حافظهی دسترسی تصادفی یا به اختصار “رَم” (Random Access Memory – RAM) یکی از مهمترین و حیاتیترین قطعات کامپیوتری در تمام دستگاهها و سیستمهاست، از پیسیها گرفته تا تبلت، لپ تاپ و کنسولهای بازی. بدونِ رم، تقریبا انجامِ هر کاری که فکرش را بکنید بسیار بسیار کندتر خواهد شد. اگر حافظهی کافی برای اجرای بازی یا اپلیکیشن وجود نداشته باشد، یا به شدت کند اجرا خواهد یا حتی اصلا بالا نخواهد آمد. اما رم دقیقا چیست؟ به بیانِ ساده، رم یک قطعهی بسیار سریع است که تمام فایلها و اطلاعاتی که سیستم در لحظه یا در آینده نزدیک نیاز دارد را در خود نگاه میدارد. دسترسی به اطلاعاتی که روی رَم ذخیره شده بسیار سریع است، به مراتب سریعتر از هارد درایوهایی که در ظرفیتهای بسیار بیشتری فایلها را در خود نگاه میدارند.
کاربرد Random Access Memory – RAM
هنگامی که شما یک دستگاه هوشمند مثل لپ تاپ یا گوشی خود را روشن می کنید، بخشی از فایل های سیستم عامل و راه انداز سخت افزارها روی حافظه رم بارگذاری می شوند. پس از بارگذاری اطلاعات مهم در حافظه رم، CPU با توجه به قدرتی که دارد، به پردازش اطلاعات می پردازد. در واقع حافظه رم با میزان سرعتی که در خواندن و نوشتن داده ها دارد، در کنار قدرت CPU تعیین می کند که کارهای مورد نظر شما طی چه مدت زمانی پردازش خواهند شد و توسط کارت گرافیک در صفحه نمایش، نمایش داده خواهند شد. به طور مثال زمانی که شما گوشی هوشمندتان را روشن می کنید، سریعا بخشی از فایل های اجرایی سیستم عامل به حافظه رم گوشی منتقل می شوند. پس از آن شما احتمالا یکی از اپلیکیشن های نصب شده روی گوشی تان را برای انجام دادن کار مد نظرتان باز خواهید کرد.
چرا RAM حافظه تصادفی نام دارد؟
دلیل اینکه اسم RAM یا Random Access Memory به معنی “حافظه دسترسی تصادفی” را روی این قطعه گذاشته اند این است که در RAM برخلاف بسیاری از حافظههای دیگر، هر داده بدون در نظر گرفتن ترتیب فضاهای حافظه، میتواند بر روی فضاهای موجود در RAM قرار بگیرد. این بدان معنی است که در هر لحظه و در هر زمان میتوان بصورت مستقیم به فضاهای حافظه RAM بدون در نظر گرفتن ترتیب دسترسی داشت. شاید عبارت “دسترسی تصادفی” برای این قطعه کاربران را دچار مشکل و سردرگمی کند. اسم دیگری که میتوان بر روی این قطعه گذاشت عبارت “دسترسی غیر ترتیبی” است.
فاکتور های مهم برای شناخت RAM
اولین و مهمترین بخشی که در مقابل حافظهی رم یک دستگاه هوشمند به چشم میخورد، میزان و ظرفیت حافظهی آن است. هر چقدر ظرفیت حافظه رم بیشتر باشد، چند وظیفگی در گوشی موبایل و لپ تاپ شما بهتر خواهد بود. چرا که با وجود ظرفیت بالای حافظه رم، برنامهها با سرعت بالا و خوبی به فایلهای مورد نیازشان دسترسی خواهند داشت. نکته مهمی که وجود دارد این است که میان بالا بودن حافظهی رم دستگاه و میزان مصرف باتری آن دستگاه رابطه مستقیمی وجود دارد. یعنی هرچقدر عملیات خواندن و نوشتن در حافظه رم سریعتر و با تعداد بیشتری صورت پذیرد، مصرف باتری هم بالا خواهد رفت. البته اغلب افراد از این موضوع چشم پوشی می کنند و ترجیح می دهند سیستم شان عملکرد سریعتر و روان تری داشته باشد تا اینکه ساعت های زیادی باتری نگه دارد. چرا که مزایای بالا بودن ظرفیت و قدرت حافظه به معایب آن می چربد.