سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک بیماری تهدید‌کننده زندگی نیست؛ اما اگر برای درمان آن اقدام نکنید، کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پزشکان متخصص گوارش بیماری IBS را یک بیماری گوارشی پیچیده می‌دانند؛ زیرا همه بیماران را به‌طور یکسان تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. درمان و مدیریت سندروم روده تحریک‌پذیر شامل دارو درمانی، تغییر سبک زندگی و اصلاح رژیم غذایی میشود. با مطالعه این مقاله با مهم‌ترین خطرات و عوارض این بیماری گوارشی آشنا می‌‌شوید.
مهم‌ترین عوارض سندروم روده تحریک‌پذیر چیست؟
بیماری IBS می‌تواند با مشکلات زیر همراه باشد:
ناراحتی‌های گوارشی
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) ریتم و انقباض عضلانی در دستگاه گوارش را مختل می‌کند. برخی بیماران با سرعت این انقباضات مواجه می‌شوند، به همین دلیل ممکن است اسهال را تجربه کنند. برخی دیگر با کاهش حرکات روده درگیر هستند که این امر موجب بروز یبوست میشود. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، نسبت به برخی غذاها حساسیت بیشتری دارند، این موضوع نیز منجر به بروز ناراحتی‌های گوارشی مانند اسهال خواهد شد. اگر اسهال مداوم یا یبوست را تجربه می‌کنید و به بروز IBS در خود مشکوک هستید، بهتر است با متخصص گوارش مشورت کنید.
دردهای شکمی از دیگر ناراحتی‌های گوارشی است که این بیماران آن را تجربه می‌کنند. این دردها معمولا در ناحیه پایینی شکم حس میشود. برخی بیماران دردهای شکمی مزمن و مداوم دارند که به‌طور مکرر با آن درگیر هستند. برای مدیریت آنها می‌توانید از دارو، تغییر رژیم غذایی و تمرینات ورزشی کمک بگیرید.
هموروئید (Hemorrhoids)
مهم است بدانید سندروم روده تحریک‌پذیر به‌خودی‌خود باعث بواسیر یا همان هموروئید نمی‌شود. IBS به طور خاص عملکرد سیستم گورشی را مختل می‌کند. زمانی که بیمار با یبوست مواجه میشود، برای دفع فشار بیشتری به خود وارد می‌کند. این رفتار باعث فشار روی رگ‌های خونی در راست روده و مقعد خواهد شد و با گذشت زمان بیمار دچار هموروئید میشود. همچنین اسهال مداوم نیز ریسک بروز بواسیر را در این بیماران افزایش می‌دهد، زیرا باعث تحریک و التهاب ناحیه مقعد خواهد شد. بواسیر با علائمی مانند خونریزی، درد و سوزش همراه است.
پزشکان متخصص گوارش اغلب رژیم غذایی مناسب را برای مدیریت این عوارض به بیماران پیشنهاد می‌کنند.
شقاق مقعد (anal fissure)
حرکات مکرر و سفت روده مرتبط با IBS، به خصوص اگر همراه با زور زدن باشد، منجر به شقاق یا فیشر میشود. شقاق مقعدی یک پارگی یا بریدگی کوچک در پوشش یا پوست اطراف دهانه مقعد است. این بیماری اغلب با درد قابل توجهی به ویژه در حین و بعد از اجابت مزاج همراه است. بیماران درد را به صورت تیز یا سوزش توصیف می‌کنند که ساعت‌ها ادامه دارد. علاوه‌بر‌این شقاق می‌تواند با خونریزی، خارش و ناراحتی در ناحیه مقعد همراه باشد. اگر خون به شقاق یا هموروئید مربوط باشد، قرمز و روشن است.
کاهش کیفیت زندگی
افرادی که به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مبتلا هستند، از مشکلاتی مانند دردهای شکمی، نفخ، دردهای فیزیکی مزمن، اسهال و یبوست رنج می‌برند. گاهی‌اوقات این دردها به‌قدری شدید هستند که بیماران قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود نیستند. این موضوع نیز به نوبه خود باعث ایجاد استرس و اضطراب در آنها میشود. استرس نیز می‌تواند علائم این بیماری گوارشی را بدتر کند. اگر به فکر مدیریت و درمان موثر این بیماری نباشید، این چرخه مداوم تکرار میشود و در نتیجه با مشکلات بیشتری مواجه خواهید شد.
همچنین خوب است بدانید مصرف برخی داروها برای درمان سندروم روده تحریک‌پذیر می‌توانند منجر به مشکلات دهان و دندان شوند. برای مثال می‌توان به داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب اشاره کرد. مصرف آنها منجر به عوارضی مانند خشکی دهان یا تغییر در ترشحات دهانی میشود. در این شرایط به کمک و مشاوره دکتر دندانپزشک نیز نیاز خواهید داشت.
مشکلات تغذیه‌ای
افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) به دلیل ماهیت بیماری خود مجبور هستند محدودیت‌ها و اصلاحاتی را در رژیم غذایی خود داشته باشند. به همین دلیل ممکن است با برخی مشکلات تغذیه‌ای مواجه شوند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
محدودیت‌های غذایی و کمبود مواد مغذی
بیماران IBS برای کنترل علائم سندروم روده تحریک پذیر باید غذاهای محرک را شناسایی و مصرف آنها را محدود کنند. این غذاها برای هر بیمار متفاوت است اما می‌تواند شامل انواع خاصی از فیبر، غذاهای پرچرب، محصولات لبنی، شیرین‌کننده‌های مصنوعی، کافئین و غذاهای تند باشد. حذف و محدود کردن این غذاها باعث بر هم خوردن تعادل غذایی میشود. این موضوع تنوع مواد مغذی بدن آنها را نیز کاهش می‌دهد و به همین دلیل در طولانی‌مدت ممکن است دچار کمبود‌های غذایی شوند.
کاهش مصرف فیبر
مصرف فیبر می‌تواند باعث تشدید علائم سندروم روده تحریک‌پذیر مانند اسهال و دردهای شکمی شود. به همین دلیل این بیماران باید فیبر کمتری در رژیم غذایی خود داشته باشند. این موضوع می‌تواند ریسک بروز سایر ناراحتی‌های گوارشی مانند یبوست را افزایش دهد.
عدم تحمل غذایی
برخی بیماران ممکن است عدم تحمل لاکتوز (lactose) یا سوء جذب فروکتوز (fructose) داشته باشند. این مشکل می‌تواند توانایی آنها را در مصرف لبنیات یا غذاهای دارای فروکتوز را محدود کند.
سندروم روده تحریک پذیر و خون در مدفوع چه ارتباطی با هم دارند؟
خون در مدفوع و بیماری IBS به‌طور مستقیم با یکدیگر ارتباط ندارند. چنانچه به این بیماری مبتلا هستند و در مدفوع خود خون می‌بینید، این خونریزی احتمالا به مشکلاتی مانند هموروئید و شقاق مربوط میشود. این خون تمیز، تازه و به رنگ قرمز روشن است.
اگر خون در مدفوع به رنگ تیره باشد، به این معنی است که در اندام‌های گوارشی فوقانی خونریزی وجود دارد. برای بررسی علت لازم است با پزشک متخصص گوارش مشورت داشته باشید.
آیا سندروم روده تحریک‌پذیر درمان قطعی دارد؟
بیماری IBS یک بیماری گوارشی مزمن است که برای آن درمان قطعی وجود ندارد. با این حال مشورت با پزشکان متخصص گوارش به شما کمک می‌کند تا این بیماری را به‌طور موثری مدیریت کنید. پرسش‌ها و مشکلات خود را در این زمینه می‌توانید با استفاده از مشاوره آنلاین پزشکی بپرسید. همچنین با استفاده از خدمات آنلاین سلامت به‌راحتی می‌توانید از متخصص گوارش تهران نوبت آنلاین بگیرید.
