برخی می گویند در این هیاهوی سیاست و کرونا از یک طرف و مشکلات اقتصادی و معیشتی از سویی دیگر، چه کسی به دنبال ماه رجب و بندگی است! به گفته این افراد اگر بتوانیم سر و سامانی به وضعیت خانواده و خودمان بدهیم و گلیم خودمان را در این وانفسای مشکلات از آب بیرون بکشیم، باید کلاهمان را به هوا بیاندازیم.

روزها و شب ها از پی هم می گذرد و زندگی جریان دارد. از صبح تا شب به فکر درآمد و خرجی هستیم و هر روز بالا و پایین می کنیم تا بتوانیم شکم زن و بچه را سیر کنیم و تا آخر ماه سر کنیم. ماه آینده هم خدا بزرگ است.

یک روز سخن از وضعیت خودروی داخلی است، یک روز صحبت از تحریم و مذاکره، روزی دیگر درباره گسترش کرونا آن هم از نوع اومیکرون، یک روز دغدغه فضای مجازی داریم روز دیگر به دنبال وام بانکی بدون ضامن هستیم، یکی به نقد خرید سربازی می پردازد و دیگری از تخریب ویلاهای کنار دریا سخن می گوید. برخی هم به دنبال فیلم های چهلمین جشنواره فیلم فجر هستند. خلاصه این که فرصتی برای فکر کردن باقی نمی ماند چه رسد به ذکر و نیایش. با این مشکلات چه کسی به فکر روزه های ماه رجب و دعاهای وارده این ماه است؟

در این میان آن کسانی از این فرصت رجبیه استفاده می کنند که به دنبال ذخیره ای برای آخرت هستند، تا پرونده آنها در قیامت سنگین تر از اینی که هست نشود. البته برخی نیز فقط به دنبال آرامش روحی و معنوی هستند. به همین دلیل اعتکاف را بهترین فرصت برای خلوتی کوتاه در این شلوغی های دنیا می دانند ولی چه کنیم کرونا برگزاری اعتکاف امسال را میان هوا و زمین معلق نگه داشته است. البته در برخی از استان ها و شهرستان ها ثبت نام اعتکاف انجام شده و عاشقان خلوت دوست برای این فرصت معنوی روزشماری می کنند.

شاید این دعای امام سجاد(ع) حال و روز ماه را بهتر از هر زمانی وصف می کند که آن حضرت به درگاه الهی عرض کرد خدایا مرا تا زمانی که در راه طاعت تو گام برمی دارم، زنده بدار و اگر عمر من چراگاه شیطان شد، پیش از آنکه غضب تو به من رو آورد، مرا به سوی خود فراخوان.

آیا شما هم حاضرید چنین دعایی کنید؟ من که هنوز مطمئن نیستم شامل این فراز از دعای مکارم الاخلاق زین العابدین(ع) باشم. پس امید به این روزهای مبارک هستم که نسیم رحمت الهی را برای همه بندگان به ارمغان می آورد و فرصتی دوباره به گناهکاران می دهد تا گذشته خود را جبران کنند و خود را برای درک شب قدر آماده کنند.

ثواب روزه های ماه رجب، فضیلت و برتری شب اول این ماه، لیله الرغائب در اولین شب جمعه این ماه، مراسم معنوی و روحانی اعتکاف در سیزدهم رجب، اعمال مربوط به نیمه ماه، مبعث رسول رحمت و مهربانی(ص) و همچنین میلاد امام باقر و جواد الائمه(ع) دل های شیعیان و دوستداران ائمه (ع) را شاد کرده و از عظمت و برتری این ماه حکایت دارد.

هر چند ماه رجب از ماه های حرام است ولی حتی در زمان جاهلیت نیز این ماه را ماه دعا دانسته و مردم آن زمان، منتظر فرا رسیدن ماه رجب بودند تا در آن دعا کنند؛ ماهی که روزه، شب زنده داری و صلوات بر پیامبر اکرم(ص) در آن بسیار فضیلت دارد و زیارت آن حضرت و امیرمومنان(ع) نیز در این ماه سفارش شده است.

مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در کتاب المراقبات برای اهل دل و معنا، سفارش های ظریف و عارفانه ای دارد که بر غنای استفاده از این ماه می افزاید و سالک الی الله را در مسیر خود محکم و استوار می سازد.

حضرت امام خمینی(ره) شرافت این سه ماه را فراتر از درک دانسته و فرمود: در ماه رجب، مبعث بزرگ و ولادت مولا علی بن ابی طالب(ع) و بعض ائمه دیگر، و در ماه شعبان ولادت حضرت سید الشهدا (ع) و ولادت حضرت صاحب، ارواحنا له الفداء، و در ماه مبارک، نزول قرآن بر قلب مبارک پیغمبر اکرم بوده است و شرافت این سه ماه در زبان ها و در بیان ها و در عقل ها و در فکرها نمی‏ گنجد.

در ابتدای ماه رجب هرگاه رسول خدا(ص) به ماه نگاه می کردند، این دعا را می خواندند که «خدایا ماه رجب و شعبان را بر ما مبارک گردان و ما را به ماه مبارک رمضان رسانده و بر گرفتن روزه و عبادت و بر حفظ زبان و پوشیدن چشم از نامحرمان یاری فرما و بهره ما را از آن ماه فقط گرسنگی و تشنگی قرار نده.»

امام صادق (ع) نیز فرمود: روز رستاخیز سروشی از عرش ندا می ‏دهد «این الرجبیون؟» گروهی برمی‏خیزند که چهره‏ هایشان برای مردم محشر می‏ درخشد. شاید عظمت این روزها و شب های معنوی را به راحتی درک نکنیم اما وقتی روش عبادت برخی عارفان را مطالعه می کنیم و آگاه می شویم که برخی از سالکان الهی برای درک فضیلت شب قدر، تمام سال را شب زنده داری می کردند تا مبادا فضیلت این شب را از کف بدهند، از خود شرم می کنم که ما چگونه عبادت و بندگی می کنیم و آنان چگونه! بعضی از کسانی که می خواهند حقیقت این ماه های عزیز را درک کنند، قبل از شروع ماه رجب برای خود برنامه ریزی دینی می کنند و روزه را که اجر و ثواب بسیاری در ماه های رجب و شعبان دارد، سرلوحه برنامه های خود قرار می دهند.

اگر قرار باشد فضیلت شب زنده داری فقط چهار شب در تمام سال با شب های دیگر متفاوت باشد و یکی از آن چهار شب اول ماه رجب باشد، چه کسی حاضر است درک این شب را از دست بدهد. وقتی حضرت محمد (ص) ماه رجب را ماه خدا معرفی می کند و می فرماید «شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است» دیگر چه نیازی به وصف این ماه و برشمردن اوصاف آن است. وقتی رسول خدا (ص) می فرماید «کسی که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، موجب خشنودی خدای بزرگ و غضب الهی از او دور و دری از درهای جهنم بر روی او بسته می شود» متوجه عظمت روزهای ماه رجب می شویم.

شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان روایتی از رسول خدا (ص) نقل می کند که خدا فرشته ای به نام ملک داعی دارد و هنگامی که ماه رجب فرامی رسد، این فرشته هر شب تا صبح ندا می دهد که خوشا به حال تسبیح کنندگان و ذاکران خدا و خوشا به حال فرمانبرداران از خدا و حق تعالی می فرماید من همنشین آن کسی هستم که او همنشین من باشد و فرمانبر کسی هستم که فرمانبردار من است و آمرزنده آن کسی هستم که از من طلب بخشایش و آمرزش کند.

چقدر سخت است که از رحمت خدا در این ماه دور و از عبادت و راز و نیاز محروم باشیم و ریسمان میان خود و رب العالمین را پاره کنیم، در حالی که خدا فرمود: ماه رجب، ماه من و بنده، بنده من و رحمت، رحمت من است. آن کسی که در این ماه مرا بخواند، من او را اجابت می کنم و هر کس از من چیزی بخواهد، به او می بخشم و هر کسی طلب هدایت از من کند، او را راهنمایی و هدایت می کنم. من ماه رجب را چونان ریسمانی بین خود و بندگانم قرار داده ام، هر کس این ریسمان را بگیرد، ‏به من می رسد.

خدا برای اعمال و عبادات ماه رجب به قدری آسان گرفته که حتی افرادی که قادر به روزه گرفتن در این ماه نیستند، با گفتن (صد مرتبه) تسبیح وارد شده، می توانند از فضیلت روزه آن روز بهره مند شوند.

«سبحان الاله الجلیل، سبحان من لاینبغی التسبیح الا له، سبحان الاعز الاکرم، سبحان من لبس العز و هو له اهل» یعنی منزه است خدای بزرگ، منزه است آن که تنزیه و تسبیح جز برای او شایسته نیست، منزه است خدای برتر و کریمتر، منزه است آنکه لباس عزت در بردارد و شایسته آن است.

اعمال ماه رجب شامل اعمال مشترک، برای تمام ماه و اعمال ویژه است که مربوط به بعضی از روزهای آن می باشد و در میان اعمال ویژه، اعمال شب و روز اول اهمیت خاصی دارد که زیارت امام حسین (ع) در شب اول ماه رجب و همچنین در روز اول باعث آمرزش گناهان می شود و در روایتی از امام صادق(ع) آمده است هر کسی امام حسین (ع) را در روز اول رجب زیارت کند، خداوند او را بیامرزد.

دوباره ماه رجب فرا رسید و فرصت مهیا شد تا ذکر شیرین یا من ارجوه لکل خیر را چاشنی نمازهایمان کنیم و با معتکفان کوی دوست همصدا شویم تا اعمال ام داود را در نیمه رجب زمزمه کنیم. نسیم ماه رجب دوباره وزیدن گرفت تا هزار بار ذکر ‘لا اله الا الله را تمرین کنیم و صدقه ای را پس از صد مرتبه استغفرالله الذی لا اله الا هو وحده لا شریک له و اتوب الیه تقدیم نیازمندان کنیم.