“ماهواره‌ها” کاربردی‌ترین ابزار مقابله با بحران‌های اقلیمی

به گزارش خبرنگار فضا و نجوم خبرگزاری تسنیم، زمین با سرعتی بیشتر از آنچه بسیاری تصور می‌کنیم در حال تغییر است و صداهای بیشتری خواستار اقدامات فوری برای مقابله با تهدیدات اقلیمی شده‌اند.

بسیاری از متخصصان سلامت روزانه شاهد تأثیرات تغییرات دما و پدیده‌های آب‌و‌هوایی شدید بر سلامت عمومی هستند. یکی از روش‌هایی که اخیراً مورد توجه قرار گرفته، استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و فناوری‌های فضایی برای پایش خطرات زیست‌محیطی است.

پایش تهدیدات اقلیمی با ماهواره‌ها

دکتر فرهان اسرار، پزشک و پژوهشگر دانشگاه تورنتو می‌گوید: بخش فضایی همواره در خط مقدم نوآوری بوده و چالش‌هایی را که اغلب غیرممکن به نظر می‌رسند با وجود تمام موانع، به چالش کشیده است.

پژوهش‌های دکتر اسرار نشان می‌دهد که فناوری‌های فضایی می‌توانند در مقابله با بزرگ‌ترین تهدیدات اقلیمی نقش مؤثری ایفا کنند.

وی در مقاله‌ای نوشت: ابزارهای مبتنی بر فضا، از جمله داده‌های سنجش از دور، دیدگاه‌های منحصربه‌فردی ارائه می‌دهند که می‌تواند به تقویت تاب‌آوری اقلیمی، حمایت از سیاست‌های پایدار و ایجاد امکان پایش لحظه‌ای برای مقابله با چالش‌های فزاینده‌ی محیط‌زیستی کمک کند.

ردیابی کیفیت هوا با استفاده از ماهواره‌ها

آلودگی هوا، که ارتباط مستقیمی با بیماری‌هایی همچون آسم و بیماری‌های قلبی دارد، یک بحران رو‌به‌رشد است. آژانس‌های فضایی با استفاده از ماهواره‌ها، داده‌های لحظه‌ای درباره‌ی آلاینده‌ها، دما و گازهای گلخانه‌ای جمع‌آوری می‌کنند. این اطلاعات به متخصصان بهداشت عمومی امکان می‌دهد تا الگوهای در حال ظهور را پیش از تبدیل شدن به بحران‌های جدی شناسایی کنند.

ترکیب داده‌های ماهواره‌ای با اطلاعات سلامت بیماران به دولت‌ها و مراکز درمانی کمک می‌کند تا جوامعی را که بیشترین خطر را دارند، شناسایی و برای کاهش آسیب‌ها اقدام کنند.

پیش‌بینی خطرات بیماری‌های ناشی از تغییرات اقلیمی

تغییرات اقلیمی باعث گسترش دامنه‌ی جغرافیایی بیماری‌های ناقل‌محور مانند مالاریا و دنگی شده است. افزایش دما موجب می‌شود که پشه‌ها و سایر ناقل‌های بیماری در مناطق جدیدی رشد کنند.

تصاویر ماهواره‌ای می‌توانند عواملی مانند منابع آبی و پوشش گیاهی را که در افزایش جمعیت این ناقل‌ها نقش دارند، ردیابی کنند. ادغام این اطلاعات با داده‌های سلامت زمینی به مسئولان کمک می‌کند تا کانون‌های احتمالی شیوع بیماری را شناسایی و اقدامات پیشگیرانه را اجرا کنند.

در گذشته، تحلیل داده‌های سنجش از دور در توزیع واکسن بیماری‌هایی مانند فلج اطفال تأثیر مثبتی داشته است، که نشان‌دهنده‌ی کاربردهای عملی تلفیق داده‌های فضایی با دانش اپیدمیولوژیک است.

بهبود واکنش به بلایای طبیعی

رویدادهای آب‌و‌هوایی شدید در حال افزایش است و سیستم‌های هشدار زودهنگام می‌توانند با هدایت برنامه‌های تخلیه، جان انسان‌ها را نجات دهند.

ماهواره‌ها طوفان‌ها، سیل‌ها و آتش‌سوزی‌های جنگلی را پایش می‌کنند و اطلاعات حیاتی در اختیار تیم‌های امدادی قرار می‌دهند.

دکتر اسرار اشاره می‌کند که “منشور بین‌المللی بلایا”، که دسترسی رایگان به تصاویر ماهواره‌ای را در هنگام وقوع بلایا فراهم می‌کند، تاکنون بیش از 900 بار فعال شده و تصاویر ماهواره‌ای را حتی برای کشورهایی که فاقد ماهواره‌ی اختصاصی هستند، ارائه داده است.

این ابزار، همراه با پلتفرم‌هایی مانند “UN-SPIDER” که متعلق به سازمان ملل است، نقش مهمی در کمک به مناطقی دارد که دسترسی محدودی به فناوری‌های پیشرفته دارند.

مقابله با بحران‌های جهانی سلامت

بسیاری از کارشناسان بر رویکرد “سلامت واحد” (One Health) تأکید دارند که ارتباط بین سلامت انسان، حیوانات و محیط‌زیست را در نظر می‌گیرد.

رهبران حوزه‌ی سلامت می‌توانند از داده‌های فضایی برای پایش روند جنگل‌زدایی، کیفیت آب و تغییرات دما استفاده کنند، زیرا این عوامل تأثیر مستقیمی بر اکوسیستم‌ها و سلامت انسان دارند.

دکتر اسرار در این زمینه می‌گوید: پژوهش‌های من درباره‌ی یافتن راه‌حل‌های نوآورانه با استفاده از فناوری‌های فضایی برای مقابله با تغییرات اقلیمی و بحران‌های جهانی سلامت، نشان داده که همکاری میان‌رشته‌ای و چندرشته‌ای برای حل این چالش‌ها ضروری است.

پایش لحظه‌ای تغییرات اقلیمی با ماهواره‌ها

با افزایش مأموریت‌های فضایی، حجم گسترده‌ای از داده‌های جدید در اختیار دانشمندان قرار خواهد گرفت تا الگوهای زیست‌محیطی در حال تغییر را تقریباً در لحظه ردیابی کنند. دانشمندان قصد دارند این ابزارها را با مدل‌سازی پیش‌بینی‌کننده و تحلیل داده‌های سلامت ترکیب کنند تا متخصصان بتوانند سریع‌تر به بلایای آب‌و‌هوایی و شیوع بیماری‌ها واکنش نشان دهند.

افزایش دقت سیستم‌های هشدار زودهنگام و بهینه‌سازی تخصیص منابع می‌تواند اثرات بهداشتی موج‌های گرمای شدید، طوفان‌ها، سیل‌ها و گسترش بیماری‌های حساس به تغییرات اقلیمی را کاهش دهد. کارشناسان تأکید دارند که ادغام داده‌های ماهواره‌ای با اطلاعات به‌دست‌آمده از جوامع محلی، کادر درمانی و سیاست‌گذاران، درک دقیق‌تری از تهدیدات اقلیمی فراهم می‌کند.

این پژوهش در مجله‌ی The Journal of Climate Change and Health منتشر شده است.

انتهای پیام/