چگونه به صورت آنلاین ثابت کنیم سابقه نداریم؟

گواهی عدم سوء پیشینه به مدرکی گفته می‌شود که اطلاعات کیفری اشخاص را در بر دارد. به عبارت دیگر، گواهی عدم سوء پیشینه به عنوان شناسنامه کیفری اشخاص شناخته می‌شود.

توضیح آن که در حقوق کیفری ایران و مطابق با قوانین موضوعه مربوطه، ارتکاب به جرم می‌تواند علاوه بر مجازات اصلی، مجازات‌های تبعی و فرعی نیز به همراه بیاورد.

یکی از انواع مجازات‌های تکمیلی و یا مجازات تبعی، محرومیت مرتکب از اشتغال به برخی مشاغل خاص و یا عضویت در برخی گروه‌ها و یا شرکت در برخی انتخابات به عنوان نامزد انتخابات است.

در سیستم اجتماعی فعلی کشور، نه تنها اشتغال به برخی سمت‌ها یا مشاغل برای اشخاص واجد سوء پیشینه قانونا ممنوع است، بلکه بسیاری از شرکت‌ها و نیز مراکز آموزشی، استخدام و قبولی درخواست دهندگان را به ارائه گواهی عدم سوء پیشینه کیفری موکول می‌کنند.

برای مثال ممکن است شما برای استخدام در یک شرکت تجاری رزومه خود را ارسال کرده باشید و شرکت یاد شده از شما درخواست ارائه گواهی عدم سوء پیشینه نموده باشد.

با توجه به کاربرد و اهمیتی که گواهی عدم سوء پیشینه در حال حاضر در زندگی اشخاص بازی می‌کند، در این نوشته به بررسی سریع‌ترین روش دریافت گواهی عدم سوء پیشینه خواهیم پرداخت.

گواهی عدم سوء پیشینه کیفری چیست؟

سوء پیشینه کیفری به حالتی گفته می‌شود که هر یک از اتباع ایرانی یا اشخاصی که مطابق با قوانین کیفری ایران، می‌توانند در ایران محاکمه شده و حکم کیفری دریافت نمایند، مرتکب جرم شده و حکم قطعی بر محکومیت آنان صادر شده باشد.

سوء پیشینه کیفری به معنای آن است که شخص مرتکب جرم شده و حکم قطعی مبنی بر محکومیت دریافت کرده است.

جرایم در حقوق ایران از نظر نوع جرم و مجازات به 4 دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از جرایم موجب مجازات قصاص، جرایم موجب مجازات حد، جرایم موجب مجازات تعزیری و جرایم موجب دیه. هر کدام از انواع جرایم با توجه به شدت و مدت زمان مجازات مقرر قانونی، مدتی نیز سوء پیشینه برای مرتکب به همراه دارند.

مدت سوء پیشینه و اثر آن، در جرایم مختلف متفاوت است و همچنین کیفیت ارتکاب جرم همچون تکرار جرم نیز بر آن اثر گذار است.

مهمترین تقسیم‌بندی که برای سوء پیشینه کیفری می‌توان بیان داشت، تفکیک سوء پیشینه کیفری موثر از سوء پیشینه کیفری غیر موثر است که در ادامه معرفی خواهند شد.

انواع سوء پیشینه کیفری

تا اینجا اشاره شد که سوء پیشینه کیفری به وضعیتی گفته می‌شود که یکی از اشخاص تابع قوانین کیفری ایران، مرتکب جرم شده و دادنامه مبنی بر محکومیت قطعی از مرجع صالح برای وی صادر شده است.

سوء پیشینه با توجه به نوع جرم و کیفیت انجام آن می‌تواند شخص را از برخی مزایا و حقوق اجتماعی برای مدت‌های 2 تا 7 سال محروم نماید.

همانطور که اشاره شد ارتکاب جرم ممکن است شخص را برای مدت زمان معینی از برخی حقوق و امتیازهای اجتماعی محروم نماید، اما همواره نیز اینگونه نیست. محرومیت شخص از حقوق و امتیازهای یاد شده، رکنی است که سوء پیشینه موثر را از سوء پیشینه غیر موثر جدا می‌سازد.

در سوء پیشینه موثر کیفری، برخی محرومیت‌ها بر شخص بار می‌شود، برای مثال نمی‌تواند به عنوان نامزد انتخابات شورای شهر خود را معرفی نماید و یا نمی‌تواند سمت مدیریت عاملی شرکت‌های خصوصی را عهده‌دار شود.

بر خلاف سوء پیشینه موثر کیفری، وضعیت غیر موثر آن به حالتی گفته می‌شود که شخص مرتکب جرم شده است اما تنها مجازات اصلی جرم را باید متحمل شود و اثرات تبعی همچون محرومیت از حقوق اجتماعی برای وی به همراه نیست.

سوء پیشینه در دو حالت به نوع غیر موثر خواهد بود.

• حالت اول وضعیتی است که نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، به نحوی بوده که قانونا اثر محرومیت را به همراه نداشته و سوء پیشینه موثر بر آن بار نمی‌گردد.
• حالت دوم از سوء پیشینه غیر موثر زمانی حادث می‌شود که شخص مرتکب جرم شده است، مجازات قانونی آن را تحمل کرده است، محرومیت‌های اجتماعی بر وی بار شده و مدت زمان قانونی سوء پیشینه موثر برای وی منقضی شده است، در این حالت نیز سوء پیشینه از حالت موثر به حالت غیر موثر تغییر وضعیت می‌دهد.

سوء پیشینه که به انواع موثر و غیر موثر تقسیم می‌شود، در سند گواهی عدم سوء پیشینه به اشخاص و یا ارگان‌های درخواست دهنده ارائه می‌گردد.

در اینجا باید ذکر شود که سوء پیشینه موثر کیفری در کلیه گواهی‌های صادره قید می‌گردد، اما سوء پیشینه غیر موثر تنها به ارگان‌های خاص و صلاحیت دار و مطابق با شرایط و ضوابط مقرر ارائه می‌گردد.

در نتیجه مادامی که وضعیت مرتکب جرم به حالت محرومیت از حقوق اجتماعی باقی باشد، هر درخواست‌دهنده‌ای می‌تواند از سوابق محکومیت کیفری وی آگاه شود، اما اگر مدت زمان سوء پیشینه سپری شده باشد و یا از ابتدا سوء پیشینه موثر برای نامبرده مقرر نبوده باشد، درخواست دهندگان به پیشینه وی دسترسی ندارند مگر در شرایط و مواقع خاص و قانونی.

روش‌های دریافت گواهی عدم سوء پیشینه کیفری کدام است؟

تا اینجا دانستیم که سوء پیشینه به وضعیتی گفته می‌شود که شخص مرتکب جرم شده و حکم قطعی بر محکومیت وی صادر شده است، همچنین ضمن رای اصلی، محرومیت نامبرده از حقوق اجتماعی برای مدت مقرر ذکر شده است.

در ادامه اشاره شد که درخواست دریافت گواهی عدم سوء پیشینه را کلیه اشخاص اعم از شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند داشته باشد.

بسیاری از شرکت‌ها و ارگان‌ها برای طی مراحل استخدام و یا دانشگاه‌ها برای ثبت نام دانشجویان ممکن است درخواست ارائه گواهی سوء پیشینه داشته باشند. حال در این بند قصد داریم به روش‌های دریافت گواهی یاد شده بپردازیم.

لازم به ذکر آن که به لطف پیشرفت روز افزون اینترنت و دولت هوشمند، امروزه انواع روش‌های حضوری و آنلاین در دسترسی هستند.

روش حضوری دریافت گواهی عدم سوء پیشینه کیفری

روش حضوری یا سنتی دریافت گواهی سوء پیشینه به حالتی گفته می‌شود که شخص برای دریافت گواهی یاد شده به دفاتر پلیس +10 مراجعه می‌نماید.

در حال حاضر درخواست از مرجع مزبور تنها در حالت‌های خاصی انجام می‌شود که یکی از آن‌ها درخواست اطلاع از سوء پیشینه غیر موثر است. معمولا درخواست از پلیس +10 باید با همراه داشتن درخواست مکتوب انجام شود.

برخی از مراجع و نهادها برای طی مراحل پذیرش داوطلبان خود درخواست کتبی خطاب به پلیس +10 می‌نویسند. در درخواست یاد شده، نام و مشخصات هویتی شخص و دلیل درخواست باید قید گردیده باشد و همچنین درخواست باید ممهور و امضا شده باشد.

در مرحله بعدی معمولا نامه یاد شده در اختیار شخص قرار می‌گیرد و نامبرده با مراجعه به دفاتر +10 و ارائه نامه ممهور، گواهی عدم سوء پیشینه خود را مطالبه می‌نماید.

در این روش احتمال آن که سوء پیشینه غیر موثر و پرونده کامل کیفری شخص مطالبه گردد بیشتر است، البته که این امر تنها در مواقع خاص و توسط اشخاص معین امکان‌پذیر است.

روش آنلاین یا فوری دریافت گواهی عدم سوء پیشینه کیفری

در بند پیشین دانستیم که گواهی عدم سوء پیشینه را میتوان به صورت حضوری و از دفاتر پلیس +10 دریافت کرد، همچنین اشاره شد که در روش حضوری که اصولا با ارائه نامه ارگان و نهادهای خاص انجام می‌شود، امکان دسترسی به پرونده کامل کیفری اعم از موثر و غیر موثر وجود دارد، اما نوع دیگر از روش دریافت گواهی عدم سوء پیشینه کیفری که اتفاقا روش مرسوم‌تر و کاربردی‌تری است، دریافت آنلاین آن است.

توضیح آن که امروزه می‌توان درخواست دریافت گواهی عدم سوء پیشینه را در سامانه خدمات الکترونیک قضایی ثبت کرد. سامانه خدمات الکترونیک قضایی که در آدرس adliran.ir قابل دسترس است، بسیاری از خدمات قضایی را به صورت الکترونیکی در اختیار کاربران قرار می‌دهد که از جمله آن‌ها دریافت گواهی عدم سوء پیشینه است.

در روش آنلاین دریافت گواهی عدم سوء پیشینه، احتیاجی به ارائه نامه و درخواست کتبی نیست اما هر شخصی تنها می‌تواند برای خود درخواست را ثبت نماید، همچنین در این روش ضرورتی ندارد که مخاطب نامه مشخص باشد.

نکته دیگری که در روش آنلاین دریافت گواهی عدم سوء پیشینه باید در نظر داشته باشیم آن است که در روش آنلاین تنها می‌تواند سوء پیشینه موثر شخص را دریافت کرد و پرونده کامل کیفری وی در این روش ارائه نمی‌گردد.

با توجه به اینکه روش آنلاین دریافت گواهی عدم سوء پیشینه از روش حضوری آن سریع‌تر بوده و با هزینه کمتر اتفاق می‌افتد، اصولا گزینه مناسب‌تری به شمار می‌رود.

همچنین در روش آنلاین می‌توان درخواست خود را در هر ساعتی از شبانه روز ثبت کرد و احتیاجی به ثبت درخواست در ساعات اداری نیست.

نکته مثبت بعدی روش آنلاین، سرعت در ثبت درخواست است، توضیح آن که دفاتر پلیس +10 معمولا مراجعان متعددی دارند، البته با توجه به تنوع خدماتی که این دفاتر ارائه می‌نمایند، تعدد مراجعان بدیهی می‌نماید اما طبیعتا به طولانی شدن روند و مدت ثبت درخواست نیز می‌انجامد.

با وجود تمام نکات مثبتی که برای روش آنلاین دریافت گواهی عدم سوء پیشینه اشاره شد، باید مهم‌ترین آن را در سرعت دریافت پاسخ یافت.

توضیح آن که در روش سنتی درخواست سوء پیشینه و مراجعه حضوری، پاسخ درخواست شما در بهترین حالت طی یک هفته آماده و ارائه می‌گردد، حال آن که در روش آنلاین، درخواست گواهی عدم سوء پیشینه در طی چند ساعت بررسی و پاسخ داده می‌شود.

به عنوان نکته پایانی باید اشاره شود که در روش آنلاین دریافت گواهی عدم سوء پیشینه، می‌توان هر آدرس ایمیلی را برای ارسال گواهی یاد شده اعلام کرد، در نتیجه چنانچه شرکت یا ارگان خاصی درخواست ارائه گواهی عدم سوء پیشینه از شما داشت، می‌توانید آدرس ایمیل مستقیم آن شرکت یا ارگان را ارائه نمایید تا پاسخ مستقیما برای ایشان ارسال گردد. اما باید اشاره کرد که مدت اعتبار گواهی عدم سوء پیشینه یک ماه از زمان صدور است و چنانچه گواهی یاد شده را ترجمه کرده باشید، تا 6 ماه پس از ترجمه قابلیت ارائه به سفارت مربوطه را دارد.

مراحل دریافت فوری گواهی عدم  سوء پیشینه کیفری

اشاره شد که به کمک سامانه خدمات الکترونیک قضایی می‌توان درخواست دریافت گواهی عدم سوء پیشینه را به صورت آنلاین ثبت کرده و طی چند ساعت پاسخ آن را دریافت کرد، اما روش دریافت گواهی یاد شده یا به عبارت دیگر مراحل ثبت درخواست در سامانه خدمات الکترونیک قضایی و دریافت پاسخ آن به چه نحو است؟ در این بند قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم.

همانطور که اشاره شد سامانه خدمات الکترونیک قضایی قابل دسترس در آدرس adliran.ir است. پس از ورود به آدرس یاد شده می‌توانید با انتخاب بخش سامانه گواهی عدم سوء پیشینه به درگاه مربوطه وارد شود.

اشاره کردیم که در روش آنلاین هر شخص می‌تواند تنها برای خود درخواست گواهی ثبت نماید. در سامانه گواهی عدم سوء پیشینه، 4 وضعیت برای مراجعان پیش‌بینی شده است، شخص حقیقی ایرانی، شخص حقیقی غیر ایرانی، شخص حقوقی و سمت قضایی.

با انتخاب هر کدام از حالت‌های چهارگانه اشاره شده، به بخش اختصاصی وارد می‌شوید. ورود به سامانه یاد شده نیازمند ثبت نام شخص در سامانه ثنا است، در این بخش با وارد کردن اطلاعات خواسته شده شامل کد ملی و رمز عبور شخصی شما که در سامانه ثنا ثبت کرده‌اید، یک رمز موقت برای تلفن موبایل شما ارسال خواهد شد.

پس از وارد کردن رمز عبور موقت در بخش مربوطه و کلیک بر دکمه ورود، به سامانه گواهی عدم سوء پیشینه وارد می‌شوید. بر روی گزینه ثبت درخواست گواهی عدم سوء پیشینه کلیک نموده و درخواست جدید خود را ثبت نمایید. اطلاعات شخصی و آدرس شخص به صورت خودکار نمایش داده می‌شود، همچنین امکان توضیح وجود دارد که آیا درخواست از طرف ارگان یا شرکت خاصی است و یا عمومی است.

پس از ثبت موقت درخواست، نوبت به پرداخت هزینه گواهی میرسد، هزینه ثبت درخواست گواهی عدم سوء پیشینه را از طریق اینترنتی و در صفحه‌ای که نمایش داده می‌شود پرداخت کرده و سپس درخواست خود را نهایی نمایید.

پس از ثبت نهایی درخواست، کد پیگیری به شماره موبایل شما پیامک خواهد شد و به کمک آن می‌توانید از مراحل رسیدگی به درخواست اطلاع یافته و پاسخ درخواست خود را مشاهده نمایید.

در پایان باید اشاره کرد که گواهی صادر شده شامل اطلاعات هویتی شخص و سابقه کیفری موثر نامبرده و در صورتی که سابقه موثر کیفری نداشته باشد، عدم وجود سابقه در برگه صادره قید خواهد گردید.