در دنیایی که رد پای دیجیتال ما در هر نقطه‌ای قابل پیگیری است، شاید دوربین‌ها و موبایل‌ها دیگر تنها ابزار نظارت نباشند. پژوهشگران دانشگاه «لا ساپینزا» در رم، فناوری‌ای طراحی کرده‌اند که فقط با استفاده از امواج وای‌فای می‌تواند افراد را شناسایی و دنبال کند؛ بدون نیاز به هیچ‌گونه وسیله ارتباطی همراه یا تصویر چهره و اثر انگشت!
در حالی که بحث پیرامون نظارت دیجیتال معمولاً حول محور دوربین‌های امنیتی، داده‌های موقعیت مکانی و تلفن‌های همراه می‌چرخد، اکنون پژوهشگران دانشگاه لا ساپینزا رم مرز جدیدی را گشوده‌اند: استفاده از امواج وای‌فای برای شناسایی افراد، آن هم بدون نیاز به هیچ دستگاه یا تصویری.
به صورت کلی، فناوری WhoFi با تکیه بر داده‌های لایه فیزیکی شبکه‌های بی‌سیم و مدل‌های یادگیری عمیق، الگویی از تعامل بدن با سیگنال‌های وای‌فای استخراج می‌کند که مثل «اثر انگشت دیجیتال» عمل می‌کند.
احراز هویت بیومتریک بدون نیاز به انگشت و چشم!
بنابر گزارش Interesting Engineering، پایه فنی WhoFi بر داده‌هایی استوار است که در شبکه‌های وای‌فای با عنوان اطلاعات حالت کانال یا Channel State Information (CSI) شناخته می‌شوند. این اطلاعات که در لایه فیزیکی (PHY Layer) ارتباط بی‌سیم ثبت می‌شوند، مشخص می‌کنند که سیگنال چگونه در فضای فیزیکی پخش شده و از میان موانع، اجسام و بدن انسان عبور کرده است.
آنچه پژوهشگران یافته‌اند این است که این الگوهای تغییر شکل، آن‌قدر منحصر‌به‌فرد هستند که می‌توانند مانند اثر انگشت دیجیتال بی‌سیم عمل کنند. وقتی این داده‌ها با کمک مدل‌های یادگیری عمیق از نوع ترنسفورمر شوند می‌توانند مشخص کنند که تغییرات الگوی اطلاعات برای چه جسم یا شخصی بوده و با داده‌های قبلی چه تفاوت و شباهتی دارد.
پژوهشگران در مقاله خود توضیح می‌دهند:
سیگنال‌های وای‌فای زمانی که از محیط عبور می‌کنند، تحت تأثیر ویژگی‌های فیزیکی افراد تغییر می‌کنند. این تغییرات، اطلاعات زیستی مهمی در خود دارند.
در همین رابطه بخوانید:
– نگاهی جامع به تکنولوژی وای فای (شبکه Wi-Fi)
دقت 95.5 درصدی احراز هویت با WhoFi
طبق ادعای محققان، نتیجه این تکنیک در نوع خود بسیار متحیر کننده است. در آزمایش انجام‌شده با استفاده از پایگاه داده عمومی NTU-Fi، این سامانه موفق شد با دقت ۹۵.۵ درصدی افراد را تنها با سیگنال وای‌فای شناسایی کند.
در مقام مقایسه، فناوری مشابهی به نام EyeFi در سال ۲۰۲۰ معرفی شده که به دقت ۷۵ درصدی رسیده بود. حالا، WhoFi گام بزرگی به جلو برداشته و درصد اطمینان بسیار بیشتری را ارائه خواهد کرد.
بدون نور، بدون تصویر، بدون آگاهی شما
نکته بسیار مهم و جالب دیگر این است که برخلاف سیستم‌های نظارت تصویری، سامانه‌های وای‌فای‌محور برای شناسایی افراد نیازی به نور، وضوح تصویر یا حتی نمای مستقیم ندارند. آن‌ها از طریق دیوار هم می‌توانند عمل کنند و تصویری هم از شما نمی‌گیرند. البته از دید پروتکل‌های حریم شخصی و امنیتی این امر جای بحث دارد و شاید موجب نگرانی افراد شود.
نکته اینجاست که فرد مورد شناسایی، حتی نیازی به داشتن گوشی هوشمند یا دستگاه پوشیدنی ندارد. حضور فیزیکی او در محدوده وای‌فای کافی است تا سامانه بتواند الگوی حرکتی‌اش را تشخیص داده و هویتش را تطبیق دهد.
فناوری WhoFi از این منظر، نه‌تنها یک نوآوری فنی، بلکه تغییردهنده قواعد بازی در حوزه نظارت دیجیتال محسوب می‌شود.
در همین رابطه بخوانید:
– از کجا بفهمیم وای فای هک شده است؟ تشخیص مودم Wi-Fi هک شده
استفاده از وای فای به عنوان حسگر محیطی
زمینه‌سازی برای این نوع کاربردها از سال ۲۰۲۰ آغاز شد؛ با معرفی پیش‌نویس استاندارد IEEE 802.11bf که به‌طور خاص، استفاده از وای‌فای به‌عنوان «حسگر محیطی» را ممکن می‌سازد.
از آن زمان، اتحادیه وای‌فای (Wi-Fi Alliance) تلاش کرده روترها را از ابزارهای صرفاً ارتباطی، به حسگرهایی برای تحلیل حضور و حرکت افراد تبدیل کند. بسیاری از مودم‌ها و اکسس‌پوینت‌های جدید امروزی از قابلیت‌هایی بهره می‌برند که فراتر از انتقال داده‌اند. در عمل می‌توان این دستگاه‌ها را به حسگری از فضا و ساکنان آن تبدیل کرد.
در همین مسیر است که فناوری‌هایی مانند WhoFi معنا پیدا می‌کنند. این دستگاه‌ها می‌توانند بستری برای توسعه و نصب سیستم‌هایی هستند که نیاز به دیدن شما ندارند تا بدانند که هستید.
در عین حال، مزایای فنی این سامانه‌ها نیز انکارناپذیرند. در کاربردهایی مانند خانه هوشمند، نظارت بر سالمندان، یا کنترل دسترسی غیرفیزیکی، سامانه‌هایی مانند WhoFi می‌توانند راه‌حل‌هایی بدون نیاز به تماس یا ثبت تصویر ارائه دهند.
برای کسب اطلاعات فنی دقیق‌تر می‌توانید به متن این مقاله مراجعه کنید.
