واکسن کرونا مانند هر نوع واکسن دیگری نیز با عوارض متعددی همراه است. به گفته سازمان جهانی بهداشت، از شایع‌ترین عوارض جانبی واکسن کرونا می توان به تب و لرز، سردرد، بدن درد، حالت تهوع، اسهال، درد در محل تزریق واکسن و احساس ضعف و خستگی اشاره کرد.
علائم عوارض واکسن کرونا در میان افراد مختلف متفاوت است؛ به این صورت که برخی افراد از عارضه خاصی شکایت ندارند، در حالی که برخی دیگر از افراد چندین عارضه را همراه با یکدیگر خواهند داشت.
در ادامه این مقاله درباره روش های جلوگیری از عوارض واکسن کرونا توضیح خواهیم داد، پس با ما همراه باشید.
واکسن کرونا از چی تشکیل شده است؟
شاید برای شما جالب باشد و بخواهید بدانید که واکسن کرونا از چی تشکیل شده است و مکانیسم عملکرد آن چگونه است؟
واکسن ها با تحریک سیستم ایمنی بدن این امکان را می دهند که سلول های ایمنی مشخصات عامل بیماری را به خاطر بسپارند. به همین خاطر قبل از اینکه ویروس وارد بدن شود و ما را بیمار کند، سیستم ایمنی با آن به مقابله می پردازد.
واکسن کرونا با یک فناوری جدید بر پایه علم ژنتیک ساخته شده است. این واکسن دستور ساخت کپی از پروتئین های ویروس کووید-۱۹ را می دهد تا سیستم ایمنی بدن را به واسطه آن تحریک کند.
در واقع یک اسید ریبونیوکلئیک (پیام رسان mRNA) از DNA حاوی پروتئین ویروس کپی می گیرد. به دنبال ورود این ماده به بدن، سیستم ایمنی با این پیش فرض که خود ویروس وارد بدن شده به مقابله با آن می پردازد.
این اتفاق باعث می شود به محض ورود ویروس کووید-۱۹، سیستم ایمنی آمادگی لازم را داشته باشد و سریع تر فعال شود. همچنین در این واکسن از از چهار نوع لیپید (چربی) که به mRNAمتصل می شوند، استفاده شده است. پژوهشگران سال هاست است که درصدد استفاده از mRNA به جای ویروس زنده برای تحریک سیستم ایمنی بدن بوده اند؛ تولید واکسن کووید-۱۹ از نخستین موفقیت کارشناسان در این زمینه است.
چرا واکسن کرونا عوارض دارد؟
در اغلب افرادی که واکسن کووید-19 را دریافت می کنند یک سری عوارض جانبی ایجاد خواهد شد؛ اکنون این پرسش مطرح می شود که دلیل عوارض واکسن کرونا چیست؟
این عوارض به علت وقوع واکنش های طبیعی در بدن بوده و ایجاد آن ها بیانگر این مسئله است که بدن در حال فعال سازی سیستم ایمنی و محافظت است. در واقع به دنبال تزریق واکسن، سلول های سیستم ایمنی بدن تحریک شده و آنتی بادی تولید می کنند. به همین علت به دنبال دریافت واکسن، واکنش های التهابی در بدن رخ می دهد که ممکن است با یک سری عوارض همراه باشد.
دلیل عوارض واکسن کرونا و بروز علائم نشانه ی عملکرد صحیح واکسن و تقویت سیستم ایمنی بدن است.
چرا عوارض واکسن کرونا در افراد متفاوت است؟
بدن افراد مختلف به شکل های متفاوتی نسبت به واکسن کووید-19 واکنش نشان می دهد. تزریق واکسن در برخی از افراد ممکن است بدون عارضه بوده یا با عوارض جانبی خفیف همراه باشد؛ در حالی که عده دیگری از افراد عوارض متعددی خواهند داشت.
به صورت کلی عوارض واکسن کرونا بسته به شرایط سنی، ژنتیکی و وضعیت سیستم ایمنی افراد، متفاوت است.
آیا عوارض واکسن کرونا خطرناک است؟
ایجاد عوارض جانبی جدی و خطرناک به دنبال واکسیناسیون کووید-19 بسیار نادر است؛ با این وجود در اغلب موارد به دنبال تزریق واکسن کرونا یک سری علائم بروز پیدا می کند.
از علائم عوارض شایع واکسن کرونا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس خستگی و بی قراری
- سردرد
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- تب و لرز (با دمای بیش از ۳۸ درجه سانتی‌گراد)
- تعریق مداوم
- متورم شدن غدد لنفاوی
- کهیر و بثورات پوستی
- کمبود انرژی شدید
- درد های شکمی
- اسپاسم و گرفتگی عضلانی
- بدن درد
- فلج صورت و ناتوانی در حرکت دست و پا
- کاهش اشتها
- اسهال
- حالت تهوع و استفراغ خفیف
- احساس درد، خارش یا قرمزی در محل تزریق
از عوارض پرخطر واکسن کرونا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
- پریکاردیت (التهاب لایه بیرونی قلب)
- درد قفسه سینه
- احساس تنگی نفس
- احساستپش قلب شدید
- آریتمی یا ضربان قلب نا منظم
- ترمبوز به علت تجمع لخته در عروق و سندرم ترومبوسیتوپنی
- سردرد های بسیار شدید
- تاری دید
- درد قفسه سینه
- تورم پا
- درد مداوم شکم
- کبودی پوست
- سندرم نشت مویرگی
- تورم سریع دست و پا
- افزایش وزن ناگهانی
- احساس ضعف به علت افت فشار خون
- سندرم گیلن باره
- مشکل در بلع مواد غذایی
- دوبینی
- مشکل در راه رفتن
- عدم هماهنگی و تطابق بین اندام های بدن
- فلج شدید اندام ها
- گزگز و سوزن سوزن شدن انگشتان دست و پا
- عدم کنترل در دفع ادرار و مدفوع
ممکن است از نظر شما این علائم موقتی و گذرا باشند، اما گاهی اوقات نشانگر مشکلات جدی بوده و به سرعت باید به آن رسیدگی شود. اگر به این عوارض خطرناک مانند ترومبوز و لخته شدن خون در عروق به موقع رسیدگی نشود، تزریق واکسن می تواند با ایجاد سکته قلبی یا مغزی همراه باشد. به همین خاطر برای کنترل و درمان عوارض ناشی از تزریق واکسن کووید-19 باید به پزشک مراجعه شود.
از نظر بسیاری از پزشکان متخصص، دریافت واکسن کرونا در افراد با سابقه حساسیت شدید( شوک آنافیلاکسی) ممنوع است. طبق بررسی های آماری، از هر ۱ میلیون نفری که واکسن کرونا را دریافت می کنند، ممکن است ۲ تا ۵ نفر دچار حساسیت و شوک آنافیلاکسی بشوند.
واکنش های آنافیلاکتیک اغلب به سرعت ایجاد می شوند، به همین خاطر توصیه می شود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بعد از تزریق واکسن در همان محل تحت مراقبت بمانید.
عوارض واکسن کرونا از کی شروع می شود؟
ممکن است این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که عوارض واکسن کرونا تا چند روز بعد بروز می کند؟ در اغلب موارد، علائم عوارض واکسن های کووید-۱۹ ظرف ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول پس از تزریق ایجاد می شوند.
اگر علائم پس از گذشت این مدت زمان همچنان باقی ماندند و از شدت آن ها کم نشد، باید فوری به پزشک مراجعه کنید.
عوارض واکسن کرونا تا چند روز طول می کشد؟
در پاسخ به این پرسش که عوارض واکسن کرونا تا چند روز طبیعی است؟ باید بگوییم که عوارض جانبی مانند درد محل تزریق، کسالت و … در اغلب موارد پس از گذشت 3-4 روز از بین می روند.
به همین خاطر می بایست در صورت طولانی شدن مدت علائم غیر عادی مانند سردرد های شدید و درد های عضلانی که به مسکن پاسخ نمی دهند، به پزشک مراجعه کنید.
این مسئله به این جهت حائز اهمیت است که ممکن است بیمار قبل از تزریق واکسن به کرونا مبتلا شده باشد و از آن بی اطلاع باشد؛ از طرفی واکسن را در مراحل اولیه ابتلای خود که علائمی ندارد تزریق کرده باشد.
در چنین شرایطی پس از تزریق واکسن علائم بیماری اش بروز پیدا می کند؛ از آن جایی که ایمنی زایی واکسن 14 روز پس از تزریق ایجاد می شود، هنوز قدرت مقابله با ویروسی که قبلا وارد بدن شده را ندارد.
به صورت کلی بروز یک سری علائم در روزهای اول پس از تزریق واکسن طبیعی است ولی طولانی شدن آن ها بیانگر ابتلای قبلی به ویروس کرونا است.
در صورتی که موارد زیر را مشاهده کردید باید فوری به پزشک مراجعه کنید:
- اگر قرمزی یا حساسیت در محل تزریق بعد از گذشت 24 ساعت بدتر شود.
- اگر عوارض جانبی به حدی شدید باشد که شما را نگران کند.
- زمانی که علائم بعد از گذشت چند روز از بین نروند.
- اگر واکنش های آلرژیکی شدید مشاهده شود.
- اگر فرد سردرد های شدید و مداومی داشته باشد که به مسکن پاسخ نمی دهد.
- اگر سردرد ها غیرعادی و همراه با تاری دید، احساس خواب‌آلودگی و تشنج باشد.
- اگر کبودی های کوچک و خونریزی های زیر پوستی در محل تزریق واکسن دیده شود.
- اگر تب پس از گذشت 4 روز فروکش نکند.
چگونه عوارض واکسن کرونا را کاهش دهیم؟
رعایت برخی نکات نقش مفیدی در جلوگیری از عوارض واکسن کرونا ایفا می کند. از جمله این نکات می توان به تعادل در رژیم غذایی، نوشیدن آب به میزان کافی، عدم مصرف مشروبات الکلی و پرهیز از استعمال سیگار اشاره کرد. برای درمان عوارض شایع واکسن کرونا می توان از درمان های خانگی و یک سری دارو ها استفاده کرد.
از روش های خانگی موثر در درمان عوارض واکسن کووید-۱۹ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از کمپرس آب سرد بهترین گزینهبرای تسکین درد و تورم محل تزریق واکسن است همچنین این کار به کاهش درد های عضلانی نیز کمک می کند.
- نوشیدن مقدار زیادی مایعات خصوصا در افرادی که بعد از تزریق واکسن دچار تب و لرز بسیار مهم است زیرا جریان خون بدن بیشتر شده و مواد محرک واکسن را به سرعت دفع می کند.
- اگر تب شدید دارید بهتر است مدام پا ها و صورت خود را با آب سرد بشویید؛ پوشیدن یک لباس سبک نیز باعث کاهش گرمای بدن می شود.
- مصرف غذا های سنگین علائمی مانند خستگی و بی قراری را تشدید می کند؛ پس بهتر است بعد از تزریق واکسن، غذاهای سبک مانند سوپ مصرف کنید.
- توصیه می شود که میزان مصرف میوه، سبزیجات و آبمیوه را افزایش دهید.
- بهتر است پس از تزریق واکسن تا حد امکان از دمنوش های گیاهی استفاده نکنید زیرا ترکیبات مشخصی ندارند و ممکن است باعث تشدید عوارض شما بشوند.
می توانید برای تسکین علائم مانند تب و لرز و درد های عضلانی، یک یا دو عدد قرص استامینوفن ۵۰۰ مصرف کنید؛ در صورتی که موثر نبود قرص ناپروکسن ۵۰۰ که یک ضد التهاب قوی است را جایگزین آن کنید.
لازم به ذکر این نکته است که مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک صورت بگیرد.
واکسن کرونا چه فوایدی دارد؟
واکسیناسیون علیه ویروس کرونا مهم ترین ایزار برای کنترل همه‌گیری این بیماری است. از آن جایی که برخی افراد به دنبال درگیری با این ویروس دچار بیماری های شدید مختوم مرگ می شوند، می بایست واکسیناسیون در تمامی افراد انجام شود.
همه انواع واکسن های کرونا به دقت در آزمایشگاه های بالینی مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورتی که بتوانند ایمنی لازم را ایجاد کنند و خطر ابتلا به ویروس کرونا را کاهش دهند تایید می شوند.
بسیاری از پزشکان معتقدند که تزریق واکسن کرونا به افراد کمک می کند تا از ابتلا به نوع شدید این بیماری و بستری شدن در بیمارستان یا مرگ در امان بمانند.
مزیت واکسیناسیون این است که با ایجاد پاسخ های قوی سیستم ایمنی و تولید پادتن ضد ویروس کرونا، بدون ابتلا به بیماری از بدن محافظت کند.
آیا واکسن کرونا برای زنان شیرده ممنوع است؟
مادران شیرده در برابر ابتلا به کووید-۱۹ آسیب پذیر‌تر از سایر افراد هستند و در اثر ابتلا به ویروس کرونا، بیشتر از زنان هم سن و سال خود در بیمارستان ها بستری می شوند.
طبق تحقیقات انجام شده بر نحوه عملکرد و ساختار واکسن کرونا؛ از آن جایی که این واکسن فاقد ویروس زنده است، تزریق آن برای زنان شیرده با خطر همراه نیست.
ویروس کرونا از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل نمی شود؛ به همین علت تزریق واکسن کرونا نه تنها در دوران شیردهی منعی ندارد بلکه سبب ایمنی نسبی نوزاد می شود.
تزریق واکسن کرونا برای زنان شیرده منجر به ایجاد پادتن در بدن مادر شده و انتقال آن از طریق شیر مادر به نوزاد باعث ایجاد ایمنی در بدن او می شود.
لازم به ذکر این نکته است که مواد موجود در واکسن های کرونا از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل نشده و جای هیچ گونه نگرانی نمی باشد .
تحقیقات نشان داده است که میزان اثر بخشی واکسن کرونا در زنان شیرده همانند افراد عادی است.
امیدواریم مطالب ذکر شده برای شما مفید و کاربردی واقع شده باشد. سوال یا نظر خودتون رو با ما به اشتراک بگذارید.
