آمار خودکشی در جهان نشان می‌دهد که فقر و مشکلات مالی تنها دلیل مرگ عمدی افراد نیست، بلکه دلایل متعددی هستند که باعث خودکشی میشوند. در میان قشرهای مختلف جامعه، مردان با روش‌های خشونت‌آمیزتری نسبت به زنان اقدام به خودکشی می‌کنند. بسیار غم‌انگیز است که آمار وحشتناکی از خودکشی کودکان در جهان نیز ثبت شده است. در این مطلب اطلاعات جامع‌تری درباره آمار و دلایل اصلی خودکشی درج شده است.
آمار خودکشی در جهان چقدر است؟
به‌دلیل اینکه بسیاری از مرگ‌ها تنها مشکوک به خودکشی هستند و برخی از خودکشی‌ها، مرگ معمولی تلقی میشوند، آمار کاملا دقیقی از تعداد خودکشی‌ها در جهان وجود ندارد. اما آنچه که توسط سازمان جهانی بهداشت ثبت شده است، بیان می‌کند که حدود ۷۰۳هزار نفر سالانه جان خود را با روش‌های مختلف می‌گیرند.
طبق بررسی‌های روان‌شناختی و جامعه‌شناسی، به ازای هر یک خودکشی، تقریبا ۲۰ نفر اقدام به خودکشی کردهاند و ناموفق بوده‌اند و بسیاری دیگر تنها به گرفتن جان خود فکر کردهاند.
ازنظر عموم مردم کشورهای فقیر مستعد آمار بالای خودکشی هستند، اما این‌طور نیست. کشوری ثروتمند مانند کره جنوبی که رفاه نسبی برای مردمش فراهم کرده است، در رتبه چهارم فهرست کشورهای با بالاترین تعداد خودکشی قرار دارد. در این کشور بین هر ۱۰۰هزار نفر، ۲۸ نفر خودکشی موفق داشته‌اند.
ازطرفی گفته می‌شود که کشورهای شاد با آمار افسردگی پایین نیز باید میزان خودکشی کمتری داشته باشند. اما آمار نشان می‌دهد که چنین نیست. به‌طور مثال در کشورهای شمال اروپا که دغدغه کمتری نسبت به سایر کشورها دارند مانند نروژ، آمار خودکشی بسیار چشمگیر و درحدود ۱۱/۸ خودکشی موفق به ازای هر ۱۰۰هزار نفر است.
در فنلاند نیز تعداد خودکشی‌ها نشان می‌دهد که کشورهای به‌ظاهر شاد هم مردمانی دارند که به‌شدت احساس ناامیدی می‌کنند. آمار خودکشی موفق در فنلاند حدود ۱۵/۳ نفر به ازای ۱۰۰هزار نفر و حتی بیشتر از میانگین جهانی با نرخ ۹ خودکشی به ازای ۱۰۰هزار نفر است.
آمار خودکشی در ایران چقدر است؟
آمار خودکشی در ایران نسبت به آمار خودکشی در جهان کمی امیدوارکننده است و نشان می‌دهد که در کشورمان هنوز امید به زندگی و تلاش برای بهبود شرایط اقتصادی برقرار است. با استناد به آماری که از انجمن مددکاری اجتماعی ایران منتشر شده است، حدود ۶/۲ نفر به ازای هر ۱۰۰هزار نفر در کشور جان خود را بر اثر خودکشی از دست می‌دهند. این آمار باعث شده است تا ایران بین ۱۸۰ کشور، در جایگاه ۱۳۰ قرار بگیرد.
با توجه به افزایش استفاده از روش‌های خشونت‌آمیز، سن خودکشی در ایران بیشتر بین ۲۰ تا ۴۰ سال است. ۳ عامل مهمی که منجربه مرگ عمدی در افراد میشوند، عبارت‌اند از:
- منزوی‌شدن: با کاهش رفت و آمدها و ارتباط با دوستان و اقوام، افراد دچار گوشه‌گیری میشوند و درازمدت احساس پوچی خواهند داشت که این می‌تواند زمینه‌ساز افکاری باشد که منتهی به خودکشی میشوند.
- زندگی آپارتمانی: زندگی در آپارتمان برای برخی افرادی که عادت به محیط‌های بزرگ و دلباز دارند، بسیار غم‌انگیز و دشوار است.
- رسانه‌های منفی: اخبار منفی که باعث ایجاد فضایی ناامیدکننده و یاس در میان مردم میشوند، می‌توانند عاملی برای خودکشی بین قشر جوان باشند.
طبق آمار خودکشی در جهان، دلایل عمده خودکشی کدام‌اند؟
دلایلی که باعث میشوند افراد در یک برهه از زندگی احساس ناامیدی کامل داشته باشند و تصمیم به مرگ خود بگیرند متنوع و در مواردی هم ناشناخته است. به‌غیر از بیماری‌های روان‌پزشکی، احساسات شکست‌خورده و مصرف مواد، موارد دیگری دلیل خودکشی افراد هستند که در ادامه درباره آن‌ها صحبت کرده‌ایم.
اختلالاتی روحی و روانی
بیشترین آمار خودکشی در جهان مربوط به افرادی است که دچار اختلالات روحی و روانی هستند. حدود ۹۰درصد خودکشی‌ها ناشی از عدم درمان یا پذیرش این اختلالات توسط فرد است. بیشترین اختلالات روانی که منجربه خودکشی در افراد میشوند، عبارت‌اند از:
- اختلال افسردگی اساسی
- اختلال دوقطبی
- اسکیزوفرنی
- اختلالات شخصیت
- اختلال استرس پس از سانحه
- اختلالات خوردن
در این میان افسردگی و دوقطبی‌بودن حدود ۲۰برابر احتمال خودکشی را افزایش می‌دهد. درصورت درمان و پذیرش بیماری توسط افراد، احتمال خودکشی تا حد بسیار چشم‌گیری کاهش پیدا می‌کند.
ژنتیک
ژنتیک و سابقه خودکشی در خانواده نیز از عواملی است که در فرد میل بیشتری به خودکشی ایجاد می‌کند. البته اینکه شخصی با مشاهده مرگ عمدی یکی از اعضای خانواده دچار مشکلات روحی شود نیز می‌تواند در آینده دلیلی برای خودکشی او باشد.
چالش‌های اجتماعی، معضلات خانوادی و کمبودهای اقتصادی
بسیاری از افرادی که خودکشی کردهاند نه سابقه خانوادگی داشته‌اند، نه اختلالات روانی. آن‌ها در یک برهه از زندگی چنان تحت فشار مالی، احساسی یا چالش‌هایی مانند بیماری، خیانت، تجاوز، مرگ و اختلافات در خانواده قرار گرفته‌اند که مرگ را تنها چاره کار می‌دانستند.
گاهی یک کینه یا کمبود عاطفی در کودکی، می‌تواند در بزرگ‌سالی خود را با رفتارها و هنجارهای خشونت‌آمیز نشان دهد. تغییر ناگهانی شرایط زندگی که با روحیات فرد در تضاد است نیز عاملی برای خودکشی افراد به‌حساب می‌آید.
طبق آمار خودکشی در جهان، کدام کشورها بیشترین و کمترین میزان خودکشی را دارند؟
مشکلات اقتصادی، فقر، گرسنگی و اختلاف شدید طبقاتی در لسوتو باعث شده است که این کشور آفریقایی رتبه اول را در میان کشورهای با آمار خودکشی بالا کسب کند. طبق آخرین آمار خودکشی در سال ۲۰۲۱، ۷۲/۴ نفر از هر ۱۰۰هزار نفر در لسوتو خودکشی کردهاند.
کمترین میزان خودکشی در کشورهای آنتیگوا و باربودا با نرخ ۰/۴ نفر است که نشان می‌دهد دولت این کشور تا چه حد توانسته امید به زندگی را در میان مردم زنده نگه‌دارد.
بر اساس آمار خودکشی در جهان، میزان خودکشی بین مردان بیشتر است یا زنان؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که آمار خودکشی بین مردان و زنان یکسان نیست. ازنظر منطقی و با توجه به روحیات و احساسات زنان، انتظار می‌رود میزان خودکشی در بانوان بیشتر باشد. داشتن افکار خودکشی و اقدام به آن در زنان نرخ بالاتری دارد، اما به‌دلیل اینکه آن‌ها اغلب از روش‌هایی مانند خوردن قرص استفاده می‌کنند، نتایج ناموفقی به‌دست می‌آورند.
اقدام به خودکشی در مردان ازنظر عددی کمتر از زنان است ولی به‌دلیل اینکه با روش‌های خشونت‌آمیزی مانند اعدام یا به‌کارگیری سلاح سرد و گرم اقدام به گرفتن جان خود می‌کنند، اغلب موفق هستند. به‌عنوان مثال، در کشور لیتوانی در سال ۲۰۰۵، ۶۸ مرد و تنها ۱۲/۹ زن خودکشی کردهاند.
آمار خودکشی در جهان درخصوص کودکان چگونه است؟
هضم این مسئله که کودکان هم به فکر خودکشی می‌افتند، بسیار سخت است. آمار دقیقی از خودکشی کودکان جهان وجود ندارد. درکشوری مانند ژاپن که نرخ پایین افسردگی دارد، آمار بالایی از خودکشی کودکان و نوجوانان در سنین ۱۰ تا ۱۹ سال به چشم می‌خورد.
براساس آماری که انجمن دفاع از حقوق کودکان در کشور ارائه داده است، در دهه ۹۰ بیش از ۲۵۰ کودک جان خود را با روش‌های مختلف گرفته‌اند. ازطرفی بررسی‌های ثبت‌احوال کشور نشان می‌دهد که خودکشی پنجمین دلیل مرگ در نوجوانان و جوانان است.
این انجمن بعداز تحقیقات گسترده و روان‌شناختی، شهرهای تهران، همدان و اصفهان را ۳ شهر با تعداد بالای خودکشی کودکان اعلام و دلایل خودکشی آن‌ها را این‌طور بیان کرده است:
- فقر ۸درصد
- مشکلات آموزشی ۲۶درصد
- درگیری با خانواده ۲۸درصد
- روابط عاطفی ۵درصد
- تجاوز ۸درصد
- تحت تاثیر فیلم و ویدئو ۵درصد
- خودکشی به‌دلیل ازدواج اجباری ۲۰درصد
با حمایت از کودکان و شناخت دلایل اصلی خودکشی در آن‌ها، می‌توان تا حد زیادی از این فاجعه تاسف‌بار جلوگیری کرد. به‌هرحال کودکان درک درستی از مرگ ندارند و احتمالا این فشار شدید روحی است که آن‌ها را وادار به خودکشی می‌کند. به‌طور معمول علائم هشداردهنده کودکان که نشان از یاس و میل به خودکشی در آن‌ها دارد، عبارت‌اند از:
- تغییر در رفتار روزمره
- اهمیت‌ندادن به علایق شخصی قبلی
- خواب‌دیدن یا نگرانی در مورد مرگ
- افزایش مشکلات درسی یا اجتماعی در مدرسه
- ابراز بی‌تفاوتی عجیب نسبت به تمامی فعالیت‌ها
- افزایش فعالیت‌های ریسک‌پذیری مانند دویدن در خیابان
خودکشی چه تبعاتی در جامعه دارد؟
آمار خودکشی در جهان نشان می‌دهد که اگر این اقدام منجربه مرگ نشود، تبعات بسیار سنگینی برای فرد دارد. این فرد ازنظر اجتماعی موقعیت بسیار متزلزلی پیدا می‌کند و دیگران مدام درحال نصیحت‌کردن او هستند. ترس، ناامیدی و حس ناکافی‌بودن باعث می‌شود که شخص تا مدت‌ها نتواند به زندگی عادی برگردد.
اگر خودکشی منجربه مرگ شود، تبعات آن گریبان‌گیر خانواده و اطرافیان خواهد شد. آسیب‌های روحی و روانی خانواده تا مدت‌ها می‌تواند شرایط نامطلوبی برای آن‌ها ایجاد کند. تاجایی‌که با خودکشی یک فرد ممکن است به کلی خانواده متلاشی شود. در بیشتر مواقع سایر اعضای خانواده مدام خود را مقصر مرگ عزیزشان می‌دانند.
اگر فردی که اقدام به گرفتن جان خود کرده، معروف باشد و رسانه‌های اجتماعی خبر آن را منتشر کنند، ممکن است افراد دیگر با الگوگرفتن از این شخص، اقدام به خودکشی کنند. به‌هرحال اقدام به مرگ عمدی در هیچ کجای جهان اتفاق مثبتی نیست و روان‌شناسان و جامعه‌شناسان دائم درحال تحقیق روی این افراد هستند تا با شناخت دلایل خودکشی، درمان موثر و راه‌کار اساسی برای جلوگیری از آن پیدا کنند.
جمع‌بندی
آمار خودکشی در جهان کمی تاسف‌بار است و از کشوری مانند کره جنوبی انتظار می‌رود آمار پایین‌تری داشته باشد. حتی کشور ژاپن که مردمانی سخت‌کوش و علاقه‌مند به پیشرفت دارد نیز آمار بالایی از خودکشی را به خود اختصاص داده است. دلیل خودکشی می‌تواند شکست عاطفی، مشکلات اقتصادی، انزوا و تنهایی باشد. به‌طور کلی افرادی که مرتکب خودکشی میشوند، اگر مواد مخدر مصرف نکرده باشند، دچار احساس ناامیدی مطلق و ناکافی‌بودن میشوند. طبق آمار جهانی، مردان نرخ بالایی از خودکشی را به خود اختصاص داده‌اند.
