اگر برای شما جالب است بدانید تشکیل قلب جنین چه دورهای از بارداری است؟ در ادامه این مطلب با سلامت دانش جوین ما همراه باشید.
در ماه اول بارداری، رویان یا جنین ابتدایی مانند یک صفحه صاف در داخل رحم قرار دارد.
در هفته پنجم بارداری، دو لوله تشکیل دهنده قلب در وسط به یکدیگر متصل شده و محفظه ای را ایجاد میکنند.
بین هفته ششم تا هفتم بارداری، لولهها به شکل حرف S پیچ میخورند؛ قسمت پایینی لوله به سمت بالا قرار گرفته و دو حفره فوقانی قلب یا دهلیز را تشکیل میدهد.
قسمت بالایی لوله دو حفره تحتانی قلب، یعنی بطنها و عروق را تشکیل میدهد.
بهمرور زمان تا هفته نهم بارداری، چهار حفره در داخل محفظه اولیه گسترش یافته و قلب جنین بهطور کامل تشکیل میشود.
وظیفه اصلی قلب جنین، رساندن خون اکسیژندار و مواد مغذی به اندامهای در حال رشد است؛ از این رو خیلی زود فعالیت خود را آغاز میکند.
صدای ضربان قلب جنین
در هفته هشتم بارداری قلب جنین با سرعت 80 بار در دقیقه میزند؛ اگر در این زمان سونوگرافی انجام دهید، ممکن است بتوانید صدای ضربان قلب جنین را بشنوید.
اگر در هفته هشتم ضربان جنین شنیده نشد، میتوانید در هفتههای 10 تا 12 از سونوگرافی داپلر برای این امر استفاده کنید؛ در این زمان سرعت ضربان قلب جنین در حدود 170 بار در دقیقه است.
زمان شنیدن صدای قلب جنین با وضعیت جنین در رحم و وزن مادر مرتبط است.
گاهی اوقات ممکن است صدای ضربان قلب جنین به علل متعدد غیرقابل تشخیص باشد. این علل عبارتند از:
- قرارگیری قلب در جایی غیر از محل طبیعی
- عدم تشکیل قلب
- بارداری خارج از رحم
- بررسی قلب جنین در زمان نامناسب
- سقط جنین
- نقص قلبی جنین
- چاقی بیشاز حد مادر
- دخانیات و قلیان
تاخیر تشکیل قلب جنین و علل آن
از هر 1000 نوزاد متولد شده، تقریباً هشت نفر با ناهنجاریهای قلبی همراه هستند.
تشکیل قلب جنین با سونوگرافی واژینال در هفته ششم تا هفتم بارداری، و از طریق سونوگرافی شکمی بین هفته هفتم تا هشتم بارداری قابل تشخیص است.
عوامل متعددی میتوانند رشد و تکامل قلب جنین را با مشکل مواجه کنند که عبارتند از:
- ناهنجاریهای ژنتیکی و ارثی
بیماری قلبی میتواند بین تمامی اعضای یک خانواده بصورت ارثی انقال یابد یا با سندرمهای ژنتیکی و جهشهای ژنی همراه باشد.
از این موارد میتوان به تریزومی 21 (سندروم داون)، سندرم دیجرج، سندرم مارفان و سندرم نونان اشاره کرد.
- بیماریهای مادرزادی مانند دیابت
در برخی موارد، ابتلا به دیابت در طول بارداری ممکن است منجر به اختلال در رشد قلب جنین شود.؛ ولی در اغلب موارد با خطر ابتلا به بیماریهای قلبی مادرزادی همراه نیست.
- عفونت در بارداری مانند عفونت روبلا (سرخجه آلمانی)
ابتلا به این ویروس در دوران بارداری میتواند بر شیوهی رشد قلب جنین در رحم اثر بگذارد.
- مصرف دارو توسط مادر مانند دیلانتین،کوکائین، الکل و راکوتان
نوشیدن الکل و استعمال سیگار در بارداری، خطر تولد نوزاد با نقایص قلبی مادرزادی را افزایش میدهد.
- مواجهه با برخی مواد شیمیایی مانند رنگها، حلالها، آفتکشها و قرارگیری در معرض آلایندههای هوا مانند تریکلرواتیلن نیز در افزایش احتمال خطر ابتلا به بیماریهای قلبی مادرزادی نقش دارد.
برای تشکیل قلب جنین چه غذایی بخوریم؟
شاید بپرسید برای تشکیل جنین چه بخوریم؟ ناهنجاریهای قلبی در جنین در اغلب موارد ژنتیکی و غیرقابل پیشگیری بوده، ولی شما میتوانید با مراقبتهای ویژه و مصرف غذاهای سالم، خطر بروز عوارض قلبی را کاهش دهید.
از اقدامات موثر در جلوگیری از تاخیر در رشد و شکلگیری قلب جنین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهطور منظم به مصرف ویتامینها و اسیدفولیک قبل از زایمان بپردازند.
فولیک اسید در خوراکیهایی مانند سبزیجات، موز و آجیل وجود دارد؛ همچنین مصرف مکمل اسیدفولیک قبل و هنگام بارداری توصیه میشود.
پروتئین برای رشد جنین ضروری بوده و در شیر، تخم مرغ و گوشت به میزان زیاد یافت میشود؛ از این رو به به زنان باردار توصیه میشود روزانه حدود ۷۰ گرم پروتیئن مصرف کنند.
روی نیز یکی دیگر از مواد مغذی مهم است که در حبوبات، گوشت، آجیل و سبزیجات وجود دارد.
- یک رژیم غذایی متعادل و مناسب را در دوران قبل از زایمان داشته باشند.
توصیه میشود با پزشک خود مشورت کرده و مصرف چربی، کلسترول، سدیم، مواد افزودنی و شیمیایی را به حداقل برسانید.
از مصرف الکل، سیگار، مواد مخدر و تنباکو خودداری کنند.
- قبل از مصرف هر نوع دارو باید با متخصص زنان و زایمان مشورت کنند.
علائم بیماری قلبی مادرزادی
علائم بیماریهای قلبی مادرزادی ممکن است سالها پس از تولد بروز پیدا کنند که شامل موارد زیر میشوند:
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
در صورتی که سیگنال های الکتریکی هماهنگکننده ضربان قلب بهدرستی عمل نکنند، ریتم ضربان قلب نامنظم شده و ممکن است بسیار سریع یا بسیار آهسته بزند.
در صورت عدم درمان، آریتمیهای شدید میتوانند موجب سکته قلبی شوند.
- عفونت قلب (آندوکاردیت)
لایه داخلی قلب آندوکاردیوم نام دارد که در صورت عفونی شدن به دنبال ورود باکتری به جریان خون، آندوکاردیت ایجاد می،شود.
این بیماری در صورت عدم درمان میتواند منجر به آسیب دریچههای قلبی یا سکته قلبی شود.
- فشار خون بالای ریوی
در برخی از نقایص قلبی مادرزادی، خون بیشتری به ریه ها پمپاژ شده و موجب افزایش فشار درون عروق ریوی میشود.
با گذشت زمان به دنبال افزایش فشار، از قدرت انقباض عضلات قلب کاسته شده؛ در نتیجه خونرسانی اندامها مختل میشود.
- نارسایی احتقانی قلب
در صورتی که قلب نتواند خون کافی و مورد نیاز اندامهای بدن را تأمین کند، نارسایی احتقانی قلب رخ میدهد.
جمعبندی
قلب از اولین ارگانهای حیاتی بدن است که در هفتههای اول جنینی شروع به تشکیل شدن کرده و خون را به سراسر بدن پمپاژ میکند.
قلب جنین از هفته پنجم بارداری شروع به تشکیل شدن کرده و در هفتههای 10 تا 12 صدای ضربان قلب جنین در سونوگرافی قابل شنیدن است.
در مواردی از جمله اختلالات ژنتیکی و ارثی، عفونت، دیابت و مصرف داروهای خاص ممکن است قلب جنین با تاخیر و بهصورت ناقص تشکیل شود.
بهتر است در هنگام بارداری از مواد غذایی سرشار است فولیکاسید، پروتئین و روی استفاده شود.