گاهی به‌روزرسانی‌هایی که برای حفظ امنیت دستگاه‌های خود نصب می‌کنیم، کارهایی فراتر از انتظار ما انجام می‌دهند. یک نمونه از این موارد، برنامه SafetyCore اندروید است که با پچ امنیتی اکتبر ۲۰۲۴ نصب شده و تصاویر کاربران را به بهانه «هشدار محتوای حساس» قبل از ارسال در پیام‌رسان‌ها بررسی می‌کند.
بر اساس گزارش Malwarebytes، بروزرسانی امنیتی ماه اکتبر اندروید یک سرویس جدید به نام Android System SafetyCore را معرفی کرد که در توضیحات این بروزرسانی هیچ اشاره‌ای مستقیم به آن نشده بود. تنها چند هفته بعد بود که گوگل در یک پست وبلاگی درباره «۵ قابلیت جدید امنیتی در Google Messages» از آن پرده برداشت.
یکی از این قابلیت‌ها، ویژگی «هشدار محتوای حساس» بود. این ویژگی به صورت اختیاری تصاویر مشکوک به داشتن برهنگی را قبل از نمایش، مات می‌کند. همچنین اگر کاربر بخواهد چنین تصویری را ارسال یا فوروارد کند، هشدارهایی درباره خطرات ارسال تصاویر خصوصی نمایش داده می‌شود.
نظارت بر تصاویر کاربران؟
این یعنی حالا یک سرویس در تلفن شما تصمیم می‌گیرد که آیا عکس‌هایتان برای ارسال به دیگران «قابل قبول» هستند یا نه! شاید این قابلیت برای برخی از کاربران مفید باشد، اما بسیاری از افراد از آن استقبال نخواهند کرد.
آنچه بیشتر نگران‌کننده است، این است که گوگل اکنون تصاویر ورودی و خروجی دستگاه‌های را بررسی می‌کند. بسیاری از کاربران به همین دلیل از پیام‌رسان‌های رمزگذاری سرتاسری (E2EE) استفاده می‌کنند؛ زیرا محتوای پیام‌ها در این روش فقط برای فرستنده و گیرنده قابل مشاهده است و نباید در اختیار شخص یا شرکت دیگری، حتی گوگل، قرار بگیرد.
اما در توضیحات این ویژگی، هیچ اشاره‌ای به SafetyCore نشده و مشخص نیست که داده‌های مورد نیاز برای این سیستم هشدار از کجا تأمین می‌شود.
اپلیکیشنی که به‌طور مخفیانه روی گوشی شما نصب شده است!
شاید عجیب‌ترین بخش ماجرا این باشد که SafetyCore در لیست برنامه‌های فعال عادی نمایش داده نمی‌شود، اما مجوزهای گسترده‌ای روی گوشی دارد. کاربران با بررسی این اپلیکیشن متوجه شدند که تقریباً به همه بخش‌های دستگاه دسترسی دارد.
در صفحه این برنامه در Google Play Store آمده است:
SafetyCore یک سرویس سیستمی گوگل برای دستگاه‌های اندرویدی ۹ به بالا است. این سرویس فناوری مورد نیاز برای قابلیت‌هایی مانند هشدار محتوای حساس در Google Messages را فراهم می‌کند. پردازش این هشدارها روی خود دستگاه انجام می‌شود و تصاویر یا نتایج به‌دست‌آمده به‌صورت خصوصی نزد کاربر باقی می‌ماند.
گوگل ادعا می‌کند که این اپلیکیشن هیچ داده‌ای را جمع‌آوری نمی‌کند یا به اشتراک نمی‌گذارد، اما با توجه به ماهیت هوش مصنوعی و نیاز آن به داده‌های حجیم برای آموزش، این سوال مطرح می‌شود که چگونه یک سیستم هوش مصنوعی می‌تواند به صورت محلی و بدون دسترسی به داده‌های خارجی، تصاویر را با دقت تشخیص دهد.
چگونه SafetyCore را حذف یا غیرفعال کنیم؟
اگر می‌خواهید این سرویس را از گوشی خود حذف یا غیرفعال کنید، می‌توانید مراحل زیر را انجام دهید:
- به بخش تنظیمات اندروید بروید.
- وارد بخش «برنامه‌ها» یا «برنامه‌ها و اعلان‌ها» شوید.
- گزینه «نمایش همه برنامه‌ها» را انتخاب کنید و سپس از منوی سه نقطه در بالا سمت راست، گزینه «نمایش برنامه‌های سیستمی» را فعال کنید.
- در لیست برنامه‌ها به دنبال SafetyCore یا Android System SafetyCore بگردید.
- وارد صفحه اطلاعات برنامه شوید و در صورت امکان، گزینه «حذف» را انتخاب کنید. اگر این گزینه وجود نداشت، می‌توانید برنامه را «غیرفعال» کنید یا دسترسی‌های برنامه را بررسی و محدود کنید.
نظر شما چیست؟ آیا این قابلیت واقعاً امنیت کاربران را افزایش می‌دهد یا یک قدم دیگر به سمت نظارت گسترده‌تر بر حریم خصوصی کاربران است؟
