بازار املاک همواره یکی از جذابترین و پرطرفدارترین بازارها برای سرمایهگذاری در ایران است. با این حال، مشکلات مختلفی نظیر نقدشوندگی پایین، هزینههای بالای خرید و فروش و دسترسی محدود به اطلاعات دقیق، از جمله چالشهای این بازار محسوب میشود.
با پیشرفت فناوری و معرفی تکنولوژیهای جدید مانند بلاکچین، مفهومی نوین به نام توکنایز کردن ملک ظهور کرده است که میتواند این مشکلات را برطرف کند. در این مقاله، به بررسی چگونگی توکنایز کردن ملک در ایران و مزایای آن برای خریداران و فروشندگان میپردازیم.
مفهوم توکنایز کردن و کارکرد آن
توکنایز کردن به فرآیند تبدیل داراییهای فیزیکی مانند ملک به توکنهای دیجیتال اطلاق میشود. به زبان سادهتر، توکنایز کردن به معنای تبدیل یک دارایی حقیقی، مانند یک خانه یا زمین، به یک سری واحد دیجیتال است که میتوانند به صورت آنلاین خرید و فروش شوند. این فرآیند معمولاً از طریق استفاده از بلاکچین انجام میشود.
برای درک بهتر توکنایز کردن، ابتدا باید با مفهوم بلاکچین آشنا شوید. بلاکچین یک فناوری ثبت اطلاعات بهصورت غیر متمرکز و امن است که بهطور خاص برای ذخیره دادهها در قالب دفتر دیجیتال طراحی شده است.
در بلاکچین، اطلاعات بهصورت بلوکهایی از دادهها ذخیره میشود که به یکدیگر متصل هستند و هر تغییر در دادهها باید توسط همه اعضای شبکه تأیید شود. این ویژگی باعث میشود که اطلاعات بهطور شفاف و غیرقابل تغییر ذخیره شوند. در نتیجه وقتی ملکی توکنایز میشود، مالکیت آن از طریق بلاکچین، غیرقابل جعل است.
در فرآیند توکنایز کردن ملک، مالکیت یک ملک به واحدهای دیجیتال کوچک تقسیم میشود. بهطور مثال، یک ملک ۱۰ میلیارد تومانی به ۱۰ هزار توکن تقسیم میشود. هر یک از این توکنها نمایانگر یک بخش کوچک از ملک هستند و هر فردی میتواند بخشی از این ملک را خریداری کند. با استفاده از بلاکچین، این توکنها بهطور امن و شفاف در سیستم ثبت و ذخیره میشوند. بنابراین، هیچ نیازی به واسطهها یا سندهای کاغذی نیست.
ضرورت و مزایای توکنایز کردن ملک در ایران
در حال حاضر، یکی از بزرگترین چالشها در بازار املاک ایران، نیاز به سرمایه اولیه بالا است. به همین دلیل، بسیاری از افراد توانایی ورود به این بازار را ندارند. توکنایز کردن ملک این مشکل را حل میکند، زیرا در فرآیند توکنایز کردن ملک، مالکیت یک ملک به واحدهای دیجیتال کوچک تقسیم میشود.
بهطور مثال، یک ملک ۱۰ میلیارد تومانی به ۱۰ هزار توکن تقسیم میشود. هر یک از این توکنها نمایانگر یک بخش کوچک از ملک هستند و هر فردی میتواند بخشی از این ملک را خریداری کند. با استفاده از بلاکچین، این توکنها بهطور امن و شفاف در سیستم ثبت و ذخیره میشوند. بنابراین، هیچ نیازی به واسطهها یا سندهای کاغذی نیست.
علاوه بر این با توکنایز ملک، نقدشوندگی در بازار ملک افزایش یافته، هزینههای معاملاتی کاهش مییابد و دسترسی جهانی به بازار افزایش مییابد. مزیت دیگر توکنایز ملک، این است که این روش باعث شفافیت بیشتر در فرآیندهای خرید و فروش میشود.
چگونگی توکنایز کردن ملک در ایران
برای توکنایز کردن ملک در ایران، ابتدا باید ملک به ارزیابی دقیق برسد و سپس به واحدهای دیجیتال تقسیم شود. این واحدها در بستر بلاکچین ثبت میشوند و بهطور شفاف به مالکان جدید منتقل میگردند. یکی از چالشهای اساسی در ایران، مقررات حقوقی و قانونگذاری در زمینه استفاده از بلاکچین و توکنایز کردن است.
با این حال، برخی پلتفرمهای ایرانی در حال فعالیت در این زمینه هستند که توکنایز کردن املاک را ممکن میسازد. آکومتر یکی از پلتفرمهایی است که با استفاده از روش فروش متری مسکن، امکان توکنایز کردن ملک را برای سرمایه گذاری در ملک با پول کم فراهم کرده است.
چالشها و موانع توکنایز کردن ملک در ایران
هر چند توکنایز کردن میتواند مزایای زیادی داشته باشد، اما این فرآیند با چالشهای مختلفی نیز روبهرو است. یکی از بزرگترین موانع، عدم وجود قوانین و مقررات مشخص در خصوص استفاده از بلاکچین در ایران است.
همچنین، برای بسیاری از افراد، مفهوم توکنایز کردن همچنان نامفهوم است و ممکن است باعث ایجاد مقاومت در برابر این روش شود. علاوه بر این، ممکن است در شرایطی مانند بحران اقتصادی یا تغییرات سیاسی، ریسکهای اجرایی این کار افزایش یابد.
آینده توکنایز کردن ملک در ایران
پیشبینیها نشان میدهد که توکنایز کردن ملک میتواند در سالهای آینده به یکی از روشهای اصلی خرید و فروش ملک در ایران تبدیل شود. با توجه به پذیرش بیشتر فناوریهای نوین در کشورهای دیگر و استفاده گسترده از بلاکچین، این امکان وجود دارد که در آینده نزدیک، ایران نیز به یک مرکز بزرگ برای تجارت توکنایز در منطقه تبدیل شود.
بنابراین، توسعه این فناوری در ایران نه تنها میتواند مشکلات موجود در بازار املاک را حل کند، بلکه فرصتهای جدیدی برای سرمایهگذاران خارجی ایجاد خواهد کرد. البته محقق شدن این فرصتها، در گرو مسائل دیگر مثل گسترش روابط بینالمللی ایران و سایر کشورهاست.
مقایسه توکنایز کردن ملک با روشهای سنتی
یکی از مزایای توکنایز کردن ملک در مقایسه با روشهای سنتی، امکان انجام معاملات در زمان کوتاهتر و با هزینههای کمتر است. در معاملات سنتی، هزینههایی نظیر حقالوکاله، مالیات و هزینههای مربوط به انتقال ملک وجود دارد که این هزینهها در روش توکنایز کاهش مییابد.
یکی از ویژگیهای بازار ملک در بسیاری از مناطق جهان، محلی بودن آن است. یکی از تحولاتی اساسی که توکنایز کردن ملک میتواند در این بازار ایجاد کند، امکان دسترسی جهانی است. به این ترتیب، هر فردی در هر جایی از جهان، میتواند روی یک ملک در جای دیگری از جهان، به راحتی سرمایه گذاری کند.
توکنایز کردن ملک در کنار دیگر بازارهای دیجیتال
توکنایز کردن ملک نه تنها به خریداران و فروشندگان کمک میکند، بلکه میتواند در بازارهای دیگر نیز تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال، NFTها (توکنهای غیرقابل تعویض) که در بازارهای دیجیتال بسیار محبوب هستند، به راحتی میتوانند با توکنهای ملک ادغام شوند و امکان خرید و فروش داراییهای دیجیتال را تسهیل کنند.
با توجه به مزایای متعدد توکنایز کردن ملک، این روش میتواند آیندهای روشن برای بازار املاک ایران رقم بزند. به نظر میرسد این روش میتواند به عنوان یک راهکار نوین، چالشهای موجود در خرید و فروش ملک را حل کند. همچنین میتواند مزایای از جمله نقدشوندگی بالا، سرمایهگذاری کمریسک و دسترسی جهانی را به همراه داشته باشد.
با توجه به روندهای جهانی و استقبال از فناوریهای نوین، توکنایز کردن میتواند به ساختن آیندهای روشنتر و موفقتر برای بازار املاک ایران کمک کند.