میهن عزیزمان، ایران‌زمین، کشوری در خاورمیانه و در غرب آسیاست. از گذشته‌های دور و دوره‌های تاریخی پیشین، ایران و ایرانیان در عرصه بسیاری از هنرها جزء مردمان پیشگام بوده‌اند؛ به طوری که “هنر نزد ایرانیان است و بس” لباس عمل به تن پوشیده و این حقیقت را بر تمام مردم جهان آشکار کرده است؛ به طوری که هر پیر و جوانی، هر کوچک و بزرگی، هر زن و مردی در کشور عزیزمان ایران، با شنیدن نام کشورش، به یاد هنر و هنرمندی بیافتند.
ایرانیان در عرصه‌های هنری معماری، نقاشی، سفالگری، فرش بافی، فعال و پویا بوده‌اند.
بله، فرش بافی یکی از هنرهای ایرانیان است که با زیبایی‌‌های غیرقابل انکاری همراه است و در واقع یک نقطه نشاط و زیبایی، برای هر فرد دوستدار هنر، به شمار می‌رود.
اگر شما هم از دوستداران صنعت فرش‌بافی و فرش‌های دستباف ایرانی هستید؛ پس با ما همراه باشید.
تاریخچه صنعت فرش در جهان
از مبتدی‌ترین نیازهای انسان، وجود وسیله‌ای برای حفاظت در برابر سرما، دربرابر خطرات روی زمین و برای راحت‌تر نشستن روی زمین بوده‌است.
انسان‌های اولیه معمولا از پوست حیوانات و پشم در این جهت استفاده می‌کردند. ولی با گذشت زمان و پیشرفت سطح انسان‌ها، وسیله‌های مورد استفاده‌شان نیز پیشرفت کرد.
مسئله‌ای که مطرح است آن است که به دلیل تجزیه‌پذیری فرش‌های اولیه، احتمالا اولین فرش‌ها تا به امروزه باقی‌نمانده اند و از بین رفته اند.
ولی با توجه به مطالعه نقاشی‌ها و سفال‌ها، فرضیه باستان‌شناسان این است که بافت فرش‌ها مربوط به حدود شش هزار سال پیش است که احتمال می‌رود از ایران هم آغاز شده باشد!
در سه قرن پیش از میلاد، هنر فرش‌بافی در دنیا رواج یافت و از شرق جهان، به اروپا نیز وارد شد. بنابراین اهمیت و نقش کشور ایران در فرش‌های دستباف بر ما روشن‌تر می‌شود و شاهد اهمیت و گران بودن قیمت فرش دستباف می شویم.
فرش های دستباف در ایران
همانطور که گفته‌شد؛ کشوری که هنر فرش‌بافی در آن آغاز شد؛ مشخص نیست ولی احتمال می‌رود بافت اولین فرش‌ها و هنر فرش‌بافی از ایران شروع شده
باشد؛ در نتیجه این صنعت در ایران قدمت و سابقه طولانی‌ای دارد.
بافت فرش‌های دستباف در دوران صفویه به اوج خود رسیده بوده است و کارگاه‌هایی فرش‌بافی در آن دوران در ایران ساخته‌شده است.
هرچند در زمان حمله‌ی مغول‌ها به ایران، این هنر در خطر بسیار بزرگی قرار گرفت؛ ولی با تلاش و پشتکار مردان و زنان ایرانی، نجات یافت و به فراموشی سپرده نشد.
اگر امروزه ما ایرانیان در این صنعت پیشگام هستیم و حرفی برای گفتن داریم؛ مدیون تمام افرادی هستیم که در این نسل‌ها برای بقای این هنر تلاش کرده‌اند تا آن را به ما برسانند؛ وظیفه ما نیز حمایت و تلاش برای ارتقای آن است.
شرح حال فرش‌های دستباف در ایران
اگر شما به دنبال آن باشید که خبرها و اطلاعات مربوط به فرش‌های دستباف در ایران را دنبال کنید؛ با انبوهی از یافته‌ها مواجه خواهید شد.
از جمله: “تولید فرش دستباف در استان اردبیل افزایش یافت”، “بیست درصد فرش دستباف ایران، در استان فارس تولید می‌شود”، “فعالیت بیش از پنجاه هزار بافنده فرش در استان اردبیل”، “اصفهان، مهد فرش دستباف در ایران”، “مهارت‌های سنتی قالیبافی در کاشان”، “تولید سالانه صد و بیست هزار متر‌مربع فرش دستباف در فارس”و…
در نهایت، راجع به وضعیت استان‌های مختلف ایران در تهیه و تولید فرش‌های دستباف می‌توان گفت که تبریز، اصفهان، کاشان، نائین، مشهد و شیراز از مهم ترین شهرهای ایران، در بافت فرش‌های دستباف هستند.
امروزه شهر تبریز، نه تنها در این صنعت، فعال و پیشرو است؛ بلکه به عنوان پایتخت فرش جهان، به همگان معرفی شده است.
اگر بخواهیم از دیگر شهرها در این صنعت سخن بگوییم؛ باید گفت که راور، شهر ملی فرش دستباف ایران، خوی، شهر ملی فرش ریز ماهی، گنبدکاووس،شهر ملی فرش ترکمن و شیراز شهر ملی فرش قشقایی شناخته شده است.
معمولاً شهرهای مختلف ایران، طرح‌های مختلفی در نحوه و طرح بافت‌هایشان دیده می‌شود؛ مثلا در طرح‌های فرش اصفهان نقش گنبدها، بناهای سنتی عالی قاپو، میدان نقش جهان، هشت بهشت، طرح‌های اسلیمی، طرح سجاده‌ای، ستون دار و… دیده می‌شود.
از طرح‌های فرش‌های تبریزی نیز می‌توان طرح ماهی، طرح هریس، طرح علیا، طرح گنبد، طرح گلستان، طرح سالاری و… را نام برد.
طرح هریس که خود نیز شامل زیرمجموعه‌ها وطرح‌های دیگر می‌شود؛ یکی از طرح‌های تبریزی ست که طرفداران زیادی دارد و حتی جزء پرفروش‌ترین فرش‌ها در سطح جهان معرفی شده‌اند.
یکی دیگر از پرطرفدارترین طرح‌های فرش‌های دستباف ایرانی، طرح بته‌ای است. این طرح شامل بته‌های کوچک و بزرگ، در حاشیه و مرکز فرش‌ها می‌باشد. از معروف‌ترین طرح‌های بته‌ای، می‌توان بته ترمه و بته سرایندی را نام برد.
طرح‌های قابی و خشتی هم که عموم ما با آنها آشنا هستیم؛ از الگوهای هندسی نظیر مربع، مستطیل و لوزی در آنها استفاده شده‌است که داخل این اشکال هندسی، طرح‌های متنوع اسلیمی، بته، گل و گیاه، حیوانات و غیره نگاشته و بافته شده است.
این طرح نیز، از پرطرفدارترین، طرح‌های فرش‌های دستباف ایرانی است.
این تنوع طرح‌ها و رنگ‌ها، شهر تولید فرش، کیفیت بافت فرش و بسیاری از موارد دیگر، همگی از عواملی هستند که بر قیمت فرش دستباف، اثر دارند.
هرچند فعالیت و عرصه فرش‌های دستباف بسیار وسیع‌تر از آن است که بتوان با چند جمله و چند تیتر آن را معرفی کرد؛ چرا که ایران، دوستدار و زادگاه فرش و فرش‌بافی ست.
صادرات فرش‌های دستباف ایرانی
میدان و حوزه وسیع ایرانیان، در شاخه‌ی فرش‌های دستباف ایرانی سبب شده‌است تا این هنر به نقاط مختلف جهان صادر شود.
طرح‌ها و رنگ‌های مختلف، جلوه‌گر بودن و جلای فرش‌های دستباف، استفاده از الیاف و رنگ‌های طبیعی، استفاده از الیاف ابریشمی در برخی از آنها، کیفیت کار و مهارت بافندگان ایرانی، بافت فرش در تراکم های بالا و… همگی سبب شده‌اند تا فرش‌های ایرانی منحصربه فرد باشند و برای صادرات به دیگر کشورها، متقاضی داشته باشند.
شایر برایتان جالب باشد که بدانید ایران، فرش‌های دستباف خود را در متراژهای مختلف فرش دستباف شش متری، نه متری، دوازده متری و غیره به هفتاد و هشت کشور جهان صادر می‌کند؛ مانند کانادا، استرالیا، ژاپن، کویت، ایتالیا، بحرین، بلژیک، چین، فرانسه، افغانستان، پاکستان، دانمارک و…
آیا تابه‌حال با خود اندیشیده‌اید که این صادرات چه منافعی را برای ایران و ایرانیان به دنبال دارد؟
یکی از بزرگترین منافع آن، این است که با صادرات فرش‌ها و قالی‌های دستباف ایرانی، درواقع تمدن و فرهنگ و هنر ایرانی، در چشم اقصی نقاط کشورهای جهان، بازتاب می‌شود. این بازتاب مساوی است با اینکه افراد مختلفی با ایران و هنر ایرانیان آشنا شده و جذب و مشتاق زیبایی آن شوند و به دنبال کشف و خرید هرچه بیشتر این زیبایی‌ها شوند.
خوب است بدانید که برخی از فرش‌های نفیس و ارزشمند ایرانی، در موزه‌های مختلف جهان نگه‌داری می‌شوند؛ موزه ویکتوریا، لوور و متروپولیتن از این موزه‌ها هستند.
از طرف دیگر که به این موضوع نگاه کنیم؛ متوجه خواهیم شد که صادرات فرش سبب ایجاد اشتغال‌های زیادی در کشور می‌شود؛ به طوری که تعداد کارگاه‌ها و کارفرماها افزایش می‌یابد؛ افراد بیشتری در این زمینه سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ بافندگان بیشتری به این سمت جذب می‌شوند؛ و در نهایت این هنر و صنعت، توسعه پیدا خواهد کرد.
صادرات فرش و توسعه صنعت فرش‌های دستباف، می‌تواند باعث جذب گردشگران و توریست ها نیز بشود و از این طریق هم در افزایش بسیاری دیگر از اشتغال‌ها نقش داشته باشد.
البته باید توجه داشت که قیمت فرش‌ها برای مشتریان حائز اهمیت می‌باشد؛ چرا که هر فرد ایرانی برای صادر کردن فرش، و هر فرد از کشوری دیگر برای وارد کردن فرش‌های دستباف به کشورش، از نحوه قیمت گذاری‌ها باید آگاه باشد. شما نیز می توانید با مراجعه فروشگاه فرش دستباف از قیمت فرش ها مطلع شوید.
