد دارد. در این سیستم‌ها، چیلر آب سرد تولید می‌کند و سپس این آب سرد توسط پمپ به هواسازها ارسال می‌شود. هواسازها نیز هوای گرم را از محیط گرفته و با آب سرد خنک می‌کنند.چیلرها در ساختمان‌های بزرگ مانند هتل‌ها، بیمارستان‌ها، مراکز تجاری و صنعتی کاربرد دارند. همچنین در صنایعی مانند صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی نیز از چیلرها استفاده می‌شود.
کاربرد هواساز:دهواساز می‌تواند در سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی، سیستم‌های تهویه مطبوع مستقل و سایر سیستم‌ها کاربرد داشته باشد.در سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی، هواسازها هوای سرد یا گرم تولید شده توسط چیلر را به محیط توزیع می‌کنند.
در سیستم‌های تهویه مطبوع مستقل، هواسازها هوای سرد یا گرم را به صورت مستقل تولید می‌کنند. این سیستم‌ها معمولاً در ساختمان‌های کوچک یا ساختمان‌هایی که نیاز به سرمایش یا گرمایش فضاهای محدودی وجود دارد، کاربرد دارند. هواسازها همچنین می‌توانند در سیستم‌های تهویه مطبوع صنعتی، سیستم‌های تهویه مطبوع مرغداری‌ها و سایر سیستم‌ها کاربرد داشته باشند.
انتخاب چیلر یا هواساز
انتخاب چیلر یا هواساز به عوامل مختلفی مانند نوع ساختمان، مساحت ساختمان، بودجه و نیازهای کاربر بستگی دارد. در ساختمان‌های بزرگ که نیاز به سرمایش یا گرمایش فضاهای زیادی وجود دارد، استفاده از سیستم تهویه مطبوع مرکزی با چیلر و هواساز توصیه می‌شود. در ساختمان‌های کوچک یا ساختمان‌هایی که نیاز به سرمایش یا گرمایش فضاهای محدودی وجود دارد، استفاده از سیستم تهویه مطبوع مستقل با هواساز یا فن کویل توصیه می‌شود.
نتیجه گیری
چیلر و هواساز دو دستگاه مهم در سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی هستند که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. در حالی که این دو دستگاه از نظر عملکرد و کاربرد تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند.
