میانگین نرخ هش بیت کوین (کل توان پردازشی استخراجکنندگان شبکه بلاکچین بیتکوین) در سختی فعلی، رقم ۴۴۹.۶۸ اگزاهش در ثانیه (EH/s) را نشان میدهد که حداکثر مقداری است که انتظار میرفت. پیش از این، حداکثر میانگین نرخ هش قبلی در تاریخ ۱۶ اکتبر (۲۴ مهر) ۴۳۶.۸۹ اگزاهش در ثانیه بود. آخرین باری این شاخص تغییر کرد نیز در همان روز بود. در آن زمان سختی استخراج بیت کوین به ۶۱.۰۳ تریلیون رسیده بود.
در ادامه در رابطه با استخراج ارز های دیجیتال و بیت کوین، سختی شبکه، هش ریت و تاثیر آن ها بر بازار صحبت خواهیم کرد.
استخراج ارز دیجیتال
پیش از آن که در رابطه با استخراج ارز های دیجیتال صحبت کنیم باید بدانید ارز دیجیتال یا همان رمزارز چیست ؟ در رابطه با این موضوع اگر اطلاعات کاملی ندارید، پیشنهاد می شود مقاله پارسیان کریپتو در اینباره را مطالعه کنید.
بگذارید صحبت را با مثالی از دنیای واقعی شروع کنیم.
در موضوع استخراج طلا یا هر عنصر ارزشمند دیگر، فرد یا مجموعهای که اقدام به استخراج میکند، عنصری را استخراج میکند که سالیان سال ارزش آن به تمامی انسانهای کره زمین اثبات شده و نرخ تقریبا مشخصی در بازار دارد. در فرآیند استخراج این عناصر، فرد یا افرادی به عنوان کارگر معدن مشغول به کار بوده و در ازای دریافت حقوق و به دستور کارفرما، عناصر را استخراج و به کارفرما تحویل میدهند.
اما در رابطه با موضوع استخراج ارز دیجیتال که در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو و در مقاله وایت پیپر بیت کوین منتشر شد عنصری ناشناخته و غیرفیزیکی به نام بیت کوین معرفی شد که مأموریت آن حذف ارزهای فیات (دلار، یورو، پوند، ریال، تومان و…) بود.در موضوع استخراج طلا، کارگر معدن در ازای کار فیزیکی و کوبیدن ضربات پاداش دریافت میکرد .
اما در موضوع استخراج ارز دیجیتال، فردی که اقدام به استخراج نموده، در اصل در ازای پذیرفتن عنصری ناشناخته سود کسب میکند. این فرد با خرید دستگاهی به نام ماینر (به جای ابزارهایی همچون بیل و کلنگ) و تهیه کردن ملزوماتی همچون برق، اینترنت، تهویه و… برای این دستگاه اقدام به تأمین امنیت شبکهای کرده که مالک و صاحب آن تمامی کسانی هستند.
که در استخراج ارز دیجیتال مشارکت مینمایند. به زبانی ساده فردی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو معدنی را یافته و شرایطی را فراهم نموده تا هر کسی صرفا با پذیرش و باور کردن آن بتواند از استخراج عنصری به نام بیت کوین سودهای هنگفتی به دست آورد.
به بیانی دیگر ماینینگ در لغت به معنای استخراج نمودن و ماینینگ ارز دیجیتال مجموعه اقداماتی است که یک فرد یا شرکت با خرید یک یا چند دستگاه به نام ماینر، اقدام به تأمین امنیت یک شبکه بلاک چین و اعتباسنجی تراکنشهای آن نموده و در ازای این اقدام، پاداشی را در قالب توکن بومی آن شبکه دریافت میکند. حال ماینر چیست؟
پیش از آن که به سراغ بررسی ماینر برویم بهتر است مروری بر مفهوم بلاکچین بکنیم.
بلاکچین
بلاکچین در واقع یک نوع پایگاه داده محسوب می شود. اما آنچه بلاکچین را از تمام فناوری های دیگر متمایز می کند این است که این فناوری اطلاعات و داده ها را به روش کاملا متفاوتی ذخیره می کند. اصلی ترین تفاوت بلاکچین با سایر پایگاه های داده، ساختار ذخیرهی اطلاعات است. یک زنجیره بلوکی اطلاعات را به صورت گروهی جمع آوری می کند که به آن «بلوک»ها گفته می شود. بلوک ها مجموعه ای از داده ها را در خود نگهداری می کنند. هر کدام از بلوک ها ظرفیت مشخصی دارند و مقدار کاملا مشخصی از داده ها در آنها قرار گرفته و ذخیره می شود. وقتی ظرفیت یک بلوک تکمیل شد، بلوک پر شده و به بلوک های پرشدهی قبلی افزوده میشود.
بسیار خوب، حالا زنجیره ای از بلوک های با محتوای داده ها خواهیم داشت که به آنها «بلاکچین» یا همان «زنجیرهی بلوکی» گفته می شود. چنانچه می دانید، بلاکچین از دو کلمه بلاک (Block) و چین (Chain) تشکیل شده است. احتمالا با توضیحاتی که در اینجا دادیم، کاملا دلیل نامگذاری این فناوری را متوجه شدید، حال اگر به دنبال آشنایی کامل با این فناوری شگفت انگیز هستید مقاله بلاکچین چیست پارسیان کریپتو در این باره را از دست ندهید.
ماینر
ماینر تضمین کننده امنیت یک شبکه ی بلاکچین است. اگر شما صاحب کسب و کاری هستید در گذشته برای راه اندازی یک شبکه فقط یک راهکار داشتید آن هم راه اندازی یک شبکه بر بستر سرورهایی بود که یا درون سازمان شما هستند یا بیرون آن. در این صورت مسئول تأمین امنیت فقط و فقط خودتان بودید. در این صورت اگر یک هکر قصد دسترسی، خرابکاری و سرقت اطلاعات شما را داشت فقط کافی بود به یک سیستم که سرور نام دارد نفوذ کرده و اقدامات خود را انجام دهد.
اما حالا کسب و کارها راهکار دومی هم دارند: راه اندازی یک شبکه به کمک تکنولوژی بلاکچین و سپردن مسئولیت تأمین امنیت به افرادی که دارندگان دستگاه Miner هستند. در این حالت اطلاعات به صورت متمرکز بر روی یک سرور ذخیره نشده و به جای آن اطلاعات به قطعات کوچکی به نام بلاک تقسیم شده و به صورت زنجیرهای رد و بدل و ذخیره می شود. در چنین ساختاری، مسئولیت حفظ امنیت شبکه به عهده ی ماینر و به این عمل ماینینگ گفته می شود.
به زبانی ساده Miner یک دستگاه کامپیوتر شخصی یا حتی لپ تاپ است که صاحب آن با روشن نگاه داشتن آن و تأمین برق و اینترنت پایدار اقدام به تأمین امنیت شبکه نموده و بابت آن پاداشی را در قالب رمزارز دریافت می کند. به این عمل اصطلاحا استخراج ارز دیجیتال و اگر این استخراج در شبکه ی بیت کوین انجام شود به آن استخراج بیت کوین گفته می شود.
البته به مرور زمان با افزایش تعداد ماینرها و تراکنش های شبکه، به مرور فرآیند استخراج سخت تر و نیاز به دستگاه های پیشرفته بیش از پیش احساس می شود به صورتی که امروزه دیگر استفاده از یک دستگاه ماینر خانگی به عنوان ماینر عملا غیر منطقی و درآمد حاصله توجیه اقتصادی ندارد. لذا دستگاه های پیشرفته تر که دارای پردازنده ای قوی تر هستند جای دستگاه های خانگی را گرفته اند. به این پردازنده ها، ایسیک (ASIC) گفته می شود. البته روش های دیگری همچون استفاده از کارت های گرافیک قوی نیز به عنوان یک ماینر رایج شده است.
جهت درک بهتر عملکرد یک Miner، مثالی را در امور مالی عنوان می کنیم: فرض کنید قصد دارید 10 هزار تومان را به یک شماره کارت واریز کنید. در این مثال حداقل 2 پارامتر وجود دارد: شماره کارت مقصد و مبلغ. یکی از اقداماتی که معمولا هکرها انجام می دهند نفوذ به یک شبکه ی بانکی و تغییر این پارامترها می باشد که به آن فیشینگ گفته می شود. فرد هکر با دسترسی به یک تراکنش سوری و با یافتن حفره ای امنیتی، کارت مقصد و مبلغ را تغییر داده و مبلغ هنگفتی را به حساب خود یا شخص ثالث واریز نموده و پس از انتقال آن در حساب های مختلف اقدام به برداشت مبلغ فوق می نماید. حالا بیایید این مثال را در یک شبکه ی مبتنی بر بلاکچین بررسی کنیم.
در چنین شبکه ای، پارامترهای مبلغ و شماره کارت (شماره کارت در این شبکه همان آدرس کیف پول ارز دیجیتال است) پیش از اینکه وارد شبکه شوند، به کمک فرمول های پیچیده ای رمزنگاری و تبدیل به بلوک هایی از عدد و حروف می شوند. به عنوان مثال در شبکه ی بیت کوین از الگوریتم رمزنگاری SHA256 استفاده می شود. بلوک های تولید شده پس از رمزنگاری وارد شبکه شده و منتظر رمزگشایی می شوند. در صورتی که یکی از اعضای شبکه که به آن ها نود یا گره گفته می شود بتواند فرمول رمزنگاری را بیابد، این تراکنش با موفقیت انجام خواهد شد. یافتن این فرمول همواره با تلاش های فراوان توسط دستگاه ماینر انجام می شود.
سختی شبکه
اساس کلی مفاهیم سختی شبکه در تمامی ارزهای دیجیتال یکسان است. سختی شبکه (Difficulty) یا سختی استخراج متغیری است که هدف آن ثابت نگه داشتن میانگین زمان ایجاد یک بلاک در شبکه است. در ارزهای دیجیتالی که قابلیت استخراج دارند و یا به اصطلاح سازوکار آنها اثبات کار (PoW) است، وجود قابلیتی انعطافپذیر در برابر افزایش و یا کاهش تعداد ماینرها ضروری است. در این مطلب به توضیح سختی شبکه و جزئیات آن میپردازیم.
برای توضیح سختی شبکه یکی از ارزهای دیجیتال قابل استخراج مانند بیت کوین را در نظر بگیرید.
سختی شبکه بیت کوین هر دو هفته یک بار تغییر میکند تا زمان پیدا شدن هر بلاک به طور میانگین ۱۰ دقیقه باقی بماند. در صورتی که سختی شبکه وجود نداشته باشد، با وارد شدن ماینرهای بیشتر به شبکه حدسهایی که درباره هش هر بلاک زده میشود نیز افزایش پیدا میکند. به دنبال افزایش تعداد حدسهای زده شده، احتمال پیدا شدن هر بلاک در زمانی کمتر از ۱۰ دقیقه هم بیشتر میشود.
با این حساب عامل کنترل کنندهای در شبکه وجود نخواهد داشت تا جلوی ماینرها را از ایجاد بلاک در هر دقیقه، ثانیه و یا حتی کمتر از یک ثانیه بگیرد و آنها را وادار به ایجاد بلاک در زمان حدودی ۱۰ دقیقه کند.
گفته شد که سختی شبکه بیت کوین هر دو هفته یکبار (به عبارت دیگر پس از ساخته شدن هر ۲۰۱۶ بلاک)، تغییر میکند. با در نظر داشتن زمان ۱۰ دقیقه برای حل هر بلاک، زمان مورد نیاز برای حل این تعداد بلاک، ۲۰,۱۶۰ دقیقه خواهد بود.
اما اگر تعداد ماینرها در این مدت دو هفتهای افزایش پیدا کند و این تعداد بلاک زودتر از موعد مشخص شده و یا دیرتر حل شوند (برای مثال در ۱۸,۰۰۰ دقیقه)، در این صورت سختی شبکه باید خود را با تعداد ماینرها مطابقت دهد.
عملیات استخراج یا همان ماینینگ هم به صورت آزادانه توسط هر شخص یا گروهی در شبکه میتواند انجام شود. اساس کار ارزهای دیجیتالی که از سازوکار استخراج استفاده میکنند، حل کردن یک مسئله پیچیده به نام «هش» در هر بلاک است که در ادامه در رابطه با آن صحبت می کنیم
هش و هش ریت
تابع هش یک تابع با دو ویژگی خاص است. این ویژگی ها موجب شده که توابع هش به عضو جدانشدنی شبکه بلاکچین تبدیل شوند. اولین ویژگی آن ها ثابت بودن خروجی آن هاست. یعنی یک تابع هش با ورود مقادیر مختلف، خروجی ثابتی به ما می دهد. در تابع هش فرقی نمی کند که ورودی یک تک کلمه یا جمله ای طولانی باشد. در هر صورت خروجی یکسان و با طولی مشخص است. یکی دیگر از ویژگی های تابع هش این است که نمی توان با داشتن خروجی ورودی را به دست آورد. این امر به دلیل این است تا کسی نتواند با داشتن کلید عمومی به کلید های خصوصی دستیابی پیدا کند.
به خروجی یک تابع هش، هش می گویند و به عملیاتی که برای تولید یک هش انجام می شود، هشینگ گفته می شود
حال هش ریت چیست؟ در واقع قدرت پردازش ماینرها در یک ثانیه است. به بیانی دیگر تعداد مسئله های حل شده توسط ماینر در واحد ثانیه را هش ریت یا نرخ هش می گویند. هرچه هش ریت یک ماینر بالاتر باشد، به این معناست که این دستگاه در یک ثانیه جواب ها یا ورودی های بیش تری در تابع هش قرار می دهد. این موضوع به این معناست که ماینر مورد نظر شانس بیش تری در پیداکردن هش و دریافت جایزه دارد.
تاثیر هش ریت بر بازار
پیش تر نیز راجب تاثیرات تغییرات هش ریت بر شبکه و دیگر مسائل مانند امنیت آن شبکه صحبت کردیم. حال می خواهیم تاثیر بالارفتن یا پایین آمدن هش نرخ هش بر روی بازار یک رمزارز را بررسی کنیم.
- کاهش هش ریت: هش ریت رابطه مستقیم و نزدیکی با قیمت رمزارزها دارد. کم بودن قدرت هش به این معناست که برای اضافه کردن بلاک به شبکه به قدرت محاسباتی کم تری نیاز است. این امر سبب می شود تا احتمال متمرکز شدن آن ارزدیجیتال بیش تر شده و امنیت آن کمتر شود. در نهایت این موضوع سبب افت بازار و کم شدن متقاضیان آن ارز می شود.
افزایش هش ریت: افزایش نرخ هش شبکه سبب افزایش قدرت محاسباتی آن می شود. همین موضوع باعث می شود برای متمرکز شدن به تعداد زیادی ماینر نیاز باشد و امنیت آن شبکه بیشتر شود. به دنبال این اتفاقات بازار ارز مورد نظر نیز پیشرفت می کند.