به گزارش خبرنگاراقتصادی خبرگزاری تسنیم, در حالی که نرخ بیکاری به‌ویژه در میان جوانان تحصیل‌کرده کشور همچنان بالا است، بسیاری از کارفرمایان از کمبود نیروی ماهر و متخصص گلایه دارند. این پدیده که کارشناسان از آن با عنوان «ناترازی مهارتی» یاد می‌کنند، به یکی از چالش‌های جدی بازار کار ایران تبدیل شده است.
ناترازی مهارتی زمانی رخ می‌دهد که مهارت‌ها و توانمندی‌های افراد جویای کار با نیازهای واقعی بازار کار هم‌خوانی ندارد. به گفته دکتر علی موحدی، استاد اقتصاد کار در دانشگاه علامه طباطبایی، در حال حاضر دانشگاه‌ها بیش از آنکه نیروی مهارت‌محور تربیت کنند، بر آموزش‌های نظری تمرکز دارند. نتیجه این روند، ورود هزاران فارغ‌التحصیل بدون مهارت‌های عملی لازم به بازار کار است.
از سوی دیگر، صنایع و شرکت‌ها با چالش پر کردن موقعیت‌های شغلی خاص مواجه‌اند. طبق گزارش اتاق بازرگانی ایران، بیش از40 درصد از بنگاه های اقتصادی کشور در سال گذشته برای یافتن نیروی کار ماهر با مشکل مواجه بوده‌اند؛ این در حالی است که بیش از 3میلیون نفر جویای کار در کشور ثبت شده‌اند.
محمدرضا تاجیک، عضو هیات‌مدیره مجمع نمایندگان کارگری در این باره می گوید: سرمایه‌گذاری اگر به تولید نرسد باعث برده‌داری نوین می‌شود. سرمایه‌گذاری باید به پشتوانه تشکل‌های کارگری و امنیت شغلی و کار شایسته رشد کند. اقتصاد ملی نیز باید اول در خدمت رفاه کارگران باشد.
وی افزود: فناوری حلقه مفقوده بسیاری از محیط‌های کاری و فنی است. دانش و دانشگاه باید در خدمت توسعه فناوری و کار کارگر قرار گیرد. امکانات نباید در چند کلانشهر بماند و ما خواهان توسعه منطقه‌ای هستیم. اقتصاد دیجیتال و پلتفرمی ما نیروی کار غیررسمی و بدون امنیت دارد که باید از آنها حمایت شده و بیمه شوند. توسعه مهارت‌آموزی نیز باید با مشارکت دولت در دستور کار باشد زیرا کسری و ناترازی مهارتی نیز در کشور داریم.
تاجیک تصریح کرد: باید مشوق‌هایی ایجاد شود تا کارفرمایان ترغیب شوند نیروی کار خود را رسمی کنند. محیط کار ایمن حق کارگر است و این شامل ایمنی روانی است که با امنیت شغلی و مزد کافی رخ می‌دهد. ما نیازمند موج ملی رسمی‌سازی نیروی کار هستیم. ما باید آینده را با کارگران بنویسیم و نه برای کارگران!
غلامحسین محمدی,معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور با بیان اینکه با فقر مهارتی در کشور مواجهیم، گفت: از بین یک میلیون و 400هزار نیروی کار فقط 40درصد کیفی‌اند و می توانند مهارت را به اشتغال وصل کنند.
وی با اشاره به تغییرات سریع در بازار و کسب و کارها در سطح دنیا و به تبع آن در کشور، اظهار کرد: این وضعیت موجب می شود تا افراد، آمادگی برای پذیرش شغل و داشتن مهارت کافی برای کار در کسب و کارهای جدید را نداشته باشند.
رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور گفت: با این تغییرات 170میلیون شغل باید ایجاد و 90میلیون شغل حذف شود و از هر 10نیروی کار باید شش نفر مهارت خود را ارتقا دهند.
محمدی با تأکید بر اینکه 44درصد از مهارت‌های کلیدی نیروی کار تغییر خواهد کرد، ادامه داد: در چنین وضعیتی کارفرمایان به دنبال افرادی خواهند بود که دارای مهارت باشند و بتوانند در مشاغل پیشنهاد شده به آنها، نقش کانونی ایفا کنند.
محمدی همچنین به یکی از چالش‌های جدی بازار کار کشور اشاره کرد و افزود: در تابستان، پاییز و بهار گذشته، فعالان اقتصادی همواره از کمبود نیروی ماهر به‌عنوان یک دغدغه جدی یاد کرده‌اند. این مسئله تنها مربوط به ایران نیست و در دنیا نیز دیده می‌شود، اما در ایران به‌دلیل شکاف میان نظام آموزشی و بازار کار، این کمبود با شدت بیشتری بروز پیدا کرده است.
وی این پدیده را «فقر مهارتی» نامید و گفت: فردی که فاقد مهارت شغلی است، عملاً از دسترسی به بازار کار محروم می‌شود. این نوعی دیگر از فقر است که باید جدی گرفته شود.
به گزارش تسنیم, سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور در زمینه فقر مهارتی یا ناترازی مهارتی هشدار داده است که نبود برنامه‌ریزی هدفمند برای مهارت‌آموزی، می‌تواند در بلندمدت به کاهش بهره‌وری و رشد اقتصادی بینجامد. یکی از مدیران مراکز آموزش فنی‌وحرفه‌ای در تهران، معتقد است: نظام آموزشی ما باید با صنایع و بازار کار پیوندی واقعی برقرار کند. هنوز بسیاری از رشته‌های دانشگاهی بدون درنظر گرفتن نیاز بازار ایجاد یا توسعه یابند.
در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای رفع این ناترازی انجام شده است، از جمله اجرای طرح‌های مهارت‌آموزی، کارآموزی در حین تحصیل، و توسعه آموزش‌های مهارتی در هنرستان‌ها و مراکز فنی. اما به گفته کارشناسان، این اقدامات هنوز به سطحی نرسیده‌اند که بتوانند ناترازی مزمن مهارتی را جبران کنند.
کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که بازنگری در محتوای درسی دانشگاه‌ها، گسترش همکاری میان آموزش عالی و صنایع، و تقویت مشاوره شغلی و هدایت تحصیلی از مقاطع پایین‌تر تحصیلی، از جمله راهکارهای کلیدی برای کاهش شکاف مهارتی در کشور است.
اگر این ناترازی ادامه یابد، نه‌تنها نرخ بیکاری کاهش نخواهد یافت، بلکه خطر افزایش مهاجرت نیروهای متخصص و کاهش رقابت‌پذیری اقتصاد کشور نیز وجود دارد.
انتهای پیام/
