از اساطیر بزرگ ایرانی و ناو آوران ایران چه میدانید؟

گفتنی هایی از اساطیر بزرگ ایرانی که قبلا نمی دانستید

ایران باستان مهد پرورش بزرگ مردان و اساطیر بزرگی بوده که همواره نام آنان را به نیکی یاد کرده اند و برای همیشه نه فقط در ایران بلکه در سراسر جهان در ذهن تاریخ جاودانه شدند. در این بخش از فرهنگ و هنر دانشجو اینترنشنال نام چند تن از اساطیر بزرگ ایرانی که برای ایران افتخار آفرین بودند و در میان مردم به دلیل اقدامات خاص و رفتار نیکو محبوبیت بسیار خاصی داشته اند را ذکر کرده ایم.

چرا باید این مقاله رو بخونم؟ همانطورکه هر فردی گذشته‌ای دارد که بدون آن گذشته، هویت او قابل تعریف نیست، ملت‌ها هم گذشته‌ای دارند که به آن تاریخ میگوییم. اگر ما از گذشته اطلاع داشته باشیم اشتباهات گذشتگان را تکرار نمیکنیم یا آن ‌را به حداقل کاهش میدهیم. آشنایی با تاریخ کشورمان برای نسل حاضر، هم ضروری است هم مفید. خواندن مطالب تاریخی علاقه نوجوانان را به سرزمینی که در آن به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند، افزایش داده و به پرورش روحیه میهن‌دوستی و ایجاد عرق ملی کمک میکند. همچنین آشنایی با تاریخ گذشتگان سبب میشود از تکرار تجربه‌های گذشته که گاه به قیمت گرانی تمام شده، جلوگیری شود.

1– نادرشاه افشار: آب و خاک و آبروی ایرانیان را باز ستاند

نادرشاه افشار یکی از بزرگترین پادشاهان ایرانی بود که تونست از مرز و آبروی ایرانیان دفاع کنه. زمانی که افغان‌ها و روس‌ها و عثمانی‌ها به ایران حمله کردند، نادر برخواست و لشگر بزرگی آماده کرد و نزد شاه طهماسب رفت و بعنوان فرمانده ارتش ایران به اونها حمله کرد.

افغان‌ها رو بیرون کرد و سپس عثمانی‌ها و روس‌ها رو شکست داد و بعد از خلع شدن شاه طهماسب، پادشاه ایران شد و ایران رو به یکی از قدرتمندترین کشورهای جهان اون دوران تبدیل کرد. نادرشاه هندوستان رو فتح کرد و غنائم زیادی از اونجا به ایران اورد. سرانجام عده‌ای از سران قزلباش در اطراف قوچان وی رو کشتند اما هرگز اسمش از خاطر ایرانیان پاک نشد.

2- یعقوب لیث: گام های اساسی‌ای بر ضد تازیان برداشت

یعقوب پسر لیث در روستای قرنین در سیستان متولد شد. پدرش لیث مسگر بود و خودش هم این پیشه رو برگزید به همین دلیل به او صفار هم میگفتند. اون تمام درآمدش رو بین دوستانش خرج میکرد بنابراین عیاران اون رو برای سرداری خود انتخاب کردند. کفایت و جوانمردی و دلیری یعقوب سبب شد تا از رویگری و عیاری به امارت سیستان برسه.

نام های فارسی / کتاب نامهای ایرانی نویسنده بهرام فره وشی

یعقوب لیث یکی از قیام‌کنندگان بر علیه حکومت اعراب در ایران بود که گام‌های اساسی در جهت براندازی تازیان در ایران برداشت. اون همچنین برضد معتمد خلیفه کشتارگر عباسی قیام کرد و جوانمردانه جنگید اما زمانیکه در صدد حمله به بغداد و کشتن خلیفه عرب بود، عمرش کفاف نداد و در گندی شاپور دراثر بیماری درگذشت.

3- کیومرث: فرهنگ تهیه پوشاک و خوراک را به مردم آموخت

کیومرث اولین پادشاه و بنیانگذار سلسله “پیشدادی” در هزاران سال پیش بود که اسمش در اوستای گیومرتا اومده و زرتشتیان اون رو اولین انسان میدونند. در زمان کیومرث مردم در غارها و کوه‌ها بودند. کیومرث بخاطر دانش و خوش‌ذوق بودنش تونسته بود به پادشاهی برسه و همه موجودات اون رو ستایش میکردند. کیومرث به مردم آموخت که چجوری خوردنی‌ها و پوشیدنی‌ها رو تهیه کنند. پادشاهی کیومرث سی سال طول کشید.

4- ابولولو: قتل عمربن خطاب

پیروز نهاوندی یا فیروز که با لقب ابولؤلؤ نیز شناخته میشد از نام اوران و اساطیر بزرگ ایرانی است. چراکه وی دختری بنام مروارید داشته و در زبان عربی به مروارید، لؤلؤ میگن پس بهش ابولؤلؤ یا پدر مروارید میگفتند. ابولؤلؤ یکی از نجاران خبره شهر نهاوند بود که با تعداد زیادی از ایرانی‌ها بعد از یورش تازیان به ایران به سرکردگی عمربن خطاب به غلامی اعراب در اومدند. پیروز غلام مغیره بن شعبه شد و با زیرکی و برای انتقام خون ایرانیان، عمر بن خطاب رو به قتل رسوند و این جنایتکار تازی رو از صحنه روزگار محو کرد.

5- ابومسلم خراسانی: بر اندازی حکومت بنی امیه

عبدالرحمن بن مسلم خراسانی فرمانده نظامی ایرانی و رهبر جنبش سیاه جامگان بود که تونست با براندازی حکومت بنی امیه، در پایه‌گذاری حکومت بنی عباس نقش شایانی رو ایفا کنه. دیگر اقدامات این اسطوره بزرگ ایرانی قیام وی در سال 129 هجری در مرو و بر ضد مروان بن حمار خلیفه اموی بود. همچنین وی نهضتی ایرانی و بدور از فرهنگ تازیان در ایران به راه انداخت.

6- عمر خیام: الگوی امروز اروپایی ها

حکیم عمر خیام نیشابوری با نام غیاث الدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خَیّام نیشابوری در 28 اردیبهشت سال 427 در نیشابور متولد شد که همه چیزدان، فیلسوف، ریاضیدان، ستاره شناس و رباعی سرای ایرانی در دورۀ سلجوقی بود و تاثیر عمیقی در جهان از خودش بجا گذاشت. اون در زمان جلال الدین ملکشاه سلجوقی از قوانین اعراب به تنگ آمده و رباعیات زیادی در شکایت از اونها سروده.

خیام در زمان خودش دارای مقام و شهرت زیادی بود و معاصرانش وی رو به لقب های بزرگی مثل امام، فیلسوف و حجه الحق ستوده‌اند. خیام از بزرگترین دانشمندان زمان به حساب میومد و دارای هوشی فوق العاده بوده و حافظه‌ای نیرومند و قوی داشت. تندیس این بزرگ مرد در دانشگاه فلورنس ایتالیا نصب شده و فلسفه و خصوصیات وی تدریس میشه.

7- فردوسی: حافظ زبان پارسی

ابوالقاسم حسن پورعلی طوسی معروف به فردوسی در سال 319 در روستای باژ از توابع طبران طوس متولد شد. فردوسی شاعر بزرگ حماسه سرای ایران زمین است که شاهنامه رو سرود که بخشی از هویت فرهنگی ادبیات ایران را تشکیل میده و سند افتخار ایران باستان است. اون ایران رو پس از 200 سال از دست زبان اعراب نجات داد و دوباره زبان پارسی رو به کشور هدیه کرد.

فردوسی 35 سال از عمرش صرف جمع‌آوری تاریخ ایران بصورت نظم و شعر کرد اما سلطان محمود غزنوی رنج اون رو ضایع کرد و اون رو آزرده و رنجیده‌خاطر نمود. فردوسی در سال 411 هجری در طوس درگذشت اما به دلیل سروده‌های جنجالی علیه اعراب مسلمان بر جسدش نماز نخواندند و وی رو در گورستان مسلمان خاک نکردند.

8- از اساطیر بزرگ ایرانی کوروش کبیر: پادشاه نامدار ایرانی در سازمان ملل

کوروش کبیر یا کوروش دوم نخستین شاه و بنیان گذار دودمان هخامنشی بود. کوروش کبیر بخاطر بخشندگی، بنیان گذاشتن حقوق بشر، پایه‌گذاری نخستین امپراتوری چند ملیتی و بزرگ جهان، آزاد کردن برده‌ها، احترام به دین ها و کیش های گوناگون، گسترش تمدن و … نامش همیشه جاودانه است.

او پادشاه ماد و پادشاه لیدی رو مغلوب ساخت و بابل رو که فتح کرد و پس از ورود به بابل به احترام به خدای مردوک آنان تاجگذاری نمود تا حسن نیت خویش رو به ملت مغلوب به اثبات برساند. ایرانیان کوروش کبیر رو پدر و یونانیان، که وی سرزمین های ایشان رو تسخیر کرده بود، اون رو سرور و قانونگذار مینامیدند.

کوروش پس از اون، بنای بزرگترین شاهنشاهی جهان در سال 528 قبل از میلاد در جنگ با سکاهای خونریز کشته شد.کورش کبیر در ایران اولین سیستم استخدام دولتی به صورت لشگری و کشوری به مدت 40 سال خدمت و سپس بازنشستگی و گرفتن مستمری دائم رو پایه گذاری کرد.

از کوروش کبیر تنها سند نسبتاً مفصلی که برجای مانده، استوانه ای به طول 22٫5 سانتی متر و عرض 11 سانتی متر از جنس خاک رس با نوشته ای 45 سطری به زبان بابلی است، سازمان ملل متحد استوانۀ کوروش کبیر را به همۀ زبان های رسمی سازمان منتشر کرد و بدلی از این استوانه در مقر سازمان ملل در فضای بین تالار اصلی شورای امنیت و تالار قیومت در شهرنیویورک قرار داده شد.

9- آرش کمانگیر: جانش را برای مرز ایران از دست داد

در عهد منوچهر شاه از شاهان اساطیر بزرگ ایرانی ، پهلوانی به نام آرش کمانگیر می زیست که در تیراندازی بسیار ماهر بود. در زمان پادشاهی منوچهر پیشدادی، در جنگی با توران، افراسیاب سپاهیان ایران را در مازندران محاصره میکند. سرانجام منوچهر پیشنهاد صلح میدهد و تورانیان پیشنهاد آشتی رو میپذیرند و قرار بر این میگذارند که کمانداری ایرانی برفراز البرزکوه تیری بیاندازد که تیر به هر کجا نشست آنجا مرز ایران و توران باشد. آنها برای تعیین مرز میان ایران و توران آرش رو انتخاب میکنند، آرش با تیر و کمانی که اسفندارمذ به او داده و گفته بود که این تیر خیلی دور می رود ولی هر کسی که از آن استفاده کند، خواهد مرد، به فراز دماوند میرود و تیر را پرتاب میکند. تیر از صبح تا غروب حرکت کرده و در کنار رود جیحون یا آمودریا فرود می آید و آنجا مرز ایران و توران میشود و پس از این تیراندازی آرش از خستگی می میرد و جانش رو در راه ایران زمین فدا میکند.

10- جمشید اولین اسطوره از اساطیر بزرگ ایرانی : نوروز را بنیان نهاد

جمشید یا جم یا جمشاسب پسر طهمورث و چهارمین پادشاه پیشدادی بود که جشن نوروز رو بنیان نهاد و رسوم و آیین هایی شادی برای ایرانیان برجا گذاشت. جمشید برای مردم حکمت آورد که سبب رستگاری و دانایی آنان شد. اون مردم رو با مشاغل شهری مانند نساجی، خیاطی، معماری، پزشکی، صنعتگری، کشتیرانی و استخراج سنگهای قیمتی آشنا کرد. از اقدامات دیگر جمشید، تقاضای جاودانگی برای نوع بشر است که مورد پذیرش اهورا مزدا واقع شد.

11- حلاج: عارفی که مدت ها طول کشید تا او را بشناسند

حسین بن منصور مشهور به حلاج، از عارفان و صوفیان جهان اسلام که اختلافات فراوانی درباره مذهب، عقاید و اقدامات او وجود دارد. برخی از حکما و فیلسوفان مسلمان و شیعه از قرن هفتم به بعد، حلاج رو تحسین کرده و اون رو صاحب کشف و کرامت دانسته اند.

حلاج در زمان المقتدر خلیفه عباسی خلاف موازین وعقاید اسلامیان افراطی حرف زد که اون رو به اصرار فقهای بغداد دستگیر و زندانی کرده و بعد هر دو دست و هر دو پای او را قطع کرده و جسدش رو سوزاندند.

12- خسرو پرویز: کاخ های باشکوهی را بنا کرد

خسرو دوم از اساطیر بزرگ ایرانی ، خسرو پرویز، خُسْراوْ اَپَرْویزْ یا خُسْراوْ اَپَرْویزَ بیست و چهارمین پادشاه ساسانی و از نامدارترین شهریاران دودمان ساسانیان است که در ساخت کاخ تیسفون و مدائن نقش بزرگی ایفا نمود که این کاخ بعدها به کاخ سفید ایرانیان ملقب گشت و یکی از زیبایی های تاریخ شمرده میشود.

اون با حمایت قیصر روم و با سپاهی که وی در اختیارش گذاشته بود بهرام رو شکست داد و تاج و تختش رو پس گرفت. قیصر روم دخترش که مریم نام داشت رو به ازدواج او درآورد که حاصل ازدواج پسری به نام شیرویه بود. خسرو همسر دیگری به نام شیرین داشت که داستان عشق آن دو از پرآوازه ترین داستان های عاشقانه ادبیات فارسی است و یک نسخۀ معروف آن را نظامی گنجوی سروده است. البته ناگفته نباشد که این خسروپرویز همون پادشاهیه که نامه پیامبر رو با گستاخی تمام پاره کرد.

13- انوشیروان: قوانین حکومتی و دادگستری را بنیان نهاد

انوشیروان مشهورترین و بزرگترین پادشاه ساسانی و یکی از تاثیر گذارترین شاهان ایران در طول تاریخ بوده است. در زمان او قصرهای باشکوه، شهرها، راه های تجاری، پل ها و سد های بسیاری ساخته شدند که برخی از آنها تا این زمان نیز همچنان پا بر جا هستند. انوشیروان دادگر با بنیان گذاشتن قوانین حکومتی و دادگستری خود نامش را در تاریخ ایران به ثبت رساند. در زمان فرمانروایی او دانش و هنر در ایران و امپراتوری ساسانی به نهایت شکوه و عظمت خود رسیده بود.

14- سعدی: شاعری که سخت مینوشت و آسان میگفت

مشرف الدین مصلح بن عبدالله شیرازی معروف به “سعدی شیرازی” یا “شیخ شیرازی” یکی از نویسندگان و شعرای مشهور ایرانی در قرن هفتم هجری قمری است که زبان پارسی را پس از ترک تازی های مغول دوباره زنده و جاودانه کرد . آثار سعدی از جلوه ویژه ای برخوردار بوده و در سراسر دنیا علاقه مندان بسیار زیادی دارد. همه آثار سعدی که شامل شعر و نثر می شود، در کتابی به نام کلیات سعدی جمع آوری شده است؛ اما در این میان دو آثار او به نام های بوستان و گلستان در دو کتاب مستقل آمده اند.

15- داریوش کبیر: کانال سوئز را ساخت

در سال 521 بر تخت پادشاهی ایران زمین جلوس کرد و بزرگترین و شکوهمند ترین پادشاهی تاریخ را از خود به جای گذاشت. او پیرو دین بهی و مزدیسنا زرتشت بود و همواره منش و بزرگی کورش را دنبال میکرد . او ساخت کاخ پرسپولیس را آغاز نمود و بعد از سه سال بررسی و ساختن ماکت از کاخ پرسپولیس با کمک مهندسی مصری که بعدها به موزه هنر تمام کشورها شناخته شد بنای این کاخ جاودانه را گذاشت و بیش از نیمی از آن را در زمان خود ساخت و ادامه ان توسط جانشینش خشیارشا تکمیل و بعد از وی فرزند او داریوش برای ساخت کاخ پرسپولیس که نمایشگاه هنر آسیا بوده 25 هزار کارگر به صورت 10 ساعت در تابستان و 8 ساعت در زمستان به کار گماشته بود و به هر استادکار هر 5 روز یکبار یک سکه طلا ( داریک ) می داده و به هر خانواده از کارگران به غیر از مزد آنها روزانه 250 گرم گوشت همراه با روغن – کره – عسل و پنیر میداده است و هر 10 روز یکبار استراحت داشتند.

داریوش در هر سال برای ساخت کاخ به کارگران بیش از نیم میلیون طلا مزد می داده است که به گفته مورخان گران ترین کاخ دنیا محسوب میشده . این در حالی است که در همان زمان در مصر کارگران به بیگاری مشغول بوده اند بدون پرداخت مزد که با شلاق همراه بوده است .داریوش بزرگ کانالی در 2500 سال پیش ساخت که بعدها به کانال سوئز معروف گردید . طول این کانال دریایی به بیش از 161 کیلیومتر میرسیده است و از عرض آن دو کشتی به راحتی عبور میکردند. داریوش بزرگ ایران را به بزرگ ترین کشور جهان مبدل کرد ( بیش از 28 کشور ).

داریوش بزرگ آموزش رایگان را برای قشر عوام کشور به صورت اجباری در آورد و طرح سواد آموزی را اجباری و به صورت کاملا رایگان بنیان گذاشت که به موجب آن همه مردم می بایست خواندن و نوشتن بدانند که به همین مناسبت خط آرامی یا فنیقی را جایگذین خط میخی کرد که بعدها خط پهلوی نام گرفت. ( داریوش به حق متعلق به زمان خود نبود و 2000 سال جلو تر از خود می اندیشید) داریوش در سال دهم پادشاهی خود شاهرای بزرگ کورش را به اتمام رساند و جاده سراسری آسیا را احداث کرد که از خراسان به مغرب چین میرفت که بعدها جاده ابریشم نام گرفت.

داریوش پادگان و نظام وظیفه را در ایران پایه گذاری کرد و به مناسبت آن تمام جوانان چه فرزند شاه و چه فرزند وزیر باید به خدمت بروند و تعلیمات نظامی ببینند تا بتوانند از سرزمین پارس دفاع کنند. تقویم کنونی ( ماه 30 روز ) به دستور داریوش پایه گذاری شد و او هیاتی را برای اصلاح تقویم ایران به ریاست دانشمند بابلی “دنی تون” بسیج کرده بود. بر طبق تقویم جدید داریوش روز اول و پانزدهم ماه تعطیل بوده و در طول سال دارای 5 عید مذهبی و 31 روز تعطیلی رسمی که یکی از آنها نوروز و دیگری سوگ سیاوش بوده است. در زمان داریوش به مردانی که زنانشان باردار بودند مرخصی داده می شده است! همین مردان در صورتی که در سفر بودند به زنانشان مقرری در غیاب شوهراشنان پرداخت می شده ! و هزارات اقدام دیگر …
پایان/