انسانها از همون روزهای اول زندگی یاد گرفتن که چجوری کربوهیدرات و چربی موردنیاز بدنشون رو تأمین کنن و از گیاهها و مواد مختلفی برای این کار استفاده کردن. در طول زمان چربیها و قند باهم ترکیب شدن و شاهد غذاهای پرچرب و سرشار از قندی هستیم که تأثیر زیادی تو چاقی و اضافه وزنهای مضر برای بدن دارن. افراد زیادی تلاش میکنن که مصرف این مواد رو با نخوردن کنترل کنن. به همین خاطر از خوردن بعضی مواد غذایی جلوگیری میکنن. این کار ممکنه به خاطر یه رژیم غذایی سخت یا مراقبتهای ویژهای مثل دیابت یا بعضی مریضیهای دیگه باشه. بههرحال جلوگیری از علاقه به این خوراکیهای خوشمزه اونقدر سخته که میتونه خیلی از ارادههای قوی رو بشکنه! ناامید نشین؛ این اصلا به این معنی نیست که شما ضعیف هستین. این مسئله کاملا به کنترل مغز شما برمیگرده. اما مغز چجوری عمل میکنه؟
این روزها مصرف حجم بالایی از قند و چربی برای ما عادی شده و این میتونه رژیم غذایی مارو پرضرر کنه. اگه نگاهی به بیشتر غذاهای مصرفی بندازین، حتما متوجه میشین که علت اصلی چاقی ما از کجا میاد. بدن ما جوری ساخته شده که فقط به مقدار کمی از این مواد در روز نیاز داره و این مقادیر مازاد میتونن مشکلاتی رو برای بدن به وجود بیارن. پس خیلیها به فکر این هستن که از شر این مقدار اضافی خلاص شن.
جالبه بدونین تحقیقات زیادی تو این زمینه انجام شده و دانشمندا متوجه شدن که بدن انسان از روی ظاهر غذاها و تجربهای که از خوردن مواد غذایی مختلف داره، معمولا غذاهایی رو برای خوردن انتخاب میکنه که چگالی انرژی بیشتری دارن. درواقع تو اینجور موقعیتها بدن شروع به ترشح دوپامین میکنه که نشون میده بدن بهصورت طبیعی میل به انرژی و کالری بیشتر داره.
شاید باور کردنش براتون سخت باشه؛ اما بدن ما تو تخمینزدن انرژی غذاها با نگاهکردن به اونا خیلی حرفهایه. این سیستم پیشرفته باعث میشه که بدن همیشه مقدار مواد ضروری رو بسنجه و براساس اون به غذاهای مختلف تمایل ایجاد کنه. اما ترکیب مواد مختلف بهشکلی پیچیده باعث شده که گاهی بدن در تخمین این مقادیر دچار اختلال بشه.
سیستم عصبی انسان کانالهایی داره که منجر به ترشح دوپامین تو بدن ما میشن. چربی و کربوهیدرات هرکدوم بهصورت جداگانه یه مسیر عصبی دارن. وقتیکه غذاهای چرب رو تماشا میکنین، دوپامین مشخصی در این مسیر آزاد میشه و این مسئله برای کربوهیدراتها هم اتفاق میفته. حالا زمانیکه غذایی حاوی هردو این مواد رو میبینین، بدن دچار دوگانگی میشه و باعث آزادشدن دوپامین بیشتری میشه که میتونه میل شما رو به این غذاها بیشتر کنه و جلوگیری از خوردنشون رو سخت تر میکنه.
این یافتهها اولین بار از آزمایش روی موشها کشف شد و با شبیهسازی اون روی انسان متوجه شدیم که این شباهت در سیستم عصبی انسان هم وجود داره. موشها هم زمانیکه با غذاهای حاوی چربی و قند مواجه شدند، با ترشح هورمونهای ترغیبکننده به خوردن، دچار افزایش وزن شدن. از اونجاییکه بدن انسان بهگونهای طراحی شده که دریافت پاداش رو دوست داره، این فرآیند بارها و بارها در بدن تکرار میشه و نتیجه اون چیزی جز اضافه وزن نیست!
مشکلات ما زمانی شروع میشن که ما با حجم بسیار متنوعی از انواع غذاها احاطه شدیم و مغز پیشرفته ما با وجود سیستمهای پیچیده تو تخمین کالری دچار اشتباه میشه. نتیجه این تحقیقات نشون داد مغز ما در جواب به بعضی مواد دیگه مثل مواد مخدر هم اینجوری پاسخ میده. به همین دلیل گفته میشه که مغز تفاوتی بین چند برش از پیتزا و کوکایین قائل نمیشه و یه پاسخ یکسان میده که نتیجه اونا در هر حالت مخربه.
بههمین علت باید بگیم که اگه دقت کافی نداشته باشین، حتی میتونین به مواد غذایی هم اعتیاد پیدا کنین و شما هم درست مثل یه معتاد به کوکایین برای ترکش به مشکل بخورین. جالبه بدونین مبارزه با این میل سرکش درحالیکه به انواع و اقسام غذاهای خوشرنگ و لعاب نگاه میکنین، مثل اینه که دربرابر کشیدن مواد مخدر مقاومت کنین. درواقع همون اتفاقاتی در مغز شما رخ میده که یه معتاد موقع ترک اونو تجربه میکنه.
منبع : وبلاگ داروخانه روشا