چرا روسیه دنبال کاهش تنش بین ایران و آمریکاست؟ + ویژه
در دانشجو اینترنشنال بررسی شد: روسیه یکی از اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل است که در سالهای اخیر نقش مهمی در توافق به اصطلاح هسته ای با ایران داشته و از زمان خروج آمریکا از آمریکا انتقاد کرده و از همه اعضای شورای امنیت خواسته است به تعهد خود برای ادامه کار عمل کنند.
اخیراً ، سرگئی لاوروف ، وزیر امور خارجه روسیه بار دیگر از گفتگوهای مستقیم بین ایران و ایالات متحده دفاع کرد و گفت که روسیه هر دو طرف بخواهند برای حل و فصل آماده است.
در آستانه انتخابات آمریکا و کاخ سفید، همچنین تلاش روزافزون برای استفاده از سازوکارهای قانونی برای سرنگونی شورای امنیت سازمان ملل متحد، کارشناسان را بر آن داشته تا توجه ویژه ای به آخرین اظهارات لاوروف داشته باشند.
تهران قبلاً در برابر چنین پیشنهادهایی موضع خود را روشن کرده است. به عنوان مثال، سید عباس موسوی، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه ایران، گفت که سال گذشته برخی از کشورها سعی کردند میان ایران و ایالات متحده میانجیگری کنند:
روسیه نگران نقض ثبات استراتژیک جهانی است
بسیاری از تحلیلگران روسی معتقدند که بهترین اقدام برای روسیه کاهش انتظارات از همه طرف و بازگرداندن ایالات متحده به میز مذاکره است. زیرا اولویت امنیتی روسیه حفظ ثبات استراتژیک و کنترل تعادل استراتژیک ایالات متحده است.
به عبارت دیگر ، روسیه به شدت نگران تلاش های آمریکا برای استقرار سلاح های استراتژیک تهاجمی در مرزهای خود است و بارها به واشنگتن درباره عواقب استقرار موشک های دارای توانایی هسته ای در مناطق جدید جهان هشدار داده است.
به همین منظور، روس ها در حال مذاکره با ایالات متحده هستند و تا به امروز چندین دور گفتگو درباره ثبات استراتژیک بین روسیه و ایالات متحده به شکست انجامیده است.
نگرانی در مورد گسترش سلاح های هسته ای
در برابر نگرش یک طرفه آمریکا
توافق هسته ای تنها دیدگاه بین مسکو و تروئیکا اروپا علیه ایالات متحده است
روابط روسیه و غرب از جمله اروپا در سالهای اخیر به ویژه پس از سرنگونی دولت نسبتاً طرفدار روسیه ولادیمیر یانوکوویچ در اوکراین و استقرار دولت غرب گرا در کیف تیره شده است. هر از گاهی به دلایل اقتصادی سعی می کنند نگرانی های خود را کنار بگذارند.
اتحادیه اروپا مانند ایالات متحده چندین تحریم اقتصادی و مالی علیه روسیه اعمال کرده است. آلمان و انگلیس بنا به دلایل مختلف هر از گاهی روابط خود را با روسیه قطع می کنند. اما وقتی نوبت به توافق هسته ای می رسد، مواضع تغییر می کند زیرا همه این کشورها، به جز ایالات متحده، توافق هسته ای را فرصتی برای همکاری مشترک می دانند.
از زمان خروج ایالات متحده از شورای امنیت سازمان ملل در ماه مه 1997، همکاری بین روسیه و ترویکا اروپا، از جمله فرانسه، انگلیس و آلمان گسترش یافته است. زیرا این کشورها در جبهه ای بی سابقه در برابر ایالات متحده قرار دارند. این اقدامات بعضاً در کمیسیون مشترک شورای امنیت اتحادیه اروپا دیده می شود که برای رسیدگی به موضوعات مربوط به اجرای برجام تشکیل جلسه می دهد و در نتیجه اقدامات ایالات متحده را محکوم می کند. روسیه همچنین به همکاری خود با سه تایی اروپا و شورای امنیت سازمان ملل در شورای امنیت ادامه می دهد و این تعامل طرفین شورای امنیت سازمان ملل مانع از تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شده است. آنها به پیش نویس قطعنامه شورای امنیت ایالات متحده رأی ندادند. همه این مسائل باعث شد که آمریکا به چهره منفور و منزوی بدل شود و در اواخر از زمان حضور ترامپ در ایالات متحده دموکرات ها و حتی جمهوری خواهان برجسته آمریکایی نسبت به سیاست های بین المللی ترامپ کینه ورزیده اند.
تلاش برای نشان دادن کرملین به عنوان یک واسطه قابل اعتماد و یک شریک صلح جو
روسیه امیدوار است که با توافق هسته ای و اجرای آن بتواند میان ایران و سایر کشورهای جهان به ویژه کشورهای عربی و همسایه میانجی گری کند. در حقیقت، روس ها توافق هسته ای را راه حلی برای پایان تنش در منطقه می دانند و کشورهای عربی خلیج فارس که همیشه تحت تأثیر غرایض واشنگتن و ایران هراسی بوده اند، می توانند اهداف صلح آمیز تهران را تأمین کنند. مسکو از تأثیر مثبت شورای امنیت سازمان ملل باخبر است و برنامه ایجاد امنیت و صلح در خلیج فارس را پیشنهاد داده است که به ایران و ایالات متحده اجازه می دهد در صورت اجرای آن به تواهم برسند. بنابراین، اگر روسیه در این مسیر موفق شود، می تواند امیدوار باشد جوایزی مانند جایزه صلح نوبل را برای مقابله با افزایش تنش در منطقه و خلیج فارس کسب کند.
تلاش برای توسعه همکاری اقتصادی با ایران
مقامات روسی بارها بر عزم کشورشان برای گسترش همکاری با ایران تأکید کرده اند، در حالی که ادعا می کنند تحریم های ایالات متحده مانعی جدی برای گسترش همکاری با شرکت های پیشرفته است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه بارها از کشورش خواسته است که با ایران همکاری کند و در این مسیر تهدیدهای آمریکا علیه روسیه و چین در مورد نتیجه کار با ایران بی اساس است. در عمل بسیاری از شرکت های روسی قادر به همکاری با ایران نیستند زیرا که شرکت های بزرگ بین المللی قادر به همکاری با ایران نیستند و سازنده هواپیماهای این کشور که متعهد به همکاری با شرکت های آمریکایی است نمی تواند هواپیماهای مسافربری را به ایران بفروشد، با این حال شرکت های بزرگ روسی با ایران همکاری خواهند کرد. آنها علاوه بر از دست دادن بازارهای بزرگتر در اروپا و ایالات متحده، با کمبود تجهیزات و فناوری طرف مقابل نیز روبرو خواهند شد.
برای کمک به آمریکا برای خارج شدن از باتلاق خودساخته
برخی معتقدند آخرین اظهارات لاوروف و اصرار روسیه برای بازگشت به میز مذاکره راهی جدید برای بهبود چهره پیش از انتخابات ترامپ و شانس پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در صورت آماده شدن دو طرف است. آندره سیدوروف، رئیس بخش سیاست های جهانی در دانشگاه دولتی مسکو (MGU) ، در بیانیه ای گفت که توافق هسته ای از گفتگوهای ایران و ایالات متحده برداشته شده زیرا آمریکایی ها مصمم به نابودی آن هستند. به گفته وی، روسیه همیشه آماده میانجیگری میان ایران و ایالات متحده بوده است. این موضوع جدیدی نیست و لاوروف پیشنهاد کمک به آغاز مذاکرات بین ایران و ایالات متحده را تکرار کرد. در شرایط جهانی فعلی، پیش بینی دقیق در مورد وقایع غیرممکن است. در حقیقت، هیچ تضمینی برای پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری وجود ندارد. توسعه در ایالات متحده از دهه 1990 آغاز شد. در سال 2016، بسیاری پیش بینی کردند که هیلاری کلینتون دموکرات پیروز شود. کلینتون 2.5 میلیون رأی بیشتر از ترامپ به دست آورد، اما سیستم انتخابات ایالات متحده می گوید ترامپ پیروز شد. طبق نظرسنجی های انجام شده در ایالات متحده ، 60٪ از آمریکایی ها پاسخ نمی دهند که به چه کسی رأی دادند. بنابراین، پیش بینی اینکه چه کسی برنده خواهد شد دشوار است. ما فکر می کنیم بسیاری از افرادی که می خواهند به ترامپ رأی دهند، از افشای این موضوع به مردم شرم دارند. به طور کلی، به عنوان کشوری که روسیه ارتباط گسترده ای با تهران دارد و در بحرانی مانند سوریه متحد ایران شده است، به راحتی می توان گفت که ایران از شرایط خود در برابر ایالات متحده آگاه است، اما با توسعه مذاکرات دو طرف، تنش با تهران را کاهش داده است. واشنگتن در تلاش است تا اهداف خود را در سطح بین المللی و منطقه ای تسهیل کند. البته تجربه امروز ایالات متحده با کرملین، پکن یا حتی بروکسل برایش جذاب نیست زیرا که شکست های پی در پی باعث انزوای آمریکا شده است با اینحال ایالات متحده تمام نتایج و دستاوردهای جهانی را به نفع خود می خواهد. هدف روسیه حداقل کاهش تنش بین تهران و واشنگتن است. به همین دلیل، روس ها می خواهند هر دو طرف خویشتنداری کنند و به میز مذاکره برگردند.