بهنام ملکی کارشناس اقتصادی اظهار کرد: شاهد بودیم انتشار خبر مربوط به برگزاری زمان مذاکره غیرمستقیم بین ایران و آمریکا در عمان به کاهش هفت درصدی قیمت ارز منجر شد و در ادامه انتشار خبر مثبت از مذاکرات عمان توانست دلار در بازار آزاد را مجموعا از ۱۰۷ هزار تومان اوج به حدود ۸۹ هزار تومان برساند. بنابراین مدعیان بی‌اثر بودن مذاکرات باید به این واقعیت توجه داشته باشند که یک اعلام نظر و یک جلسه دو ساعت و نیم بدون هیچ امضا و توافقی این حد اثر گذاشته است.
وی پیش‌بینی خود را از آنچه در صورت توافق ایران و امریکا روی خواهد داد، تشریح کرد و گفت: بخشی از مشکلاتی که تولید، اقتصاد ایران و تجارت کشور با آنها روبرو است نشأت گرفته از تحریم‌های خارجی است که در چند دهه اخیر به اقتصاد ما تحمیل شده اما باید به این واقعیت توجه داشته باشیم علاوه بر تحریم‌های خارجی تحریم‌های داخلی نظیر رانت، فساد، عدم شفافیت و ضعف‌های مدیریتی نیز به سهم خود اقتصاد، سیاست و تجارت ما را با بحران روبرو کرده است.
ارزش پول ایران با یک توئیت دستخوش تغییر می‌شود
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: این دو لبه قیچی مانع از تحقق یک رشد اقتصادی مطلوب در کشور شده و به افزایش نرخ تورم و مشکلات برای مردم دامن زده است. این مسائل سبب شده ارزش پول ملی ما تا چند روز پیش یعنی قبل از بحث توافق برای مذاکره بین دو کشور مرتبا کاهش پیدا کند. تا جایی که شاهد بودیم ارزش این پول یک‌شبه از یک کامنت مصاحبه رییس‌جمهور آمریکا یا توئیت فلان شخص به میزان قابل‌توجهی تاثیر می‌پذیرد. اینک در معدود شرایطی قرار داریم که شاهد بالا رفتن ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی هستیم.
ملکی تصریح کرد: در این شرایط توافق میان ایران و امریکا می‌تواند به نفع دو کشور مهم در صحنه جهانی باشد و در کوتاه‌مدت وضعیت کنونی اقتصاد ایران را بهبود ببخشد. این توافق می‌تواند فضایی را برای شفافیت و تنفس اقتصادی، توسعه سرمایه‌گذاری و بالندگی ایجاد کند.
وی افزود: برخی برآوردها نشانگر آن است که انتشار اسناد توافق می‌تواند نرخ ارز را در بازار آزاد البته به صورت هیجانی و مقطعی حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد کاهش دهد چنانچه انتشار خبر مربوط به برگزاری زمان مذاکره طرفین به کاهش هفت درصدی نرخ ارز انجامیدو با برگزاری اولین نشست مشترک شاهد روند نزولی نرخ دلار و تقویت ارزش ریال بودیم.
این اقتصاددان با بیان اینکه خواسته ایران رفع تحریم‌های ناعادلانه است بیان کرد: با این حال برخی چالش‌های برآمده از تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران حتی با فرض توافق در کوتاه‌مدت انجام شدنی نیست. به طور مثال گفته می‌شود برخی موضوعات مانند پیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف دست‌کم تا دو سال زمان می‌برد؛ مگر اینکه دولت آمریکا با حکم حکومتی زمینه تعجیل امور را فراهم آورد.
حدود ۸۵ درصد اقتصاد ایران دولتی است
ملکی خاطرنشان کرد: فارغ از تحریم‌های خارجی در داخل کشور سیاست‌های تمرکزگرا و هزینه پنهان حاکم است. حدود ۸۵ درصد اقتصاد ایران شبه دولتی است و بنابراین برای رشد اقتصادی علاوه بر حل مشکل تحریم‌های خارجی نیاز به اصلاح سیاستگذاری توسعه بخش خصوصی مولد با ایجاد رقابت و تحولات داخلی الزامی است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر تاثیر توافقات بر بازار ارز ایران یادآور شد: نرخ ارز را باید بازار رقابت سالم تعیین کند. با این حال توافق می‌تواند به ریزش قیمت ارز در بازار آزاد و کاهش شکاف نرخ در بازارهای رسمی و غیررسمی هر چند به صورت هیجانی و مقطعی بینجامد. البته اگر اظهارات رئیس بانک مرکزی را بپذیریم که تصریح دارد بازار آزاد ارز در کشور اصلا وجود ندارد با این حال بدیهی است که توافق از شدت نوسانات ارزی کم خواهد کرد.
ملکی گفت: خواسته ما به وجود آمدن بستر مناسب برای توسعه تولید، انتقال تکنولوژی از امریکا، امنیت سرمایه گذاری و تجارت برابر و سازنده با دنیاست ایران پتانسیل‌های سرکوب شده زیادی دارد، اما متأسفانه به دلیل تحریم‌های خارجی و داخلی بسیاری از این ظرفیت‌ها در نطفه خفه شده اما با حذف تحریم‌ها، اقتصاد ایران بار دیگر این فرصت را پیدا خواهد کرد که در عرصه‌های بین‌المللی با محدودیت‌های کمتری فعالیت کند و در راستای منافع خود گام بردارد.
وی اظهار کرد: در سال‌های گذشته برای تولید و صادرات با بحران‌های عدیده‌ای مواجه بوده‌ایم و کنار رفتن تحریم‌ها به یقین می‌تواند دستاوردها و پیامدهای ملموسی به همراه داشته باشد، از جمله اینکه شرکت‌های خارجی به همکاری با شرکت‌های ایرانی رغبت پیدا می‌کنند و بستری به وجود می‌آید تا با جذب سرمایه‌گذاری و مشارکت اقتصادی برای بهبود کیفیت کالاهای ایرانی اقدام شود.
صلح اقتصادی ما منافع نامشروع نفع‌برندگان تحریم را حذف می‌کند
این اقتصاددان با بیان اینکه صلح اقتصادی ما منافع نامشروع بسیاری از نفع برندگان تحریم را حذف می‌کند گفت: ناگفته نماند که هر توافقی در صورتی می‌تواند پایدار باشد که برد ـ برد باشد و طرفین در جریان توافق به یکدیگر امتیازاتی بدهند و اجرایی کنند. باید دید جریان مذاکرات شنبه آینده، محتوی و نتایج مذاکرات چگونه پیش می‌رود و آیا صاحبان منافع خرد و کلان اجازه حاکمیت صلح عقل و انصاف بین دو کشور بزرگ را می دهند؟
