به‌طورکلی عوامل بسیار زیادی می‌تواند در پیداشدن ناراحتی حالت تهوع تاثیر گذار باشد. که اگر با‌ما همراه باشید عوامل موثر در آن و تمام سوالاتی که در ذهنتان باشد برطرف خواهد شد.
حالت تهوع چیست؟
تهوع نوعی ناراحتی شکمی است که به‌طور کلی پیش‌از استفراغ به فرد دست می‌دهد. و استفراغ درواقع، خالی شدن محتویات معده با فشار زیاد می‌باشد که اختیاری توسط فرد یا غیر اختیاری از دهان خارج می‌شود.
تهوع و استفراغ نوعی از بیماری نیست اما نشان دهنده شرایط بسیار مختلفی است که در بدن انسان رخ می‌دهد:
- دریازدگی یا براثر مسافرت
- ابتدای بارداری (معمولا بیش‌از 90 درصد افراد در حاملگی خود احساس حالت تهوع و استفراغ را تجربه خواهند کرد)
- استفراغ بعد از مصرف داروها
- درد شدید در شکم و عضلات
- احساسات هیجانی از جمله ترس
- مشکلات کیسه صفرا
- مسمومیت براثر خوردن غذاهای مختلف
- عفونت‌های معدوی (آنفلوآنزای معده و روده)
- زیاده‌روی در خوردن
- استنشاق بوهای خاص
- ایست قلبی
- آسیب‌های مغزی
- تومور مغزی
- زخم معده
- انواع سرطان‌ها
- اختلالات روانی مانند بولیمیا
- دیابت که در آن صورت تخلیه آهسته معده اتفاق خواهد افتاد
- مصرف مشروبات الکلی یا سموم مختلف
- مسدود شدن روده
دلیل استفراغ مکرر
علل حالت تهوع و استفراغ‌های مکرر به تمامی عوامل بالا ممکن است مربوط باشد. در این هنگام بهتر است که حتما با پزشک مشورت شده تا دلیل اصلی آن مشخص شود.
این مشکل در سنین مختلف ممکن است عوامل مختلفی باشد. کودکان غالبا هنگام ابتلاء به عفونت‌های ویروسی، مسمومیت غذایی، حساس بودن به شیر، تهوع ناشی از سفر، زیاده خوردن و تغذیه نامناسب، سرفه، مسدودیت روده و تب بالای کودک از این موضوع رنج می‌برند.
زمانی که حالت تهوع یا استفراغ برای شما رخ می‌دهد بسیار مهم است و دلیل آن آسان‌تر مشخص می‌شود. برای مثال اگر بعد از غذاخوردن این حالت به شما دست بدهد احتمالا دچار مسمومیت غذایی شده‌اید یا اینکه دیواره معده شما ملتهب شده است البته ممکن است زخم معده یا بولیمیا نیز رخ داده باشد.
اگر بیش از 1 تا 8 ساعت بعد از خوردن غذا دچار حالت تهوع شدید نیز امکان مسموم شدن بسیار بالا است. اما باز باکتری‌هایی که در مواد غذایی مختلف وجود دارند مثل سالمونلا می‌توانند در حالات شما ایجاد علائمی بکنند.
ضررهای استفراغ
به‌طور کلی استفراغ ضرر خاصی ندارد و علائمی دارد که شاید فکر کنید مضر باشد. برای مثال شاید در این زمان دچار رنگ‌پریدگی شوید یا به سرعت عرق کنید که کاملا طبیعی است. انقباض مکرر عضلات دیافراگمی و شکم نیز بعد از استفراغ ممکن است رخ دهد.
درست است که ضرری برای حالت تهوع و استفراغ وجود ندارد اما ممکن است منجر به بیماری‌های زیادی باشد این بیماری‌ها عبارتند‌از: صدمات مغزی، مننژیت (عفونت رگ‌های غشایی مغز)، انسداد روده، تومور مغزی یا آپاندیسیت که باید به آن توجه کرد و در صورت تکرار حتما با پزشک در میان گذاشت.
از دیگر نگرانی‌هایی که وجود دارد کم شدن آب بدن می‌باشد. خطر کم‌شدن آب بدن در افراد بزرگسال شاید جدی نباشد چون می‌توانند تشنگی و خشکی لب‌ها را تشخیص بدهند. این خطر در خردسالان و کودکان جدی‌تر است به‌خصوص اگر اسهال داشته باشند، از این جهت که قادر به گفتن نیاز خود نیستند.
والدینی که از کودکان خود مراقبت می‌کنند باید بیشتر توجه کنند تا علائم کم‌آبی در بدن کودک را به سرعت تشخیص دهند. با مشاهده خشکی لب، گودی دور چشم، تنفس سریع و نبض نامنظم می‌توان متوجه این امر بود. شیرخواران نیز با کاهش ادرار و گودی نقطه نرم بالای سرشان گواه بر کم آبی بدن هستند.
در دوران بارداری نیز حالت تهوع و استفراغ‌های مکرر می تواند مشکل‌ساز باشد. که مادران به‌شدت در خطر کمبود مایعات بدن و مواد مغذی و معدنی بدن خود می شوند. این امر زندگی آنها یا نوزاد متولد نشده آنها را ممکن است تهدید کند پس توجه ویژای به این موضوع باید کرد.
یکی از موارد پزشکی اورژانسی که بسیار نادر است اما مهم می‌باشد، پارگی مری هنگام استفراغ شدید و بیش‌از اندازه است که پارگی مالوری-ویس هم به آن می‌گویند. مری هنگامی که دچار پاگی شود سندرم‌بورهیو نامیده می‌شود.
زمان‌هایی که با تهوع و استفراغ باید به پزشک مراجعه شود
در یکسری از موارد باید دست از خود درمانی برداشته و به سرعت به پزشک مراجعه شود این موارد عبارتند‌از:
- زمانی که خون در استفراغ دیده می‌شود (خون قرمز یا لخته‌های قهوه‌ای رنگ)
- سفت شدن گردن و سردرد شدید
- هنگام بی‌حالی، گیجی یا کاهش هوشیاری
- درد شدید شکم
- اسهال
- تپش‌قلب، تنفس و نبض تند
هر یک از حالات زیر می‌تواند خطرناک باشد و بلافاصله بعد از مشاهده آن بهتر است به پزشک مراجعه شود. حتی در صورت ادامه پیدا کردن آن نیز پیشنهاد می‌شود به متخصصین گوارش مراجعه کنید.
چنانچه تهوع بیشتر از چند روز ادامه پیدا کرد و احتمال بلرداری بود. و درمان‌های خانگی فایده‌ای نداشت شما کم‌کم با کمبود آب مواجه می‌شوید که بسیار خطرناک است.
افراد بزرگسال هنگامی که بیش‌از یک‌روز درگیر اسهال و استفراغ هستند و این مشکل 24 ساعت ادامه پیدا کند کم آبی زیادی را تجربه می‌کنند و بهتر است از متخصصین گوارش بهره بگیرند.
درمان استفراغ
جدای از اینکه چرا دچار تهوع و استفراغ شده‌اید انجام این کارها می‌تواند در بهبود مشکل شما تاثیر گذار باشد:
- نوشیدن مقادیر مورد نیازی از مایعات
- نخوردن موادغذایی جامد تا پایان دوره استفراغ
- چنانچه استفراغ بیشتر از 24 ساعت طول کشید، برای درمان آن و جایگیزینی آب از دست رفته بدن بهتر است از محلول اوآراس خوراکی استفاده کنید.
- زنان باردار که معمولا صبح‌ها دچار استفراغ می‌شوند بهتر است هنگام خواب کمی کراکر مصرف کنند یا پروتئین بالایی در بدن وارد کنند که چربی نداشته باشد.
- اگر به سبب سرطان دچار استفراغ باشید روش‌های درمانی دیگری را باید پیش بگیرید. مصرف داروهای بدون نسخه اما با مشورت پزشک برای شما پیشنهاد می‌شود.
جمع بندی
عوامل موثر در ایجاد حالت تهوع موارد بسیاری هستند اما با این حال باید برای جلوگیری از آن نیز کارهایی را انجام داد برای مثال:
- غذا را جویده بخورید.
- غذاهایی که هضم سختی دارند مصرف نکنید.
- بعد از خوردن کمی استراحت کنید و سرتان بالا باشد.
- به‌جای نوشیدن مایعات هنگام غذا خوردن بین وعده‌ها مایعات را میل کنید.
- زمان‌هایی که احساس تهوع کمی دارید غذا میل کنید.
