مهرداد اکبریان معاون دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم درباره وضعیت طغیان آفات در جنگل‌های بلوط زاگرس اظهار کرد: ما همیشه در همه مناطق رویشی کشور حشراتی بومی داریم که بر اساس شرایط زیستی و اقلیمی، جمعیت آن‌ها نوسان و به مرحله آفت یا طغیان می‌رسند.
وی با بیان اینکه طغیان وقتی مطرح می‌شود که جمعیت حشرات از آستانه زیان اقتصادی عبور کند، افزود: صرف مشاهده یک گونه جانوری یا حشره یا لارو به معنای طغیان نیست، اگر طغیانی شکل بگیرد و به مرحله‌ای برسد که خسارت وارد شود، آستانه زیان اقتصادی تلقی می‌شود.
معاون دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: برخی آفات مثل شب پره جوانه‌خوار بلوط یا شب پره برگ‌خوار سفید بلوط سال‌هاست که در زاگرس وجود دارند و بومی منطقه هستند. بنابراین صرف مشاهده آن‌ها طغیان حساب نشده، مگر اینکه جمعیت آن‌ها از آستانه عبور کند.
وی با بیان اینکه برخی عوامل باعث شده که در سال‌های اخیر دوره بازگشت طغیان این آفات کوتاه‌تر شود، تصریح کرد: آفات جزئی از اکوسیستم طبیعی‌اند و اگر در حد نرمال باشند تنوع زیستی را تکمیل می‌کنند؛ اما اگر از آستانه عبور کنند موجب تنش در اکوسیستم می‌شوند.
چرا جنگل های بلوط در حال نابودی است؟
اکبریان گفت:مجموعه عواملی نظیر فشارهای خسارتی انسانی، خشکسالی‌های پیاپی، بهره‌برداری‌های بی‌رویه (سقزگیری، چرای دام، قطع درخت و سرشاخه‌بری)، کاهش حقابه باعث شده تاب‌آوری جنگل کم شود و درختان تحت تنش قرار بگیرند.
وی اظهار داشت:نابودی دشمنان طبیعی در اثر زراعت زیر اشکوب در اثر سم پاشی زراعی از یک طرف و تنش درختان به دلیل تجمیع شیره و مواد غذایی متفاوت از نظر قند در برگ‌ها و جوانه‌ها که جاذب آفات هستند و باعث افزایش تغذیه آن‌ها می‌شوند، خسارت فزاینده ایجاد می‌کندِ کاهش سرمای زمستان باعث شده تخم و شفیره آفات که در گذشته از بین می‌رفتند، باقی بمانند. این مجموعه عوامل موجب شده که طی یکی دو دهه اخیر طغیان آفات بیشتر به چشم بیاید.
معاون دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه سازمان منابع طبیعی هیچ اقدامی بدون تأیید کمیته گیاه‌پزشکی کشور انجام نمی‌دهد، گفت: این کمیته متشکل از سازمان منابع طبیعی، سازمان حفاظت محیط زیست، موسسه جنگل ها و مراتع، سازمان حفظ نباتات، دانشگاه و موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور است و توصیه‌های این کمیته مبنای اقدام ماست.
اکبریان با اشاره به اینکه استفاده از سموم شیمیایی در جنگل‌های طبیعی برای مبارزه با آفات ممنوع است گفت: تنها راهکار مجاز، مبارزه بیولوژیک است. در کشور ما آفت کش بیولوژیک باسیلوس تورینجنسیس (Bt) تولید می‌شود که یک باکتری طبیعی است و فقط روی لارو پروانه‌ها اثر دارد و روی انسان، دام و دیگر موجودات بی‌ضرر است.
وی با بیان اینکه ایران جزو سه کشور تولیدکننده این ترکیب در منطقه است، اظهار داشت: در سه سال گذشته مبارزه بیولوژیک با شب پره برگ‌خوار سفید بلوط در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و فارس انجام شد و امسال طغیان این آفت کاهش یافته است. اما مبارزه با پروانه جوانه‌خوار سخت‌تر است چون لاروهای آن داخل جوانه‌ها تغذیه می‌کنند و در مرحله خروج اثر Bt روی لاروهای بزرگ‌تر کمتر است.
وی گفت: عرصه منابع طبیعی کشور 132 میلیون هکتار است و وسعت زیاد، صعب‌العبور بودن مناطق، نبود تجهیزات مناسب برای محلول‌پاشی، کمبود اعتبارات، تأخیر در تخصیص منابع و کمبود پیمانکاران متخصص از چالش‌های جدی است.
معاون دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه با استفاده از توان نیروهای مردمی و سازمان‌های مختلف، اقدامات مؤثری انجام داده ایم گفت:تا زمانی که فشارهای انسانی، خشکسالی و موضوع حقابه منابع طبیعی مدیریت نشود و معیشت وابسته به طبیعت اصلاح نشود، روند قهقرایی اکوسیستم‌ها و طغیان آفات ادامه خواهد داشت.
وی گفت: در واقع آفات مثل یک سرماخوردگی‌اند وقتی بدن (اکوسیستم) ضعیف باشد همین سرماخوردگی مشکل‌ساز می‌شود، بنابراین راهکار اساسی تقویت سلامت اکوسیستم و کاهش تنش‌هاست.
یک دوره قرق ساده جنگل های بلوط کشور را نجات می‌دهد
اکبریان در پاسخ به اینکه آیا وضعیت جنگل‌ها بلوط مانند بیماری نیست که رو به موت و بیماری غیر قابل بازگشت باشد گفت: هرگز، این جنگل ها با یه دوره قرق ساده در یک دوره مشخص دوباره به وضعیت قبل خود برمی‌گردد.
وی افزود: یک منطقه جنگلی قبرستانی در آذربایجان غربی در شهرستان میرآباد است که مردم منطقه به دلیل اینکه احترام زیادی برای این قبرستان قائل هستند اجازه هیچ دست درازی به این جنگل نمی دهند حتی دام وارد جنگل نمی‌شود و کشاورزی در آن صورت نمی‌گیرد.
وی گفت: عمق لاشبرگ در این منطقه در حد منطقه ی هیرکانی است و درختانی است که500 سال عمر دارد.
معاون دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: در صورتی که جنگل های بلوط زاگرس قرق شود بعد از سه سال اتفاقات مهمی در جنگل‌های بلوط زاگرس روی می‌دهد و شاهد احیا آن خواهیم بود اما به خاطر مسائل معیشت جنگل نشینان این کار انجام نمی‌شود.
انتهای پیام/
