بررسی دستاوردهای شاتل فضایی دیسکاوری در برنامه فضایی ناسا

به گزارش خبرنگار فضا و نجوم خبرگزاری تسنیم، “شاتل فضایی دیسکاوری” از مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا پرتاب شد و از میان آسمان اقیانوس اطلس به سمت مأموریت 51-D حرکت کرد. خدمه هفت نفره این مأموریت در ساعت 8:59 صبح به وقت شرقی، در تاریخ 12 آوریل 1985 از زمین برخاستند.

تصویر زیر که پرتاب شاتل دیسکاوری را نشان می‌دهد، در همان روز ثبت شده است. مأموریت STS-51D شانزدهمین پرواز برنامه شاتل فضایی ناسا و چهارمین مأموریت دیسکاوری به شمار می‌رود.

دیسکاوری طی فعالیت‌های خود، 39 مأموریت را با موفقیت به انجام رساند؛ بیش از هر شاتل فضایی دیگری. مأموریت‌های برجسته دیسکاوری شامل استقرار و تعمیر تلسکوپ فضایی هابل و انجام 13 پرواز به ایستگاه فضایی بین‌المللی بود، از جمله نخستین مأموریت بارگیری به این ایستگاه در سال 1999. این شاتل فضایی بازنشسته اکنون در مرکز استیون اف. اودوار-هازی نگهداری می‌شود.

12 آوریل 1985، شاتل فضایی دیسکاوری از مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا به آسمان برخاست و در مأموریت 51-D خود، مسیر جدیدی در تاریخ اکتشافات فضایی گشود. خدمه هفت نفره این مأموریت، در ساعت 8:59 صبح به وقت شرقی، زمین را ترک کردند تا بخشی از شانزدهمین پرواز برنامه شاتل‌های فضایی ناسا و چهارمین مأموریت دیسکاوری باشند. تصویری از این پرتاب تاریخی ثبت شده که امروز، همچنان در حافظه علاقه‌مندان به فضا زنده مانده است.

شاتل دیسکاوری، سومین شاتل فضایی ساخته شده توسط ناسا پس از کلمبیا و چلنجر بود. ساخت این فضاپیما از سال 1979 آغاز شد و پس از حدود پنج سال، نخستین پروازش را با مأموریت STS-41-D در 30 اوت 1984 انجام داد. نام «دیسکاوری» برگرفته از کشتی‌های اکتشافی تاریخی نظیر کشتی جیمز کوک انتخاب شده بود؛ نامی که روحیه اکتشاف و جستجو در ناشناخته‌ها را به زیبایی بازتاب می‌داد.

هدف از ساخت دیسکاوری، همانند دیگر شاتل‌های فضایی، ایجاد وسیله‌ای برای سفرهای مکرر به مدار زمین بود؛ ابزاری که بتواند بارها به فضا برود و بازگردد و نقش‌های مختلفی چون استقرار ماهواره‌ها، انجام آزمایش‌های علمی، تعمیر تجهیزات مداری و حتی انتقال قطعات ایستگاه‌های فضایی را بر عهده بگیرد. طراحی بدنه آن با آلیاژهای سبک و مقاوم در برابر حرارت، امکان عبور امن از جو زمین را فراهم می‌کرد. کاشی‌های حرارتی ویژه‌ای که بدنه دیسکاوری را پوشانده بودند، هنگام بازگشت از فضا، سپری در برابر دمای سوزان چند هزار درجه‌ای جو می‌شدند.

دیسکاوری کارنامه‌ای درخشان از خود به جا گذاشت؛ این شاتل طی دوران فعالیتش 39 مأموریت موفق را به سرانجام رساند که رکوردی بی‌نظیر در میان شاتل‌های فضایی بود. از مهم‌ترین مأموریت‌های دیسکاوری می‌توان به استقرار تلسکوپ فضایی هابل در سال 1990 اشاره کرد. مأموریتی که به درک انسان از کیهان جهشی تاریخی بخشید و تصاویری شگفت‌انگیز از اعماق فضا را به زمین مخابره کرد. همچنین، دیسکاوری نخستین شاتلی بود که پس از فاجعه تلخ انفجار چلنجر در سال 1986، با مأموریت STS-26 در سال 1988 به پرواز درآمد و بار دیگر اعتماد عمومی به برنامه فضایی آمریکا را احیا کرد.

نقش دیسکاوری در ساخت و گسترش ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز برجسته بود. در سال 1999، این شاتل با مأموریت STS-96 نخستین محموله را به ایستگاه منتقل کرد و سنگ بنای همکاری‌های بین‌المللی در مدار زمین را مستحکم‌تر ساخت. دیسکاوری همچنین افتخار حمل نخستین زن فرمانده شاتل، ایلاین کالینز، در مأموریت STS-93 را نیز در کارنامه دارد.

با این وجود، دیسکاوری بی‌دردسر هم نبود. در برخی مأموریت‌ها، آسیب‌های جزئی به کاشی‌های حرارتی مشاهده شد که هرچند خطری جدی برای خدمه ایجاد نکرد، اما توجه ویژه‌ای را به افزایش ایمنی پروازهای فضایی معطوف کرد. پس از حادثه شاتل کلمبیا در سال 2003، دیسکاوری در سال 2005 طی مأموریت STS-114، نخستین پرواز آزمایشی پس از بازنگری‌های گسترده ایمنی را انجام داد و مسیر تازه‌ای را برای برنامه شاتل‌ها گشود.

دیسکاوری نه تنها بیشترین پرواز را در میان شاتل‌ها انجام داد، بلکه بیشترین زمان را در فضا سپری کرد؛ بیش از 365 روز در مدار زمین. این شاتل ده‌ها فضانورد از ملیت‌های مختلف را به فضا برد و محموله‌های علمی بی‌شماری را جابجا کرد. مأموریت‌های دیسکاوری موجب شد تا فناوری‌های جدید فضایی توسعه یابند و مقدمات سفرهای آینده بشر به ماه، مریخ و فراتر از آن فراهم شود.

پس از سال‌ها خدمت، دیسکاوری سرانجام در سال 2011 با انجام مأموریت STS-133 بازنشسته شد. امروز این شاتل پرافتخار در مرکز استیون اف. اودوار-هازی، بخشی از موزه ملی هوافضای اسمیتسونین در ایالت ویرجینیا، نگهداری می‌شود. بازدیدکنندگان با قدم گذاشتن به درون سالن بزرگ موزه، در برابر بدنه عظیم دیسکاوری می‌ایستند؛ بدنه‌ای که آثار سفرهای بی‌شمارش را همچنان بر خود دارد و به یاد می‌آورد روزگاری، انسان‌ها با این بال‌ها، به سوی ستارگان پرواز کردند.

دیسکاوری در تاریخ فضانوردی بشری، نماد جرئت، پیشرفت و امید است. مأموریت‌های آن نشان داد که چگونه با تلاش مداوم، چالش‌های فنی و انسانی می‌توانند به فرصت‌هایی برای اکتشاف بیشتر بدل شوند. داستان دیسکاوری داستان تسلیم نشدن در برابر محدودیت‌ها و شکستن مرزهای ناشناخته است؛ داستانی که همچنان الهام‌بخش نسل‌های آینده فضانوردان و دانشمندان خواهد بود.

انتهای پیام/